پس کسی گفتش که آن قطب دیار ** رفت تا هیزم کشد از کوهسار

آن مرید ذوالفقاراندیش تفت ** در هوای شیخ سوی بیشه رفت

دیو می‌آورد پیش هوش مرد ** وسوسه تا خفیه گردد مه ز گرد

کین چنین زن را چرا این شیخ دین ** دارد اندر خانه یار و همنشین

ضد را با ضد ایناس از کجا ** با امام‌الناس نسناس از کجا 2120

باز او لاحول می‌کرد آتشین ** که اعتراض من برو کفرست و کین

من کی باشم با تصرفهای حق ** که بر آرد نفس من اشکال و دق

باز نفسش حمله می‌آورد زود ** زین تعرف در دلش چون کاه دود

که چه نسبت دیو را با جبرئیل ** که بود با او به صحبت هم مقیل

چون تواند ساخت با آزر خلیل ** چون تواند ساخت با ره‌زن دلیل 2125

یافتن مرید مراد را و ملاقات او با شیخ نزدیک آن بیشه

اندرین بود او که شیخ نامدار ** زود پیش افتاد بر شیری سوار

شیر غران هیزمش را می‌کشید ** بر سر هیزم نشسته آن سعید

تازیانه‌ش مار نر بود از شرف ** مار را بگرفته چون خرزن به کف

تو یقین می‌دان که هر شیخی که هست ** هم سواری می‌کند بر شیر مست

گرچه آن محسوس و این محسوس نیست ** لیک آن بر چشم جان ملبوس نیست 2130

صد هزاران شیر زیر را نشان ** پیش دیده‌ی غیب‌دان هیزم‌کشان

لیک یک یک را خدا محسوس کرد ** تا که بیند نیز او که نیست مرد

دیدش از دور و بخندید آن خدیو ** گفت آن را مشنو ای مفتون دیو

از ضمیر او بدانست آن جلیل ** هم ز نور دل بلی نعم الدلیل

خواند بر وی یک به یک آن ذوفنون ** آنچ در ره رفت بر وی تا کنون 2135

بعد از آن در مشکل انکار زن ** بر گشاد آن خوش‌سراینده دهن

کان تحمل از هوای نفس نیست ** آن خیال نفس تست آنجا مه‌ایست

گرنه صبرم می‌کشیدی بار زن ** کی کشیدی شیر نر بیگار من

اشتران بختییم اندر سبق ** مست و بی‌خود زیر محملهای حق

من نیم در امر و فرمان نیم‌خام ** تا بیندیشم من از تشنیع عام 2140

عام ما و خاص ما فرمان اوست ** جان ما بر رو دوان جویان اوست

فردی ما جفتی ما نه از هواست ** جان ما چون مهره در دست خداست

ناز آن ابله کشیم و صد چو او ** نه ز عشق رنگ و نه سودای بو

این قدر خود درس شاگردان ماست ** کر و فر ملحمه‌ی ما تا کجاست

تا کجا آنجا که جا را راه نیست ** جز سنابرق مه الله نیست 2145

از همه اوهام و تصویرات دور ** نور نور نور نور نور نور

بهر تو ار پست کردم گفت و گو ** تا بسازی با رفیق زشت‌خو

تا کشی خندان و خوش بار حرج ** از پی الصبر مفتاح الفرج

چون بسازی با خسی این خسان ** گردی اندر نور سنتها رسان

که انبیا رنج خسان بس دیده‌اند ** از چنین ماران بسی پیچیده‌اند 2150

چون مراد و حکم یزدان غفور ** بود در قدمت تجلی و ظهور

بی ز ضدی ضد را نتوان نمود ** وان شه بی‌مثل را ضدی نبود

حکمت در انی جاعل فی الارض خلیفة

پس خلیفه ساخت صاحب‌سینه‌ای ** تا بود شاهیش را آیینه‌ای

بس صفای بی‌حدودش داد او ** وانگه از ظلمت ضدش بنهاد او

دو علم بر ساخت اسپید و سیاه ** آن یکی آدم دگر ابلیس راه 2155

در میان آن دو لشکرگاه زفت ** چالش و پیکار آنچ رفت رفت

هم‌چنان دور دوم هابیل شد ** ضد نور پاک او قابیل شد

هم‌چنان این دو علم از عدل و جور ** تا به نمرود آمد اندر دور دور

ضد ابراهیم گشت و خصم او ** وآن دو لشکر کین‌گزار و جنگ‌جو

چون درازی جنگ آمد ناخوشش ** فیصل آن هر دو آمد آتشش 2160

پس حکم کرد آتشی را و نکر ** تا شود حل مشکل آن دو نفر

دور دور و قرن قرن این دو فریق ** تا به فرعون و به موسی شفیق

سالها اندر میانشان حرب بود ** چون ز حد رفت و ملولی می‌فزود

آب دریا را حکم سازید حق ** تا که ماند کی برد زین دو سبق

هم‌چنان تا دور و طور مصطفی ** با ابوجهل آن سپهدار جفا 2165