خشم و ذوقت هر دو عکس دیگران ** شادی قواده و خشم عوان

آن عوان را آن ضعیف آخر چه کرد ** که دهد او را به کینه زجر و درد

تا بکی عکس خیال لامعه ** جهد کن تا گرددت این واقعه

تا که گفتارت ز حال تو بود ** سیر تو با پر و بال تو بود 4665

صید گیرد تیر هم با پر غیر ** لاجرم بی‌بهره است از لحم طیر

باز صید آرد به خود از کوهسار ** لاجرم شاهش خوراند کبک و سار

منطقی کز وحی نبود از هواست ** هم‌چو خاکی در هوا و در هباست

گر نماید خواجه را این دم غلط ** ز اول والنجم بر خوان چند خط

تا که ما ینطق محمد عن هوی ** ان هو الا بوحی احتوی 4670

احمدا چون نیستت از وحی یاس ** جسمیان را ده تحری و قیاس

کز ضرورت هست مرداری حلال ** که تحری نیست در کعبه‌ی وصال

بی‌تحری و اجتهادات هدی ** هر که بدعت پیشه گیرد از هوی

هم‌چو عادش بر برد باد و کشد ** نه سلیمانست تا تختش کشد

عاد را با دست حمال خذول ** هم‌چو بره در کف مردی اکول 4675

هم‌چو فرزندش نهاده بر کنار ** می‌برد تا بکشدش قصاب‌وار

عاد را آن باد ز استکبار بود ** یار خود پنداشتند اغیار بود

چون بگردانید ناگه پوستین ** خردشان بشکست آن بس القرین

باد را بشکن که بس فتنه‌ست باد ** پیش از آن کت بشکند او هم‌چو عاد

هود دادی پند که ای پر کبر خیل ** بر کند از دستتان این باد ذیل 4680

لشکر حق است باد و از نفاق ** چند روزی با شما کرد اعتناق

او به سر با خالق خود راستست ** چون اجل آید بر آرد باد دست

باد را اندر دهن بین ره‌گذر ** هر نفس آیان روان در کر و فر

حلق و دندان‌ها ازو آمن بود ** حق چو فرماید به دندان در فتد

کوه گردد ذره‌ای باد و ثقیل ** درد دندان داردش زار و علیل 4685

این همان بادست که امن می‌گذشت ** بود جان کشت و گشت او مرگ کشت

دست آن کس که بکردت دست‌بوس ** وقت خشم آن دست می‌گردد دبوس

یا رب و یا رب بر آرد او ز جان ** که ببر این باد را ای مستعان

ای دهان غافل بدی زین باد رو ** از بن دندان در استغفار شو

چشم سختش اشک‌ها باران کند ** منکران را درد الله‌خوان کند 4690

چون دم مردان نپذرفتی ز مرد ** وحی حق را هین پذیرا شو ز درد

باد گوید پیکم از شاه بشر ** گه خبر خیر آورم گه شوم و شر

ز آنک مامورم امیر خود نیم ** من چو تو غافل ز شاه خود کیم

گر سلیمان‌وار بودی حال تو ** چون سلیمان گشتمی حمال تو

عاریه‌ستم گشتمی ملک کفت ** کردمی بر راز خود من واقفت 4695

لیک چون تو یاغیی من مستعار ** می‌کنم خدمت ترا روزی سه چار

پس چو عادت سرنگونی‌ها دهم ** ز اسپه تو یاغیانه بر جهم

تا به غیب ایمان تو محکم شود ** آن زمان که ایمانت مایه‌ی غم شود

آن زمان خود جملگان مؤمن شوند ** آن زمان خود سرکشان بر سر دوند

آن زمان زاری کنند و افتقار ** هم‌چو دزد و راه‌زن در زیر دار 4700

لیک گر در غیب گردی مستوی ** مالک دارین و شحنه‌ی خود توی

شحنگی و پادشاهی مقیم ** نه دو روزه و مستعارست و سقیم

رستی از بیگار و کار خود کنی ** هم تو شاه و هم تو طبل خود زنی

چون گلو تنگ آورد بر ما جهان ** خاک خوردی کاشکی حلق و دهان

این دهان خود خاک‌خواری آمدست ** لیک خاکی را که آن رنگین شدست 4705

این کباب و این شراب و این شکر ** خاک رنگینست و نقشین ای پسر

چونک خوردی و شد آن لحم و پوست ** رنگ لحمش داد و این هم خاک کوست

هم ز خاکی بخیه بر گل می‌زند ** جمله را هم باز خاکی می‌کند

هندو و قفچاق و رومی و حبش ** جمله یک رنگ‌اند اندر گور خوش

تا بدانی کان همه رنگ و نگار ** جمله روپوشست و مکر و مستعار 4710

رنگ باقی صبغة الله است و بس ** غیر آن بر بسته دان هم‌چون جرس