در عدم ما مستحقان کی بدیم ** که برین جان و برین دانش زدیم

ای بکرده یار هر اغیار را ** وی بداده خلعت گل خار را

خاک ما را ثانیا پالیز کن ** هیچ نی را بار دیگر چیز کن

این دعا تو امر کردی ز ابتدا ** ورنه خاکی را چه زهره‌ی این بدی

چون دعامان امر کردی ای عجاب ** این دعای خویش را کن مستجاب 2320

شب شکسته کشتی فهم و حواس ** نه امیدی مانده نه خوف و نه یاس

برده در دریای رحمت ایزدم ** تا ز چه فن پر کند بفرستدم

آن یکی را کرده پر نور جلال ** وآن دگر را کرده پر وهم و خیال

گر بخویشم هیچ رای و فن بدی ** رای و تدبیرم به حکم من بدی

شب نرفتی هوش بی‌فرمان من ** زیر دام من بدی مرغان من 2325

بودمی آگه ز منزلهای جان ** وقت خواب و بیهشی و امتحان

چون کفم زین حل و عقد او تهیست ** ای عجب این معجبی من ز کیست

دیده را نادیده خود انگاشتم ** باز زنبیل دعا برداشتم

چون الف چیزی ندارم ای کریم ** جز دلی دلتنگ‌تر از چشم میم

این الف وین میم ام بود ماست ** میم ام تنگست الف زو نر گداست 2330

آن الف چیزی ندارد غافلیست ** میم دلتنگ آن زمان عاقلیست

در زمان بیهشی خود هیچ من ** در زمان هوش اندر پیچ من

هیچ دیگر بر چنین هیچی منه ** نام دولت بر چنین پیچی منه

خود ندارم هیچ به سازد مرا ** که ز وهم دارم است این صد عنا

در ندارم هم تو داراییم کن ** رنج دیدم راحت‌افزاییم کن 2335

هم در آب دیده عریان بیستم ** بر در تو چونک دیده نیستم

آب دیده‌ی بنده‌ی بی‌دیده را ** سبزه‌ای بخش و نباتی زین چرا

ور نمانم آب آبم ده ز عین ** هم‌چو عینین نبی هطالتین

او چو آب دیده جست از جود حق ** با چنان اقبال و اجلال و سبق

چون نباشم ز اشک خون باریک‌ریس ** من تهی‌دست قصور کاسه‌لیس 2340

چون چنان چشم اشک را مفتون بود ** اشک من باید که صد جیحون بود

قطره‌ای زان زین دو صد جیحون به است ** که بدان یک قطره انس و جن برست

چونک باران جست آن روضه‌ی بهشت ** چون نجوید آب شوره‌خاک زشت

ای اخی دست از دعا کردن مدار ** با اجابت یا رد اویت چه کار

نان که سد و مانع این آب بود ** دست از آن نان می‌بباید شست زود 2345

خویش را موزون و چست و سخته کن ** ز آب دیده نان خود را پخته کن

آواز دادن هاتف مر طالب گنج را و اعلام کردن از حقیقت اسرار آن

اندرین بود او که الهام آمدش ** کشف شد این مشکلات از ایزدش

کو بگفتت در کمان تیری بنه ** کی بگفتندت که اندر کش تو زه

او نگفتت که کمان را سخت‌کش ** در کمان نه گفت او نه پر کنش

از فضولی تو کمان افراشتی ** صنعت قواسیی بر داشتی 2350

ترک این سخته کمانی رو بگو ** در کمان نه تیر و پریدن مجو

چون بیفتد بر کن آنجا می‌طلب ** زور بگذار و بزاری جو ذهب

آنچ حقست اقرب از حبل الورید ** تو فکنده تیر فکرت را بعید

ای کمان و تیرها بر ساخته ** صید نزدیک و تو دور انداخته

هرکه دوراندازتر او دورتر ** وز چنین گنجست او مهجورتر 2355

فلسفی خود را از اندیشه بکشت ** گو بدو کوراست سوی گنج پشت

گو بدو چندانک افزون می‌دود ** از مراد دل جداتر می‌شود

جاهدوا فینا بگفت آن شهریار ** جاهدوا عنا نگفت ای بی‌قرار

هم‌چو کنعان کو ز ننگ نوح رفت ** بر فراز قله‌ی آن کوه زفت

هرچه افزون‌تر همی‌جست او خلاص ** سوی که می‌شد جداتر از مناص 2360

هم‌چو این درویش بهر گنج و کان ** هر صباحی سخت‌تر جستی کمان

هر کمانی کو گرفتی سخت‌تر ** بود از گنج و نشان بدبخت‌تر

این مثل اندر زمانه جانی است ** جان نادانان به رنج ارزانی است

زانک جاهل ننگ دارد ز اوستاد ** لاجرم رفت و دکانی نو گشاد

آن دکان بالای استاد ای نگار ** گنده و پر کزدمست و پر ز مار 2365