زخم نیش اما چو از هستی تست ** غم قوی باشد نگردد درد سست‌‌

زخم نیش اما چو از هستی تست ** غم قوی باشد نگردد درد سست‌‌ 3250

شرح این از سینه بیرون می‌‌جهد ** لیک می‌‌ترسم که نومیدی دهد

نی مشو نومید و خود را شاد کن ** پیش آن فریادرس فریاد کن‌‌

کای محب عفو از ما عفو کن ** ای طبیب رنج ناسور کهن‌‌

عکس حکمت آن شقی را یاوه کرد ** خود مبین تا بر نیارد از تو گرد

ای برادر بر تو حکمت جاریه ست ** آن ز ابدال است و بر تو عاریه ست‌‌ 3255

گر چه در خود خانه نوری یافته ست ** آن ز همسایه‌‌ی منور تافته ست‌‌

شکر کن غره مشو بینی مکن ** گوش دار و هیچ خود بینی مکن‌‌

صد دریغ و درد کاین عاریتی ** امتان را دور کرد از امتی‌‌

من غلام آن که او در هر رباط ** خویش را واصل نداند بر سماط

بس رباطی که بباید ترک کرد ** تا به مسکن در رسد یک روز مرد 3260

گر چه آهن سرخ شد او سرخ نیست ** پرتو عاریت آتش زنی است‌‌

گر شود پر نور روزن یا سرا ** تو مدان روشن مگر خورشید را

هر در و دیوار گوید روشنم ** پرتو غیری ندارم این منم‌‌

پس بگوید آفتاب ای نارشید ** چون که من غارب شوم آید پدید

سبزه‌‌ها گویند ما سبز از خودیم ** شاد و خندانیم و بس زیبا خدیم‌‌ 3265

فصل تابستان بگوید ای امم ** خویش را بینید چون من بگذرم‌‌

تن همی‌‌نازد به خوبی و جمال ** روح پنهان کرده فر و پر و بال‌‌

گویدش ای مزبله تو کیستی ** یک دو روز از پرتو من زیستی‌‌

غنج و نازت می‌‌نگنجد در جهان ** باش تا که من شوم از تو جهان‌‌

گرم‌‌دارانت ترا گوری کنند ** طعمه‌‌ی موران و مارانت کنند 3270

بینی از گند تو گیرد آن کسی ** کاو به پیش تو همی‌‌مردی بسی‌‌

پرتو روح است نطق و چشم و گوش ** پرتو آتش بود در آب جوش‌‌

آن چنان که پرتو جان بر تن است ** پرتو ابدال بر جان من است‌‌

جان جان چون واکشد پا را ز جان ** جان چنان گردد که بی‌‌جان تن بدان‌‌

سر از آن رو می‌‌نهم من بر زمین ** تا گواه من بود در روز دین‌‌ 3275

یوم دین که زلزلت زلزالها ** این زمین باشد گواه حالها

کاو تحدث جهرة أخبارها ** در سخن آید زمین و خاره‌‌ها

فلسفی منکر شود در فکر و ظن ** گو برو سر را بر آن دیوار زن‌‌

نطق آب و نطق خاک و نطق گل ** هست محسوس حواس اهل دل‌‌

فلسفی کاو منکر حنانه است ** از حواس اولیا بیگانه است‌‌ 3280

گوید او که پرتو سودای خلق ** بس خیالات آورد در رای خلق‌‌

بلکه عکس آن فساد و کفر او ** این خیال منکری را زد بر او

فلسفی مر دیو را منکر شود ** در همان دم سخره‌‌ی دیوی بود

گر ندیدی دیو را خود را ببین ** بی‌‌جنون نبود کبودی بر جبین‌‌

هر که را در دل شک و پیچانی است ** در جهان او فلسفی پنهانی است‌‌ 3285

می‌‌نماید اعتقاد و گاه گاه ** آن رگ فلسف کند رویش سیاه‌‌

الحذر ای مومنان کان در شماست ** در شما بس عالم بی‌‌منتهاست‌‌

جمله هفتاد و دو ملت در تو است ** وه که روزی آن بر آرد از تو دست‌‌

هر که او را برگ آن ایمان بود ** همچو برگ از بیم این لرزان بود

بر بلیس و دیو از آن خندیده‌‌ای ** که تو خود را نیک مردم دیده‌‌ای‌‌ 3290

چون کند جان باژگونه پوستین ** چند واویلا بر آید اهل دین

بر دکان هر زرنما خندان شده ست ** ز آنکه سنگ امتحان پنهان شده ست‌‌

پرده ای ستار از ما بر مگیر ** باش اندر امتحان ما مجیر

قلب پهلو می‌‌زند با زر به شب ** انتظار روز می‌‌دارد ذهب‌‌

با زبان حال زر گوید که باش ** ای مزور تا بر آید روز فاش‌‌ 3295

صد هزاران سال ابلیس لعین ** بود ز ابدال و امیر المؤمنین‌‌

پنجه زد با آدم از نازی که داشت ** گشت رسوا همچو سرگین وقت چاشت‌‌

دعا کردن بلعم باعور که موسی و قومش را از این شهر که حصار داده‌‌اند بی‌‌مراد باز گردان‌‌

بلعم باعور را خلق جهان ** سغبه شد مانند عیسای زمان‌‌

سجده ناوردند کس را دون او ** صحت رنجور بود افسون او