می‌‌کند دندان بد را آن طبیب ** تا رهد از درد و بیماری حبیب‌‌

می‌‌کند دندان بد را آن طبیب ** تا رهد از درد و بیماری حبیب‌‌ 3870

بس زیادتها درون نقصهاست ** مر شهیدان را حیات اندر فناست‌‌

چون بریده گشت حلق رزق خوار ** یرزقون فرحین شد گوار

حلق حیوان چون بریده شد به عدل ** حلق انسان رست و افزون گشت فضل‌‌

حلق انسان چون ببرد هین ببین ** تا چه زاید کن قیاس آن بر این‌‌

حلق ثالث زاید و تیمار او ** شربت حق باشد و انوار او 3875

حلق ببریده خورد شربت ولی ** حلق از لا رسته مرده در بلی‌‌

بس کن ای دون همت کوته بنان ** تا کی‌‌ات باشد حیات جان به نان‌‌

ز آن نداری میوه‌‌ای مانند بید ** کآبرو بردی پی نان سپید

گر ندارد صبر زین نان جان حس ** کیمیا را گیر و زر گردان تو مس‌‌

جامه شویی کرد خواهی ای فلان ** رو مگردان از محله‌‌ی گازران‌‌ 3880

گر چه نان بشکست مر روزه‌‌ی ترا ** در شکسته بند پیچ و برتر آ

چون شکسته بند آمد دست او ** پس رفو باشد یقین اشکست او

گر تو آن را بشکنی گوید بیا ** تو درستش کن نداری دست و پا

پس شکستن حق او باشد که او ** مر شکسته گشته را داند رفو

آن که داند دوخت او داند درید ** هر چه را بفروخت نیکوتر خرید 3885

خانه را ویران کند زیر و زبر ** پس به یک ساعت کند معمورتر

گر یکی سر را ببرد از بدن ** صد هزاران سر بر آرد در زمن‌‌

گر نفرمودی قصاصی بر جناة ** یا نگفتی فی القصاص آمد حیات‌‌

خود که را زهره بدی تا او ز خود ** بر اسیر حکم حق تیغی زند

ز آن که داند هر که چشمش را گشود ** کآن کشنده سخره‌‌ی تقدیر بود 3890

هر که را آن حکم بر سر آمدی ** بر سر فرزند هم تیغی زدی‌‌

رو بترس و طعنه کم زن بر بدان ** پیش دام حکم عجز خود بدان‌‌

تعجب کردن آدم علیه السلام از ضلالت ابلیس لعین و عجب آوردن‌‌

چشم آدم بر بلیسی کو شقی ست ** از حقارت و از زیافت بنگریست‌‌

خویش بینی کرد و آمد خود گزین ** خنده زد بر کار ابلیس لعین‌‌

بانگ بر زد غیرت حق کای صفی ** تو نمی‌‌دانی ز اسرار خفی‌‌ 3895

پوستین را باژگونه گر کند ** کوه را از بیخ و از بن بر کند

پرده‌‌ی صد آدم آن دم بر درد ** صد بلیس نو مسلمان آورد

گفت آدم توبه کردم زین نظر ** این چنین گستاخ نندیشم دگر

یا غیاث المستغیثین اهدنا ** لا افتخار بالعلوم و الغنی‌‌

لا تزغ قلبا هدیت بالکرم ** و اصرف السوء الذی خط القلم‌‌ 3900

بگذران از جان ما سوء القضا ** وا مبر ما را ز اخوان صفا

تلخ‌‌تر از فرقت تو هیچ نیست ** بی‌‌پناهت غیر پیچا پیچ نیست‌‌

رخت ما هم رخت ما را راه زن ** جسم ما مر جان ما را جامه کن‌‌

دست ما چون پای ما را می‌‌خورد ** بی‌‌امان تو کسی جان چون برد

ور برد جان زین خطرهای عظیم ** برده باشد مایه‌‌ی ادبار و بیم‌‌ 3905

ز آن که جان چون واصل جانان نبود ** تا ابد با خویش کور است و کبود

چون تو ندهی راه جان خود برده گیر ** جان که بی‌‌تو زنده باشد مرده گیر

گر تو طعنه می‌‌زنی بر بندگان ** مر ترا آن می‌‌رسد ای کامران‌‌

ور تو ماه و مهر را گویی جفا ** ور تو قد سرو را گویی دوتا

ور تو چرخ و عرش را خوانی حقیر ** ور تو کان و بحر را گویی فقیر 3910

آن به نسبت با کمال تو رواست ** ملک اکمال فناها مر تراست‌‌

که تو پاکی از خطر و ز نیستی ** نیستان را موجد و معنیستی‌‌

آن که رویانید داند سوختن ** ز آن که چون بدرید داند دوختن‌‌

می‌‌بسوزد هر خزان مر باغ را ** باز رویاند گل صباغ را

کای بسوزیده برون آ تازه شو ** بار دیگر خوب و خوب آوازه شو 3915

چشم نرگس کور شد بازش بساخت ** حلق نی ببرید و بازش خود نواخت‌‌

ما چو مصنوعیم و صانع نیستیم ** جز زبون و جز که قانع نیستیم‌‌

ما همه نفسی و نفسی می‌‌زنیم ** گر نخوانی ما همه اهرمنیم‌‌

ز آن ز اهرمن رهیدستیم ما ** که خریدی جان ما را از عمی‌‌