فقر آن محمود تست ای بی‌سعت ** طبع ازو دایم همی ترساندت

فقر آن محمود تست ای بی‌سعت ** طبع ازو دایم همی ترساندت 1400

گر بدانی رحم این محمود راد ** خوش بگویی عاقبت محمود باد

فقر آن محمود تست ای بیم‌دل ** کم شنو زین مادر طبع مضل

چون شکار فقر کردی تو یقین ** هم‌چوکودک اشک باری یوم دین

گرچه اندر پرورش تن مادرست ** لیک از صد دشمنت دشمن‌ترست

تن چو شد بیمار داروجوت کرد ** ور قوی شد مر ترا طاغوت کرد 1405

چون زره دان این تن پر حیف را ** نی شتا را شاید و نه صیف را

یار بد نیکوست بهر صبر را ** که گشاید صبر کردن صدر را

صبر مه با شب منور داردش ** صبر گل با خار اذفر داردش

صبر شیر اندر میان فرث و خون ** کرده او را ناعش ابن اللبون

صبر جمله‌ی انبیا با منکران ** کردشان خاص حق و صاحب‌قران 1410

هر که را بینی یکی جامه درست ** دانک او آن را به صبر و کسب جست

هرکه را دیدی برهنه و بی‌نوا ** هست بر بی‌صبری او آن گوا

هرکه مستوحش بود پر غصه جان ** کرده باشد با دغایی اقتران

صبر اگر کردی و الف با وفا ** ار فراق او نخوردی این قفا

خوی با حق نساختی چون انگبین ** با لبن که لا احب الافلین 1415

لاجرم تنها نماندی هم‌چنان ** که آتشی مانده به راه از کاروان

چون ز بی‌صبری قرین غیر شد ** در فراقش پر غم و بی‌خیر شد

صحبتت چون هست زر ده‌دهی ** پیش خاین چون امانت می‌نهی

خوی با او کن که امانتهای تو ** آمن آید از افول و از عتو

خوی با او کن که خو را آفرید ** خویهای انبیا را پرورید 1420

بره‌ای بدهی رمه بازت دهد ** پرورنده‌ی هر صفت خود رب بود

بره پیش گرگ امانت می‌نهی ** گرگ و یوسف را مفرما همرهی

گرگ اگر با تو نماید روبهی ** هین مکن باور که ناید زو بهی

جاهل ار با تو نماید هم‌دلی ** عاقبت زحمت زند از جاهلی

او دو آلت دارد و خنثی بود ** فعل هر دو بی‌گمان پیدا شود 1425

او ذکر را از زنان پنهان کند ** تا که خود را خواهر ایشان کند

شله از مردان به کف پنهان کند ** تا که خود را جنس آن مردان کند

گفت یزدان زان کس مکتوم او ** شله‌ای سازیم بر خرطوم او

تا که بینایان ما زان ذو دلال ** در نیایند از فن او در جوال

حاصل آنک از هر ذکر ناید نری ** هین ز جاهل ترس اگر دانش‌وری 1430

دوستی جاهل شیرین‌سخن ** کم شنو کان هست چون سم کهن

جان مادر چشم روشن گویدت ** جز غم و حسرت از آن نفزویدت

مر پدر را گوید آن مادر جهار ** که ز مکتب بچه‌ام شد بس نزار

از زن دیگر گرش آوردیی ** بر وی این جور و جفا کم کردیی

از جز تو گر بدی این بچه‌ام ** این فشار آن زن بگفتی نیز هم 1435

هین بجه زن مادر و تیبای او ** سیلی بابا به از حلوای او

هست مادر نفس و بابا عقل راد ** اولش تنگی و آخر صد گشاد

ای دهنده‌ی عقلها فریاد رس ** تا نخواهی تو نخواهد هیچ کس

هم طلب از تست و هم آن نیکوی ** ما کییم اول توی آخر توی

هم بگو تو هم تو بشنو هم تو باش ** ما همه لاشیم با چندین تراش 1440

زین حواله رغبت افزا در سجود ** کاهلی جبر مفرست و خمود

جبر باشد پر و بال کاملان ** جبر هم زندان و بند کاهلان

هم‌چو آب نیل دان این جبر را ** آب مومن را و خون مر گبر را

بال بازان را سوی سلطان برد ** بال زاغان را به گورستان برد

باز گرد اکنون تو در شرح عدم ** که چو پازهرست و پنداریش سم 1445

هم‌چو هندوبچه هین ای خواجه‌تاش ** رو ز محمود عدم ترسان مباش

از وجودی ترس که اکنون در ویی ** آن خیالت لاشی و تو لا شیی

لاشیی بر لاشیی عاشق شدست ** هیچ نی مر هیچ نی را ره زدست

چون برون شد این خیالات از میان ** گشت نامعقول تو بر تو عیان

لیس للماضین هم الموت انما لهم حسره الموت