لاغ او گر باغها را داد داد ** چون دی آمد داده را بر باد داد

لاغ او گر باغها را داد داد ** چون دی آمد داده را بر باد داد 1715

پیره‌طفلان شسته پیشش بهر کد ** تا به سعد و نحس او لاغی کند

گفتن درزی ترک را هی خاموش کی اگر مضاحک دگر گویم قبات تنگ آید

گفت درزی ای طواشی بر گذر ** وای بر تو گر کنم لاغی دگر

پس قبایت تنگ آید باز پس ** این کند با خویشتن خود هیچ کس

خنده‌ی چه رمزی ار دانستیی ** تو به جای خنده خون بگرستیی

بیان آنک بی‌کاران و افسانه‌جویان مثل آن ترک‌اند و عالم غرار غدار هم‌چو آن درزی و شهوات و زبان مضاحک گفتن این دنیاست و عمر هم‌چون آن اطلس پیش این درزی جهت قبای بقا و لباس تقوی ساختن

اطلس عمرت به مقراض شهور ** برد پاره‌پاره خیاط غرور 1720

تو تمنا می‌بری که اختر مدام ** لاغ کردی سعد بودی بر دوام

سخت می‌تولی ز تربیعات او ** وز دلال و کینه و آفات او

سخت می‌رنجی ز خاموشی او ** وز نحوس و قبض و کین‌کوشی او

که چرا زهره‌ی طرب در رقص نیست ** بر سعود و رقص سعد او مه‌ایست

اخترت گوید که گر افزون کنم ** لاغ را پس کلیت مغبون کنم 1725

تو مبین قلابی این اختران ** عشق خود بر قلب‌زن بین ای مهان

مثل

آن یکی می‌شد به ره سوی دکان ** پیش ره را بسته دید او از زنان

پای او می‌سوخت از تعجیل و راه ** بسته از جوق زنان هم‌چو ماه

رو به یک زن کرد و گفت ای مستهان ** هی چه بسیارید ای دخترچگان

رو بدو کرد آن زن و گفت ای امین ** هیچ بسیاری ما منکر مبین 1730

بین که با بسیاری ما بر بساط ** تنگ می‌آید شما را انبساط

در لواطه می‌فتید از قحط زن ** فاعل و مفعول رسوای زمن

تو مبین این واقعات روزگار ** کز فلک می‌گردد اینجا ناگوار

تو مبین تحشیر روزی و معاش ** تو مبین این قحط و خوف و ارتعاش

بین که با این جمله تلخیهای او ** مرده‌ی اویید و ناپروای او 1735

رحمتی دان امتحان تلخ را ** نقمتی دان ملک مرو و بلخ را

آن براهیم از تلف نگریخت و ماند ** این براهیم از شرف بگریخت و راند

آن نسوزد وین بسوزد ای عجب ** نعل معکوس است در راه طلب

باز مکرر کردن صوفی سال را

گفت صوفی قادرست آن مستعان ** که کند سودای ما را بی زیان

آنک آتش را کند ورد و شجر ** هم تواند کرد این را بی‌ضرر 1740

آنک گل آرد برون از عین خار ** هم تواند کرد این دی را بهار

آنک زو هر سرو آزادی کند ** قادرست ار غصه را شادی کند

آنک شد موجود از وی هر عدم ** گر بدارد باقیش او را چه کم

آنک تن را جان دهد تا حی شود ** گر نمیراند زیانش کی شود

خود چه باشد گر ببخشد آن جواد ** بنده را مقصود جان بی‌اجتهاد 1745

دور دارد از ضعیفان در کمین ** مکر نفس و فتنه‌ی دیو لعین

جواب دادن قاضی صوفی را

گفت قاضی گر نبودی امر مر ** ور نبودی خوب و زشت و سنگ و در

ور نبودی نفس و شیطان و هوا ** ور نبودی زخم و چالیش و وغا

پس به چه نام و لقب خواندی ملک ** بندگان خویش را ای منهتک

چون بگفتی ای صبور و ای حلیم ** چون بگفتی ای شجاع و ای حکیم 1750

صابرین و صادقین و منفقین ** چون بدی بی ره‌زن و دیو لعین

رستم و حمزه و مخنث یک بدی ** علم و حکمت باطل و مندک بدی

علم و حکمت بهر راه و بی‌رهیست ** چون همه ره باشد آن حکمت تهیست

بهر این دکان طبع شوره‌آب ** هر دو عالم را روا داری خراب

من همی‌دانم که تو پاکی نه خام ** وین سالت هست از بهر عوام 1755

جور دوران و هر آن رنجی که هست ** سهل‌تر از بعد حق و غفلتست

زآنک اینها بگذرند آن نگذرد ** دولت آن دارد که جان آگه برد

حکایت در تقریر آنک صبر در رنج کار سهل‌تر از صبر در فراق یار بود

آن یکی زن شوی خود را گفت هی ** ای مروت را به یک ره کرده طی

هیچ تیمارم نمی‌داری چرا ** تا بکی باشم درین خواری چرا

گفت شو من نفقه چاره می‌کنم ** گرچه عورم دست و پایی می‌زنم 1760

نفقه و کسوه‌ست واجب ای صنم ** از منت این هر دو هست و نیست کم

آستین پیرهن بنمود زن ** بس درشت و پر وسخ بد پیرهن

گفت از سختی تنم را می‌خورد ** کس کسی را کسوه زین سان آورد

گفت ای زن یک سالت می‌کنم ** مرد درویشم همین آمد فنم