گفت لیلی را خلیفه کان توی ** کز تو مجنون شد پریشان و غوی‌‌

از دگر خوبان تو افزون نیستی ** گفت خامش چون تو مجنون نیستی‌‌

هر که بیدار است او در خواب‌‌تر ** هست بیداریش از خوابش بتر

چون به حق بیدار نبود جان ما ** هست بیداری چو در بندان ما 410

جان همه روز از لگدکوب خیال ** وز زیان و سود وز خوف زوال‌‌

نی صفا می‌‌ماندش نی لطف و فر ** نی به سوی آسمان راه سفر

خفته آن باشد که او از هر خیال ** دارد اومید و کند با او مقال‌‌

دیو را چون حور بیند او به خواب ** پس ز شهوت ریزد او با دیو آب‌‌

چون که تخم نسل را در شوره ریختا ** و به خویش آمد خیال از وی گریخت‌‌ 415

ضعف سر بیند از آن و تن پلید ** آه از آن نقش پدید ناپدید

مرغ بر بالا و زیر آن سایه‌‌اش ** می‌‌دود بر خاک پران مرغ‌‌وش‌‌

ابلهی صیاد آن سایه شود ** می‌‌دود چندان که بی‌‌مایه شود

بی‌‌خبر کان عکس آن مرغ هواست ** بی‌‌خبر که اصل آن سایه کجاست‌‌

تیر اندازد به سوی سایه او ** ترکشش خالی شود از جستجو 420

ترکش عمرش تهی شد عمر رفت ** از دویدن در شکار سایه تفت‌‌

سایه‌‌ی یزدان چو باشد دایه‌‌اش ** وارهاند از خیال و سایه‌‌اش‌‌

سایه‌‌ی یزدان بود بنده‌‌ی خدا ** مرده او زین عالم و زنده‌‌ی خدا

دامن او گیر زودتر بی‌‌گمان ** تا رهی در دامن آخر زمان‌‌

کيف مد الظل نقش اولیاست ** کاو دلیل نور خورشید خداست‌‌ 425

اندر این وادی مرو بی‌‌این دلیل ** لا أحب الآفلین گو چون خلیل‌‌

رو ز سایه آفتابی را بیاب ** دامن شه شمس تبریزی بتاب‌‌

ره ندانی جانب این سور و عرس ** از ضیاء الحق حسام الدین بپرس‌‌

ور حسد گیرد ترا در ره گلو ** در حسد ابلیس را باشد غلو

کاو ز آدم ننگ دارد از حسد ** با سعادت جنگ دارد از حسد 430

ای خنک آن کش حسد همراه نیست ** عقبه‌‌ای زین صعب‌‌تر در راه نیست‌‌

این جسد خانه‌‌ی حسد آمد بدان ** از حسد آلوده باشد خاندان‌‌

گر جسد خانه‌‌ی حسد باشد و لیک ** آن جسد را پاک کرد الله نیک‌‌

طهرا بيتي بیان پاکی است ** گنج نور است ار طلسمش خاکی است‌‌

چون کنی بر بی‌‌جسد مکر و حسد ** ز آن حسد دل را سیاهیها رسد 435

خاک شو مردان حق را زیر پا ** خاک بر سر کن حسد را همچو ما

بیان حسد وزیر

آن وزیرک از حسد بودش نژاد ** تا به باطل گوش و بینی باد داد

بر امید آن که از نیش حسد ** زهر او در جان مسکینان رسد

هر کسی کاو از حسد بینی کند ** خویشتن بی‌‌گوش و بی‌‌بینی کند

بینی آن باشد که او بویی برد ** بوی او را جانب کویی برد 440

هر که بویش نیست بی‌‌بینی بود ** بوی آن بوی است کان دینی بود

چون که بویی برد و شکر آن نکرد ** کفر نعمت آمد و بینیش خورد

شکر کن مر شاکران را بنده باش ** پیش ایشان مرده شو پاینده باش‌‌

چون وزیر از ره زنی مایه مساز ** خلق را تو بر میاور از نماز

ناصح دین گشته آن کافر وزیر ** کرده او از مکر در لوزینه سیر 445

فهم کردن حاذقان نصارا مکر وزیر را

هر که صاحب ذوق بود از گفت او ** لذتی می‌‌دید و تلخی جفت او

نکته‌‌ها می‌‌گفت او آمیخته ** در جلاب قند زهری ریخته‌‌

ظاهرش می‌‌گفت در ره چیست شو ** وز اثر می‌‌گفت جان را سست شو

ظاهر نقره گر اسپید است و نو ** دست و جامه می سیه گردد ازو

آتش ار چه سرخ روی است از شرر ** تو ز فعل او سیه کاری نگر 450

برق اگر نوری نماید در نظر ** لیک هست از خاصیت دزد بصر

هر که جز آگاه و صاحب ذوق بود ** گفت او در گردن او طوق بود

مدت شش سال در هجران شاه ** شد وزیر اتباع عیسی را پناه‌‌

دین و دل را کل بدو بسپرد خلق ** پیش امر و حکم او می‌‌مرد خلق‌‌

پیغام شاه پنهان با وزیر

در میان شاه و او پیغامها ** شاه را پنهان بدو آرامها 455

پیش او بنوشت شه کای مقبلم ** وقت آمد زود فارغ کن دلم‌‌