خانه‌ی سر جمله پر سودا بود ** صدر پر وسواس و پر غوغا بود

باقی اعضا ز فکر آسوده‌اند ** وآن صدور از صادران فرسوده‌اند 4460

در خزان و باد خوف حق گریز ** آن شقایق‌های پارین را بریز

این شقایق منع نو اشکوفه‌هاست ** که درخت دل برای آن نماست

خویش را در خواب کن زین افتکار ** سر ز زیر خواب در یقظت بر آر

هم‌چو آن اصحاب کهف ای خواجه زود ** رو به ایقاظا که تحسبهم رقود

گفت قاضی ای صنم معمول چیست ** گفت خانه‌ی این کنیزک بس تهیست 4465

خصم در ده رفت و حارس نیز نیست ** بهر خلوت سخت نیکو مسکنیست

امشب ار امکان بود آنجا بیا ** کار شب بی سمعه است و بی‌ریا

جمله جاسوسان ز خمر خواب مست ** زنگی شب جمله را گردن زدست

خواند بر قاضی فسون‌های عجب ** آن شکرلب وانگهانی از چه لب

چند با آدم بلیس افسانه کرد ** چون حوا گفتش بخور آنگاه خورد 4470

اولین خون در جهان ظلم و داد ** از کف قابیل بهر زن فتاد

نوح چون بر تابه بریان ساختی ** واهله بر تابه سنگ انداختی

مکر زن بر کار او چیره شدی ** آب صاف وعظ او تیره شدی

قوم را پیغام کردی از نهان ** که نگه دارید دین زین گمرهان

رفتن قاضی به خانه‌ی زن جوحی و حلقه زدن جوحی به خشم بر در و گریختن قاضی در صندوقی الی آخره

مکر زن پایان ندارد رفت شب ** قاضی زیرک سوی زن بهر دب 4475

زن دو شمع و نقل مجلس راست کرد ** گفت ما مستیم بی این آب‌خورد

اندر آن دم جوحی آمد در بزد ** جست قاضی مهربی تا در خزد

غیر صندوقی ندید او خلوتی ** رفت در صندوق از خوف آن فتی

اندر آمد جوحی و گفت ای حریف ** اتی وبالم در ربیع و در خریف

من چه دارم که فداات نیست آن ** که ز من فریاد داری هر زمان 4480

بر لب خشکم گشادستی زبان ** گاه مفلس خوانیم گه قلتبان

این دو علت گر بود ای جان مرا ** آن یکی از تست و دیگر از خدا

من چه دارم غیر آن صندوق که آن ** هست مایه‌ی تهمت و پایه‌ی گمان

خلق پندارند زر دارم درون ** داد واگیرند از من زین ظنون

صورت صندوق بس زیباست لیک ** از عروض و سیم و ز خالیست نیک 4485

چون تن زراق خوب و با وقار ** اندر آن سله نیابی غیر مار

من برم صندوق را فردا به کو ** پس بسوزم در میان چارسو

تا ببیند مومن و گبر و جهود ** که درین صندوق جز لعنت نبود

گفت زن هی در گذر ای مرد ازین ** خورد سوگندان که نکنم جز چنین

از پگه حمال آورد او چو باد ** زود آن صندوق بر پشتش نهاد 4490

اندر آن صندوق قاضی از نکال ** بانگ می‌زد که ای حمال و ای حمال

کرد آن حمال راست و چپ نظر ** کز چه سو در می‌رسد بانک و خبر

هاتفست این داعی من ای عجب ** یا پری‌ام می‌کند پنهان طلب

چون پیاپی گشت آن آواز و بیش ** گفت هاتف نیست باز آمد به خویش

عاقبت دانست کان بانگ و فغان ** بد ز صندوق و کسی در وی نهان 4495

عاشقی کو در غم معشوق رفت ** گر چه بیرونست در صندوق رفت

عمر در صندوق برد از اندهان ** جز که صندوقی نبیند از جهان

آن سری که نیست فوق آسمان ** از هوس او را در آن صندوق دان

چون ز صندوق بدن بیرون رود ** او ز گوری سوی گوری می‌شود

این سخن پایان ندارد قاضیش ** گفت ای حمال و ای صندوق‌کش 4500

از من آگه کن درون محکمه ** نایبم را زودتر با این همه

تا خرد این را به زر زین بی‌خرد ** هم‌چنین بسته به خانه‌ی ما برد

ای خدا بگمار قومی روحمند ** تا ز صندوق بدنمان وا خرند

خلق را از بند صندوق فسون ** کی خرد جز انبیا و مرسلون

از هزاران یک کسی خوش‌منظرست ** که بداند کو به صندوق اندرست 4505

او جهان را دیده باشد پیش از آن ** تا بدان ضد این ضدش گردد عیان

زین سبب که علم ضاله‌ی مومنست ** عارف ضاله‌ی خودست و موقنست

آنک هرگز روز نیکو خود ندید ** او درین ادبار کی خواهد طپید