چون سیه‌رویی فرعون دغا ** رنگ آن باقی و جسم او فنا

برق و فر روی خوب صادقین ** تن فنا شد وان به جا تو یومن دین 4715

زشت آن زشتست و خوب آن خوب و بس ** دایم آن ضحاک و این اندر عبس

خاک را رنگ و فن و سنگی دهد ** طفل‌خویان را بر آن جنگی دهد

از خمیری اشتر وشیری پزند ** کودکان از حرص آن کف می‌گزند

شیر و اشتر نان شود اندر دهان ** در نگیرد این سخن با کودکان

کودک اندر جهل و پندار و شکیست ** شکر باری قوت او اندکیست 4720

طفل را استیزه و صد آفتست ** شکر این که بی‌فن و بی‌قوتست

وای ازین پیران طفل ناادیب ** گشته از قوت بلای هر رقیب

چون سلاح و جهل جمع آید به هم ** گشت فرعونی جهان‌سوز از ستم

شکر کن ای مرد درویش از قصور ** که ز فرعونی رهیدی وز کفور

شکر که مظلومی و ظالم نه‌ای ** آمن از فرعونی و هر فتنه‌ای 4725

اشکم تی لاف اللهی نزد ** که آتشش را نیست از هیزم مدد

اشکم خالی بود زندان دیو ** کش غم نان مانعست از مکر و ریو

اشکم پر لوت دان بازار دیو ** تاجران دیو را در وی غریو

تاجران ساحر لاشی‌فروش ** عقل‌ها را تیره کرده از خروش

خم روان کرده ز سحری چون فرس ** کرده کرباسی ز مهتاب و غلس 4730

چون بریشم خاک را برمی‌تنند ** خاک در چشم ممیز می‌زنند

چندلی را رنگ عودی می‌دهند ** بر کلوخیمان حسودی می‌دهند

پاک آنک خاک را رنگی دهد ** هم‌چو کودکمان بر آن جنگی دهد

دامنی پر خاک ما چون طفلکان ** در نظرمان خاک هم‌چون زر کان

طفل را با بالغان نبود مجال ** طفل را حق کی نشاند با رجال 4735

میوه گر کهنه شود تا هست خام ** پخته نبود غوره گویندش به نام

گر شود صدساله آن خام ترش ** طفل و غوره‌ست او بر هر تیزهش

گرچه باشد مو و ریش او سپید ** هم در آن طفلی خوفست و امید

که رسم یا نارسیده مانده‌ام ** ای عجب با من کند کرم آن کرم

با چنین ناقابلی و دوریی ** بخشد این غوره‌ی مرا انگوریی 4740

نیستم اومیدوار از هیچ سو ** وان کرم می‌گویدم لا تیاسوا

دایما خاقان ما کردست طو ** گوشمان را می‌کشد لا تقنطوا

گرچه ما زین ناامیدی در گویم ** چون صلا زد دست اندازان رویم

دست اندازیم چون اسپان سیس ** در دویدن سوی مرعای انیس

گام اندازیم و آن‌جا گام نی ** جام پردازیم و آن‌جا جام نی 4745

زانک آن‌جا جمله اشیا جانیست ** معنی اندر معنی اندر معنیست

هست صورت سایه معنی آفتاب ** نور بی‌سایه بود اندر خراب

چونک آنجا خشت بر خشتی نماند ** نور مه را سایه‌ی زشتی نماند

خشت اگر زرین بود بر کندنیست ** چون بهای خشت وحی و روشنیست

کوه بهر دفع سایه مندکست ** پاره گشتن بهر این نور اندکست 4750

بر برون که چو زد نور صمد ** پاره شد تا در درونش هم زند

گرسنه چون بر کفش زد قرص نان ** وا شکافد از هوس چشم و دهان

صد هزاران پاره گشتن ارزد این ** از میان چرخ برخیز ای زمین

تا که نور چرخ گردد سایه‌سوز ** شب ز سایه‌ی تست ای یاغی روز

این زمین چون گاهواره‌ی طفلکان ** بالغان را تنگ می‌دارد مکان 4755

بهر طفلان حق زمین را مهد خواند ** شیر در گهواره بر طفلان فشاند

خانه تنگ آمد ازین گهواره‌ها ** طفلکان را زود بالغ کن شها

ای گواره خانه را ضیق مدار ** تا تواند کرد بالغ انتشار

وسوسه‌ای کی پادشاه‌زاده را پیدا شد از سبب استغنایی و کشفی کی از شاه دل او را حاصل شده بود و قصد ناشکری و سرکشی می‌کرد شاه را از راه الهام و سر شاه را خبر شد دلش درد کرد روح او را زخمی زد چنانک صورت شاه را خبر نبود الی آخره

چون مسلم گشت بی‌بیع و شری ** از درون شاه در جانش جری

قوت می‌خوردی ز نور جان شاه ** ماه جانش هم‌چو از خورشید ماه 4760

راتبه‌ی جانی ز شاه بی‌ندید ** دم به دم در جان مستش می‌رسید

آن نه که ترسا و مشرک می‌خورند ** زان غذایی که ملایک می‌خورند

اندرون خویش استغنا بدید ** گشت طغیانی ز استغنا پدید