English    Türkçe    فارسی   

1
3958-4003

  • آبگینه‌‌ی زرد چون سازی نقاب ** زرد بینی جمله نور آفتاب‌‌
  • Sarı camdan bakarsan güneşin nurunu sapsarı görürsün.

  • بشکن آن شیشه‌‌ی کبود و زرد را ** تا شناسی گرد را و مرد را
  • O gök ve sarı camı kır da eri ve tozu gör!

  • گرد فارس گرد سر افراشته ** گرد را تو مرد حق پنداشته‌‌ 3960
  • Atlı bir er, atını koştururken tozu dumana katar, etrafta bir tozdur kalkar. Sen, tozu Tanrı eri sanırsın.

  • گرد دید ابلیس و گفت این فرع طین ** چون فزاید بر من آتش جبین‌‌
  • İblis de tozu gördü, “Bu toprağın fer’idir. Benim gibi ateş alınlı birisinden nasıl üstün olur?” dedi.

  • تا تو می‌‌بینی عزیزان را بشر ** دان که میراث بلیس است آن نظر
  • Sen azizleri insan gördükçe bil ki bu görüş İblis’in mirasıdır

  • گر نه فرزند بلیسی ای عنید ** پس به تو میراث آن سگ چون رسید
  • Be inatçı, İblis’in oğlu olmasan o köpeğin mirası nasıl olur da sana düşer?

  • من نیم سگ شیر حقم حق پرست ** شیر حق آن است کز صورت برست‌‌
  • Ben köpek değilim, Tanrı aslanıyım. Tanrı aslanı suretten kurtulandır.

  • شیر دنیا جوید اشکاری و برگ ** شیر مولی جوید آزادی و مرگ‌‌ 3965
  • Dünya aslanı av ve rızk arar, Tanrı aslanı hürlük ve ölüm!

  • چون که اندر مرگ بیند صد وجود ** همچو پروانه بسوزاند وجود
  • Çünkü ölümde yüzlerce hayat görür de varlığını pervane gibi yakıp yandırır.

  • شد هوای مرگ طوق صادقان ** که جهودان را بد این دم امتحان‌‌
  • Ölüm isteği, doğru kişilerin boyunlarına bir halkadır. Çünkü bu istek, yahudîlere imtihan oldu.

  • در نبی فرمود کای قوم یهود ** صادقان را مرگ باشد گنج و سود
  • Tanrı Kur’an’da “Yahudîler, doğrulara ölüm; fütuhat, sermaye ve ticarettir.

  • همچنان که آرزوی سود هست ** آرزوی مرگ بردن ز آن به است‌‌
  • Sermaye ve ticaret isteği var ya; ölümü istemek ondan daha iyidir.

  • ای جهودان بهر ناموس کسان ** بگذرانید این تمنا بر زبان‌‌ 3970
  • Ey yahudiler; halk içinde namusunuzu korumak istiyorsanız bu dileği, bu ölüm temennisini dile getirin” dedi.

  • یک جهودی این قدر زهره نداشت ** چون محمد این علم را بر فراشت‌‌
  • Muhammed, bu bayrağı kaldırınca bir tek yahudi bile bu istekte bulunmaya cüret edemedi.

  • گفت اگر رانید این را بر زبان ** یک یهودی خود نماند در جهان‌‌
  • Peygamber “Eğer bunu dillerine getirirlerse dünyada tek bir yahudi bile kalmaz” dedi.

  • پس یهودان مال بردند و خراج ** که مکن رسوا تو ما را ای سراج‌‌
  • Bunun üzerine yahudiler ; “Ey din ışığı, bizi rüsvay etme! Diyerek mal ve haraç verdiler.

  • این سخن را نیست پایانی پدید ** دست با من ده چو چشمت دوست دید
  • Bu sözün sonu görünmez. Mademki gözün sevgiliyi gördü, ver elini bana!

  • گفتن امیر المؤمنین علی کرم الله وجهه با قرین خود که چون خدو انداختی در روی من نفس من جنبید و اخلاص عمل نماند، مانع کشتن تو آن شد
  • Emîr-ül Müminîn Ali Kerremallâhu Vechehu’nun, arkadaşına “Sen benim yüzüme tükürünce nefsim kabardı, savaşımda ihlâs kalmadı. Seni öldürmeme mâni buydu” demesi

  • گفت امیر المؤمنین با آن جوان ** که به هنگام نبرد ای پهلوان‌‌ 3975
  • Emirül Müminin, o gence dedi ki: “Ey yiğit! Savaşırken,

  • چون خدو انداختی در روی من ** نفس جنبید و تبه شد خوی من‌‌
  • Sen benim yüzüme tükürünce nefsim kabardı, hiddet ettim, huyum harap berbat bir hale geldi.

  • نیم بهر حق شد و نیمی هوا ** شرکت اندر کار حق نبود روا
  • Öyle bir hale geldim ki o anda savaşımın yarısı Tanrı içindi, yarısı nefsim için. Tanrı işinde ortaklık yaraşmaz.

  • تو نگاریده‌‌ی کف مولاستی ** آن حقی کرده‌‌ی من نیستی‌‌
  • Sen Tanrı nakışısın: Seni, o, kudret eliyle yarattı, bezedi. Onunsun, benim değil.

  • نقش حق را هم به امر حق شکن ** بر زجاجه‌‌ی دوست سنگ دوست زن‌‌
  • Tanrı’nın nakışını yine Tanrı eliyle kır; sevgilinin camına sevgilinin taşını at!”

  • گبر این بشنید و نوری شد پدید ** در دل او تا که زناری برید 3980
  • Kâfir bu sözü işitti, gönlünde öyle bir nur zuhur etti ki zünnarını kesti.

  • گفت من تخم جفا می‌‌کاشتم ** من ترا نوعی دگر پنداشتم‌‌
  • “Ben, cefa tohumunu ekmiştim, seni başka türlü sanıyordum.

  • تو ترازوی احد خو بوده‌‌ای ** بل زبانه‌‌ی هر ترازو بوده‌‌ای‌‌
  • Halbuki sen Tanrı huylu bir teraziymişsin, hattâ her terazinin oku senmişsin!

  • تو تبار و اصل و خویشم بوده‌‌ای ** تو فروغ شمع کیشم بوده‌‌ای‌‌
  • Meğer sen benim soyum sopummuşsun; meğer çırağımın, dinimin aydınlığı senmişsin!

  • من غلام آن چراغ چشم جو ** که چراغت روشنی پذرفت از او
  • Ben o görür göz arayan çırağın kulu, kölesiyim ki senin çırağın da ondan nurlanmış, aydınlanmıştır...

  • من غلام موج آن دریای نور ** که چنین گوهر بر آرد در ظهور 3985
  • Ben, o nur denizinin kulu, kurbanıyım ki böyle bir inci izhar eder.

  • عرضه کن بر من شهادت را که من ** مر ترا دیدم سرافراز زمن‌‌
  • Bana kelime-i şahadeti söyle, bende söyleyeyim ki seni zamanın en yücesi gördüm” dedi.

  • قرب پنجه کس ز خویش و قوم او ** عاشقانه سوی دین کردند رو
  • Onlar beraber akrabasından, kavminden elli kişiye yakın kimse de âşıkçasına dine yüz tuttular, müslüman oldular.

  • او به تیغ حلم چندین حلق را ** وا خرید از تیغ و چندین خلق را
  • Ali, ilim kılıcıyla bu kadar boğazı, bu kadar halkı kılıçtan kurtardı.

  • تیغ حلم از تیغ آهن تیزتر ** بل ز صد لشکر ظفر انگیزتر
  • Hilim kılıcı, demir kılıçtan daha keskin, hattâ yüzlerce ordudan daha galip, daha üstündür.

  • ای دریغا لقمه‌‌ای دو خورده شد ** جوشش فکرت از آن افسرده شد 3990
  • Yazıklar olsun ki iki lokmacık yendi de bu yüzden fikir çoşkunluğu dondu, yatıştı.

  • گندمی خورشید آدم را کسوف ** چون ذنب شعشاع بدری را خسوف‌‌
  • Bir buğday tanesi, Âdem Peygamberin güneşinin tutulmasına... Arzın, güneş ile ay arasına girmesi, dolunayın kararmasına sebep oldu.

  • اینت لطف دل که از یک مشت گل ** ماه او چون می‌‌شود پروین گسل‌‌
  • İşte sana gönlün letafeti! Bir avuç balçıktan (bir iki lokma ekmekten) ay darmadağın bir hale gelmekte!

  • نان چو معنی بود خوردش سود بود ** چون که صورت گشت انگیزد جحود
  • Ekmek manevi olursa yenmesinde fayda var. Fakat bildiğimiz ekmeğin faydası yok, kalbi daraltıyor.

  • همچو خار سبز کاشتر می‌‌خورد ** ز ان خورش صد نفع و لذت می‌‌برد
  • Manevi ekmek, yeşil diken gibi... deve yiyince yüz türlü fayda, yüzlerce lezzet bulmakta.

  • چون که آن سبزیش رفت و خشک گشت ** چون همان را می‌‌خورد اشتر ز دشت‌‌ 3995
  • Fakat yeşilliği gitti de kurudu mu, onu çölde deve yiyince;

  • می‌‌دراند کام و لنجش ای دریغ ** کان چنان ورد مربی گشت تیغ‌‌
  • Damağını avurdunu yırtar, paralar. Yazıklar olsun; öyle yetişmiş gül kılıç kesildi.

  • نان چو معنی بود بود آن خار سبز ** چون که صورت شد کنون خشک است و گبز
  • Ekmek de manevi oldukça o yeşil dikendi. Fakat şimdi zâhiri ekmek olduğundan kupkuru bir hale geldi, sertleşti.

  • تو بدان عادت که او را پیش از این ** خورده بودی ای وجود نازنین
  • Ey nazlı nazenin varlık (ey Husâmeddin), bundan önce onu yemeğe alışmıştın.

  • بر همان بو می‌‌خوری این خشک را ** بعد از آن کامیخت معنی با ثری‌‌
  • O alışkanlıkla bu kuru ekmeği de alıp yemek istiyorsun ama gayri mâna, yerle karıştı;

  • گشت خاک آمیز و خشک و گوشت بر ** ز آن گیاه اکنون بپرهیز ای شتر 4000
  • Toprakla karışık, kaskatı, dili damağı yırtar bir hale geldi. Ey deve, şimdi otu yeme, ondan çekin!

  • سخت خاک آلود می‌‌آید سخن ** آب تیره شد سر چه بند کن‌‌
  • Söz, toprakla pek karışık bir hale geliyor, su bulandı... Kuyunun ağzını kapa.

  • تا خدایش باز صاف و خوش کند ** او که تیره کرد هم صافش کند
  • Ki Tanrı onu yine sâf, yine hoş bir hale getirsin. Onu bulandıran, durultur da.

  • صبر آرد آرزو را نه شتاب ** صبر کن و الله اعلم بالصواب‌‌
  • Maksada sabırla erişilir, aceleyle değil. Sabret, doğrusunu Tanrı daha iyi bilir.