هم‌چو گور کافران پر دود و نار ** وز برون بر بسته صد نقش و نگار

هم‌چو مال ظالمان بیرون جمال ** وز درونش خون مظلوم و وبال 1055

چون منافق از برون صوم و صلات ** وز درون خاک سیاه بی‌نبات

هم‌چو ابری خالیی پر قر و قر ** نه درو نفع زمین نه قوت بر

هم‌چو وعده‌ی مکر و گفتار دروغ ** آخرش رسوا و اول با فروغ

بعد از آن بگرفت او دست بلال ** آن ز زخم ضرس محنت چون خلال

شد خلالی در دهانی راه یافت ** جانب شیرین‌زبانی می‌شتافت 1060

چون بدید آن خسته روی مصطفی ** خر مغشیا فتاد او بر قفا

تا بدیری بی‌خود و بی‌خویش ماند ** چون به خویش آمد ز شادی اشک راند

مصطفی‌اش در کنار خود کشید ** کس چه داند بخششی کو را رسید

چون بود مسی که بر اکسیر زد ** مفلسی بر گنج پر توفیر زد

ماهی پژمرده در بحر اوفتاد ** کاروان گم شده زد بر رشاد 1065

آن خطاباتی که گفت آن دم نبی ** گر زند بر شب بر آید از شبی

روز روشن گردد آن شب چون صباح ** من نتوانم باز گفت آن اصطلاح

خود تو دانی که آفتابی در حمل ** تا چه گوید با نبات و با دقل

خود تو دانی هم که آن آب زلال ** می چه گوید با ریاحین و نهال

صنع حق با جمله اجزای جهان ** چون دم و حرفست از افسون‌گران 1070

جذب یزدان با اثرها و سبب ** صد سخن گوید نهان بی‌حرف و لب

نه که تاثیر از قدر معمول نیست ** لیک تاثیرش ازو معقول نیست

چون مقلد بود عقل اندر اصول ** دان مقلد در فروعش ای فضول

گر بپرسد عقل چون باشد مرام ** گو چنانک تو ندانی والسلام

معاتبه‌ی مصطفی علیه‌السلام با صدیق رضی الله عنه کی ترا وصیت کردم کی به شرکت من بخر تو چرا بهر خود تنها خریدی و عذر او

گفت ای صدیق آخر گفتمت ** که مرا انباز کن در مکرمت 1075

گفت ما دو بندگان کوی تو ** کردمش آزاد من بر روی تو

تو مرا می‌دار بنده و یار غار ** هیچ آزادی نخواهم زینهار

که مرا از بندگیت آزادیست ** بی‌تو بر من محنت و بیدادیست

ای جهان را زنده کرده ز اصطفا ** خاص کرده عام را خاصه مرا

خوابها می‌دید جانم در شباب ** که سلامم کرد قرص آفتاب 1080

از زمینم بر کشید او بر سما ** همره او گشته بودم ز ارتقا

گفتم این ماخولیا بود و محال ** هیچ گردد مستحیلی وصف حال

چون ترا دیدم بدیدم خویش را ** آفرین آن آینه‌ی خوش کیش را

چون ترا دیدم محالم حال شد ** جان من مستغرق اجلال شد

چون ترا دیدم خود ای روح البلاد ** مهر این خورشید از چشمم فتاد 1085

گشت عالی‌همت از نو چشم من ** جز به خواری نگردد اندر چمن

نور جستم خود بدیدم نور نور ** حور جستم خود بدیدم رشک حور

یوسفی جستم لطیف و سیم تن ** یوسفستانی بدیدم در تو من

در پی جنت بدم در جست و جو ** جنتی بنمود از هر جزو تو

هست این نسبت به من مدح و ثنا ** هست این نسبت به تو قدح و هجا 1090

هم‌چو مدح مرد چوپان سلیم ** مر خدا را پیش موسی کلیم

که بجویم اشپشت شیرت دهم ** چارقت دوم من و پیشت نهم

قدح او را حق به مدحی برگرفت ** گر تو هم رحمت کنی نبود شگفت

رحم فرما بر قصور فهمها ** ای ورای عقلها و وهمها

ایها العشاق اقبالی جدید ** از جهان کهنه‌ی نوگر رسید 1095

زان جهان کو چاره‌ی بیچاره‌جوست ** صد هزاران نادره دنیا دروست

ابشروا یا قوم اذ جاء الفرج ** افرحوا یا قوم قد زال الحرج

آفتابی رفت در کازه‌ی هلال ** در تقاضا که ارحنا یا بلال

زیر لب می‌گفتی از بیم عدو ** کوری او بر مناره رو بگو

می‌دمد در گوش هر غمگین بشیر ** خیز ای مدبر ره اقبال گیر 1100

ای درین حبس و درین گند و شپش ** هین که تا کس نشنود رستی خمش

چون کنی خامش کنون ای یار من ** کز بن هر مو بر آمد طبل‌زن

آن‌چنان کر شد عدو رشک‌خو ** گوید این چندین دهل را بانگ کو