این نمکسار جسوم ظاهرست ** خود نمکسار معانی دیگرست

آن نمکسار معانی معنویست ** از ازل آن تا ابد اندر نویست

این نوی را کهنگی ضدش بود ** آن نوی بی ضد و بی ند و عدد 1860

آنچنان که از صقل نور مصطفی ** صد هزاران نوع ظلمت شد ضیا

از جهود و مشرک و ترسا و مغ ** جملگی یک‌رنگ شد زان الپ الغ

صد هزاران سایه کوتاه و دراز ** شد یکی در نور آن خورشید راز

نه درازی ماند نه کوته نه پهن ** گونه گونه سایه در خورشید رهن

لیک یک‌رنگی که اندر محشرست ** بر بد و بر نیک کشف و ظاهرست 1865

که معانی آن جهان صورت شود ** نقشهامان در خور خصلت شود

گردد آنگه فکر نقش نامه‌ها ** این بطانه روی کار جامه‌ها

این زمان سرها مثال گاو پیس ** دوک نطق اندر ملل صد رنگ ریس

نوبت صدرنگیست و صددلی ** عالم یک رنگ کی گردد جلی

نوبت زنگست رومی شد نهان ** این شبست و آفتاب اندر رهان 1870

نوبت گرگست و یوسف زیر چاه ** نوبت قبطست و فرعونست شاه

تا ز رزق بی‌دریغ خیره‌خند ** این سگان را حصه باشد روز چند

در درون بیشه شیران منتظر ** تا شود امر تعالوا منتشر

پس برون آیند آن شیران ز مرج ** بی‌حجابی حق نماید دخل و خرج

جوهر انسان بگیرد بر و بحر ** پیسه گاوان بسملان آن روز نحر 1875

روز نحر رستخیز سهمناک ** مومنان را عید و گاوان را هلاک

جمله‌ی مرغان آب آن روز نحر ** هم‌چو کشتیها روان بر روی بحر

تا که یهلک من هلک عن بینه ** تا که ینجو من نجا واستیقنه

تا که بازان جانب سلطان روند ** تا که زاغان سوی گورستان روند

که استخوان و اجزاء سرگین هم‌چو نان ** نقل زاغان آمدست اندر جهان 1880

قند حکمت از کجا زاغ از کجا ** کرم سرگین از کجا باغ از کجا

نیست لایق غزو نفس و مرد غر ** نیست لایق عود و مشک و کون خر

چون غزا ندهد زنان را هیچ دست ** کی دهد آنک جهاد اکبرست

جز بنادر در تن زن رستمی ** گشته باشد خفیه هم‌چون مریمی

آنچنان که در تن مردان زنان ** خفیه‌اند و ماده از ضعف جنان 1885

آن جهان صورت شود آن مادگی ** هر که در مردی ندید آمادگی

روز عدل و عدل داد در خورست ** کفش آن پا کلاه آن سرست

تا به مطلب در رسد هر طالبی ** تا به غرب خود رود هر غاربی

نیست هر مطلوب از طالب دریغ ** جفت تابش شمس و جفت آب میغ

هست دنیا قهرخانه‌ی کردگار ** قهر بین چون قهر کردی اختیار 1890

استخوان و موی مقهوران نگر ** تیغ قهر افکنده اندر بحر و بر

پر و پای مرغ بین بر گرد دام ** شرح قهر حق کننده بی‌کلام

مرد او بر جای خرپشته نشاند ** وآنک کهنه گشت هم پشته نماند

هر کسی را جفت کرده عدل حق ** پیل را با پیل و بق را جنس بق

مونس احمد به مجلس چار یار ** مونس بوجهل عتبه و ذوالخمار 1895

کعبه‌ی جبریل و جانها سدره‌ای ** قبله‌ی عبدالبطون شد سفره‌ای

قبله‌ی عارف بود نور وصال ** قبله‌ی عقل مفلسف شد خیال

قبله‌ی زاهد بود یزدان بر ** قبله‌ی مطمع بود همیان زر

قبله‌ی معنی‌وران صبر و درنگ ** قبله‌ی صورت‌پرستان نقش سنگ

قبله‌ی باطن‌نشینان ذوالمنن ** قبله‌ی ظاهرپرستان روی زن 1900

هم‌چنین برمی‌شمر تازه و کهن ** ور ملولی رو تو کار خویش کن

رزق ما در کاس زرین شد عقار ** وآن سگان را آب تتماج و تغار

لایق آنک بدو خو داده‌ایم ** در خور آن رزق بفرستاده‌ایم

خوی آن را عاشق نان کرده‌ایم ** خوی این را مست جانان کرده‌ایم

چون به خوی خود خوشی و خرمی ** پس چه از درخورد خویت می‌رمی 1905

مادگی خوش آمدت چادر بگیر ** رستمی خوش آمدت خنجر بگیر

این سخن پایان ندارد وآن فقیر ** گشته است از زخم درویشی عقیر

قصه‌ی آن گنج‌نامه کی پهلوی قبه‌ای روی به قبله کن و تیر در کمان نه بینداز آنجا کی افتد گنجست