یا عدوی قاهری در قصد ماست ** یا بلایی مهلکی از غیب خاست

که ز ده دلقک به سیران درشت ** چند اسپی تازی اندر راه کشت

جمع گشته بر سرای شاه خلق ** تا چرا آمد چنین اشتاب دلق 2520

از شتاب او و فحش اجتهاد ** غلغل و تشویش در ترمد فتاد

آن یکی دو دست بر زانوزنان ** وآن دگر از وهم واویلی‌کنان

از نفیر و فتنه و خوف نکال ** هر دلی رفته به صد کوی خیال

هر کسی فالی همی‌زد از قیاس ** تا چه آتش اوفتاد اندر پلاس

راه جست و راه دادش شاه زود ** چون زمین بوسید گفتش هی چه بود 2525

هرکه می‌پرسید حالی زان ترش ** دست بر لب می‌نهاد او که خمش

وهم می‌افزود زین فرهنگ او ** جمله در تشویش گشته دنگ او

کرد اشارت دلق که ای شاه کرم ** یک‌دمی بگذار تا من دم زنم

تا که باز آید به من عقلم دمی ** که فتادم در عجایب عالمی

بعد یک ساعت که شه از وهم و ظن ** تلخ گشتش هم گلو و هم دهن 2530

که ندیده بود دلقک را چنین ** که ازو خوشتر نبودش هم‌نشین

دایما دستان و لاغ افراشتی ** شاه را او شاد و خندان داشتی

آن چنان خندانش کردی در نشست ** که گرفتی شه شکم را با دو دست

که ز زور خنده خوی کردی تنش ** رو در افتادی ز خنده کردنش

باز امروز این چنین زرد و ترش ** دست بر لب می‌زند کای شه خمش 2535

وهم در وهم و خیال اندر خیال ** شاه را تا خود چه آید از نکال

که دل شه با غم و پرهیز بود ** زانک خوارمشاه بس خون‌ریز بود

بس شهان آن طرف را کشته بود ** یا به حیله یا به سطوت آن عنود

این شه ترمد ازو در وهم بود ** وز فن دلقک خود آن وهمش فزود

گفت زوتر بازگو تا حال چیست ** این چنین آشوب و شور تو ز کیست 2540

گفت من در ده شنیدم آنک شاه ** زد منادی بر سر هر شاه‌راه

که کسی خواهم که تازد در سه روز ** تا سمرقند و دهم او را کنوز

من شتابیدم بر تو بهر آن ** تا بگویم که ندارم آن توان

این چنین چستی نیاید از چو من ** باری این اومید را بر من متن

گفت شه لعنت برین زودیت باد ** که دو صد تشویش در شهر اوفتاد 2545

از برای این قدر خام‌ریش ** آتش افکندی درین مرج و حشیش

هم‌چو این خامان با طبل و علم ** که الاقانیم در فقر و عدم

لاف شیخی در جهان انداخته ** خویشتن را بایزیدی ساخته

هم ز خود سالک شده واصل شده ** محفلی واکرده در دعوی‌کده

خانه‌ی داماد پرآشوب و شر ** قوم دختر را نبوده زین خبر 2550

ولوله که کار نیمی راست شد ** شرطهایی که ز سوی ماست شد

خانه‌ها را روفتیم آراستیم ** زین هوس سرمست و خوش برخاستیم

زان طرف آمد یکی پیغام نی ** مرغی آمد این طرف زان بام نی

زین رسالات مزید اندر مزید ** یک جوابی زان حوالیتان رسید

نی ولیکن یار ما زین آگهست ** زانک از دل سوی دل لا بد رهست 2555

پس از آن یاری که اومید شماست ** از جواب نامه ره خالی چراست

صد نشانست از سرار و از جهار ** لیک بس کن پرده زین در بر مدار

باز رو تا قصه‌ی آن دلق گول ** که بلا بر خویش آورد از فضول

پس وزیرش گفت ای حق را ستن ** بشنو از بنده‌ی کمینه یک سخن

دلقک از ده بهر کاری آمدست ** رای او گشت و پشیمانش شدست 2560

ز آب و روغن کهنه را نو می‌کند ** او به مسخرگی برون‌شو می‌کند

غمد را بنمود و پنهان کرد تیغ ** باید افشردن مرورا بی‌دریغ

پسته را یا جوز را تا نشکنی ** نی نماید دل نی بدهد روغنی

مشنو این دفع وی و فرهنگ او ** در نگر در ارتعاش و رنگ او

گفت حق سیماهم فی وجههم ** زانک غمازست سیما و منم 2565

این معاین هست ضد آن خبر ** که بشر به سرشته آمد این بشر

گفت دلقک با فغان و با خروش ** صاحبا در خون این مسکین مکوش