English    Türkçe    فارسی   

1
724-773

  • کوی نومیدی مرو امیدهاست ** سوی تاریکی مرو خورشیدهاست‌‌
  • Ümitsizlik diyarına gitme, ümitler var. Karanlığa varma güneşler var.

  • دل ترا در کوی اهل دل کشد ** تن ترا در حبس آب و گل کشد 725
  • Gönül, seni, gönül ehlinin diyarına; ten, seni su ve çamur hapsine çeker.

  • هین غذای دل بده از هم دلی ** رو بجو اقبال را از مقبلی‌‌
  • Agâh ol, bir gönüldeşten gönül gıdasını al, onunla gönlünü gıdalandır. Yürü, ikbali bir ikbal sahibinden öğren!

  • تعظیم نعت مصطفی علیه السلام که مذکور بود در انجیل
  • Mustafa salâvatullahi aleyh’in İncil’de anılan iyi vasıflarını ululamaları

  • بود در انجیل نام مصطفی ** آن سر پیغمبران بحر صفا
  • İncil'de Mustafa’nın, o Peygamberler başının, o sefa denizinin adı vardı;

  • بود ذکر حلیه‌‌ها و شکل او ** بود ذکر غزو و صوم و اکل او
  • Sıfatları, şekli, savaşı, oruç tutuşu ve yiyişi anılmıştı.

  • طایفه‌‌ی نصرانیان بهر ثواب ** چون رسیدندی بدان نام و خطاب‌‌
  • Hıristiyan taifesi, o da, o hitaba geldikleri zaman sevap için,

  • بوسه دادندی بر آن نام شریف ** رو نهادندی بر آن وصف لطیف‌‌ 730
  • Yüce adı öperler; lâtif vasfa yüz sürerlerdi.

  • اندر این فتنه که گفتیم آن گروه ** ایمن از فتنه بدند و از شکوه‌‌
  • Bu söylediğimiz fitne esnasında o taife, fitneden, kargaşalıktan emindiler.

  • ایمن از شر امیران و وزیر ** در پناه نام احمد مستجیر
  • Onlar, o emirlerin ve vezirin şerlerinden emin olup Ahmed adının sığınağında korunmuşlardı.

  • نسل ایشان نیز هم بسیار شد ** نور احمد ناصر آمد یار شد
  • Onların nesli de çoğaldı. Ahmed’in nuru, bunlara yardım etti, yâr oldu.

  • و آن گروه دیگر از نصرانیان ** نام احمد داشتندی مستهان‌‌
  • Hıristiyanlardan Ahmed adını hor tutan diğer fırka,

  • مستهان و خوار گشتند از فتن ** از وزیر شوم رای شوم فن‌‌ 735
  • Fitnelerden ve o tedbiri de şom, fitnesi de şom vezir yüzünden hor ve kıymetsiz bir hale geldi.

  • هم مخبط دینشان و حکمشان ** از پی طومارهای کژ بیان‌‌
  • Manaları ters, sözleri aykırı tomarlara uymalarından dolayı dinleri de müşevveş bir hale geldi, hükümleri de!

  • نام احمد این چنین یاری کند ** تا که نورش چون نگهداری کند
  • Ahmed’in adı böyle yardım ederse acaba nuru nasıl korur?

  • نام احمد چون حصاری شد حصین ** تا چه باشد ذات آن روح الامین
  • Ahmed adı sağlam bir kapı olunca o emin ruhun zatı ne olur?

  • حکایت پادشاه جهود دیگر که در هلاک دین عیسی سعی نمود
  • İsa dinini mahva çalışan diğer bir Yahudi padişahının hikâyesi

  • بعد از این خون ریز درمان ناپذیر ** کاندر افتاد از بلای آن وزیر
  • Vezirin belâsı yüzünden yoldan çıkmış olan o nasihat kabul etmez padişahtan sonra,

  • یک شه دیگر ز نسل آن جهود ** در هلاک قوم عیسی رو نمود 740
  • İsa kavminin dinini mahv için aynı Yahudi’nin neslinden diğer bir padişah meydana çıktı.

  • گر خبر خواهی از این دیگر خروج ** سوره بر خوان و السما ذات البروج‌‌
  • Bu diğer padişahın meydana çıkışını haber almak istersen “Vessemâi zatülburûc” suresini oku.

  • سنت بد کز شه اول بزاد ** این شه دیگر قدم بر وی نهاد
  • Birinci padişahtan doğan kötü âdete bu padişah da ayak uydurdu.

  • هر که او بنهاد ناخوش سنتی ** سوی او نفرین رود هر ساعتی‌‌
  • Kim fena bir âdet koyarsa ona her an lânet gider durur.

  • نیکوان رفتند و سنتها بماند ** وز لئیمان ظلم و لعنتها بماند
  • İyiler gittiler, güzel usul ve âdetleri kaldı; kötü adamlardan da zulümler ve lânetler!

  • تا قیامت هر که جنس آن بدان ** در وجود آید بود رویش بدان‌‌ 745
  • Kıyamete kadar o kötülerin cinsinden kim vücuda gelse yüzü o kötülüğedir.

  • رگ رگ است این آب شیرین و آب شور ** در خلایق می‌‌رود تا نفخ صور
  • Bu tatlı suyla tuzlu su; damar damardır. Halk arasında sûr üfürülünceye dek birbirine karışmadan böylece gider durur.

  • نیکوان را هست میراث از خوش‌‌آب ** آن چه میراث است أورثنا الکتاب‌‌
  • İyilere tatlı su miras kaldı. O ne mirasıdır? “Evras'nel kitab” mirası…

  • شد نیاز طالبان ار بنگری ** شعله‌‌ها از گوهر پیغمبری‌‌
  • Dikkat edersen görür anlarsın ki taliplerin dileği Peygamberlik cevherinin şûleleridir, o şûleleri dilerler.

  • شعله‌‌ها با گوهران گردان بود ** شعله آن جانب رود هم کان بود
  • Şûleler, mücevherlere tâbi olarak parıldar ve dönerler. Şûle, nereden çıkıyorsa, madeni neredeyse oraya gider.

  • نور روزن گرد خانه می‌‌دود ** ز آنکه خور برجی به برجی می‌‌رود 750
  • Güneş, bir burçtan bir burca gidip durduğundan pencereye vuran ziyası da evin etrafında döner dolaşır.

  • هر که را با اختری پیوستگی است ** مر و را با اختر خود هم تگی است‌‌
  • Kimin bir yıldızla alâka ve merbuyeti varsa o; kendi yıldızıyla döner, dolaşır, o yıldızın tesiri altındadır.

  • طالعش گر زهره باشد در طرب ** میل کلی دارد و عشق و طلب‌‌
  • Talihli Zühre ise şevki, çalıp çağırmayı, aşkı diler, onlara adamakıllı meyli vardır.

  • ور بود مریخی خون‌‌ریز خو ** جنگ و بهتان و خصومت جوید او
  • Kan dökücü huylu Mirrih’e mensup ise cenk, bühtan ve düşmanlık arar.

  • اخترانند از ورای اختران ** که احتراق و نحس نبود اندر آن‌‌
  • Yıldızların ardında yıldızlar vardır ki onlarda ihtirak ve nahis olmaz.

  • سایران در آسمانهای دگر ** غیر این هفت آسمان معتبر 755
  • Onlar, bu meşhur yedi kat gökten başka diğer göklerde seyir ve hareket ederler.

  • راسخان در تاب انوار خدا ** نی بهم پیوسته نی از هم جدا
  • Birbirlerine bitişik ve birbirlerinden ayrı olmayan bu yıldızlar, Tanrı nurlarının ışığında dururlar.

  • هر که باشد طالع او ز آن نجوم ** نفس او کفار سوزد در رجوم‌‌
  • Her kimin talihi o yıldızlardan olursa o kimsenin zatı, kâfirleri taşlayıp yakar.

  • خشم مریخی نباشد خشم او ** منقلب رو غالب و مغلوب خو
  • Onun hışmı, bazen galip gelen, bazen mağlûp olan ve tesiri böylece değişerek yürüyen Mirrih’in hışmına benzemez.

  • نور غالب ایمن از نقص و غسق ** در میان اصبعین نور حق‌‌
  • Galip nur, noksandan ve karanlıktan emindir. Tanrı nurunun iki parmağı arasındadır.

  • حق فشاند آن نور را بر جانها ** مقبلان برداشته دامانها 760
  • O nuru, canlara Hak saçtı. Devletliler, onunla eteklerini doldurmuşlardır.

  • و آن نثار نور را وایافته ** روی از غیر خدا بر تافته‌‌
  • O nur saçısını bulan yüzünü Tanrı’nın gayrısından çevirmiştir.

  • هر که را دامان عشقی نابده ** ز آن نثار نور بی‌‌بهره شده‌‌
  • Kimin aşk eteği yoksa o nur saçısından nasipsiz kalmıştır.

  • جزوها را رویها سوی کل است ** بلبلان را عشق با روی گل است‌‌
  • Cüzülerin yüzü, külle doğrudur. Bülbüllerin aşkı güledir.

  • گاو را رنگ از برون و مرد را ** از درون جو رنگ سرخ و زرد را
  • Öküzün rengini dışından, insanın rengini, sarı, kırmızı… her neyse içinden ara!

  • رنگهای نیک از خم صفاست ** رنگ زشتان از سیاه‌‌آبه‌‌ی جفاست‌‌ 765
  • İyi renkler, temizlik küpünden hâsıl olur. Çirkinlerin rengiyse, kirli kara sudan meydana gelir.

  • صبغة الله نام آن رنگ لطیف ** لعنة الله بوی این رنگ کثیف‌‌
  • O lâtif rengin adı “Sıbgatullah-Tanrı boyası” dır. Bu kirli rengin kokusu ise… Tanrı lânetidir.

  • آن چه از دریا به دریا می‌‌رود ** از همانجا کامد آن جا می‌‌رود
  • Denizden olan, yine denize gider; nerden gelmişse, yine oraya varır.

  • از سر که سیلهای تیز رو ** وز تن ما جان عشق آمیز رو
  • Dağ başından, hızlı hızlı akan seller; bizim tenimizden de aşka karışık olarak akıp giden can, aslına gidip kavuşur!

  • آتش کردن پادشاه جهود و بت نهادن پهلوی آتش که هر که این بت را سجود کند از آتش برست
  • Yahudi padişahının ateş yaktırması, ateşin yanına, kim puta secde ederse ateşten kurtuldu diye bir put diktirmesi

  • آن جهود سگ ببین چه رای کرد ** پهلوی آتش بتی بر پای کرد
  • O köpek Yahudi, bak, ne tedbirde bulundu? Ateşin yanına bir put dikti.

  • کان که این بت را سجود آرد برست ** ور نیارد در دل آتش نشست‌‌ 770
  • “Kim bu puta taparsa kurtulur. Secde etmeyen, ateşin tam ortasına oturur” dedi.

  • چون سزای این بت نفس او نداد ** از بت نفسش بتی دیگر بزاد
  • O, bu nefis putunun cezasını vermeyince nefis putundan, başka bir put doğdu.

  • مادر بتها بت نفس شماست ** ز آن که آن بت مار و این بت اژدهاست‌‌
  • Putların anası nefsinizin putudur. Çünkü o put yılan, bu put ejderhadır.

  • آهن و سنگ است نفس و بت شرار ** آن شرار از آب می‌‌گیرد قرار
  • Nefis; demir ve taştan yapılan çakmaktır, put kıvılcımdır. O kıvılcım su ile söner.