آن یکی رومی بگفت این قیل را ** ترک کن خواهیم استافیل را

در تنازع آن نفر جنگی شدند ** که ز سر نامها غافل بدند 3685

مشت بر هم می‏زدند از ابلهی ** پر بدند از جهل و از دانش تهی‏

صاحب سری عزیزی صد زبان ** گر بدی آن جا بدادی صلح‏شان‏

پس بگفتی او که من زین یک درم ** آرزوی جمله‏تان را می‏خرم‏

چون که بسپارید دل را بی‏دغل ** این درمتان می‏کند چندین عمل‏

یک درمتان می‏شود چار المراد ** چار دشمن می‏شود یک ز اتحاد 3690

گفت هر یک تان دهد جنگ و فراق ** گفت من آرد شما را اتفاق‏

پس شما خاموش باشید أنصتوا ** تا زبان تان من شوم در گفت‏وگو

گر سخنتان می‏نماید یک نمط ** در اثر مایه‏ی نزاع است و سخط

گرمی عاریتی ندهد اثر ** گرمی خاصیتی دارد هنر

سرکه را گر گرم کردی ز آتش آن ** چون خوری سردی فزاید بی‏گمان‏ 3695

ز انکه آن گرمی او دهلیزی است ** طبع اصلش سردی است و تیزی است‏

ور بود یخ بسته دوشاب ای پسر ** چون خوری گرمی فزاید در جگر

پس ریای شیخ به ز اخلاص ماست ** کز بصیرت باشد آن وین از عماست‏

از حدیث شیخ جمعیت رسد ** تفرقه آرد دم اهل حسد

چون سلیمان کز سوی حضرت بتاخت ** کاو زبان جمله مرغان را شناخت‏ 3700

در زمان عدلش آهو با پلنگ ** انس بگرفت و برون آمد ز جنگ‏

شد کبوتر ایمن از چنگال باز ** گوسفند از گرگ ناورد احتراز

او میانجی شد میان دشمنان ** اتحادی شد میان پر زنان‏

تو چو موری بهر دانه می‏دوی ** هین سلیمان جو چه می‏باشی غوی‏

دانه جو را دانه‏اش دامی شود ** و آن سلیمان جوی را هر دو بود 3705

مرغ جانها را در این آخر زمان ** نیستشان از همدگر یک دم امان‏

هم سلیمان هست اندر دور ما ** کاو دهد صلح و نماند جور ما

قول إن من أمة را یاد گیر ** تا به إلا و خلا فیها نذیر

گفت خود خالی نبوده ست امتی ** از خلیفه‏ی حق و صاحب همتی‏

مرغ جانها را چنان یکدل کند ** کز صفاشان بی‏غش و بی‏غل کند 3710

مشفقان گردند همچون والده ** مسلمون را گفت نفس واحده‏

نفس واحد از رسول حق شدند ** ور نه هر یک دشمن مطلق بدند

برخاستن مخالفت و عداوت از میان انصار به برکات رسول صلی الله علیه و آله

دو قبیله کاوس و خزرج نام داشت ** یک ز دیگر جان خون آشام داشت‏

کینه‏های کهنه‏شان از مصطفی ** محو شد در نور اسلام و صفا

اولا اخوان شدند آن دشمنان ** همچو اعداد عنب در بوستان‏ 3715

و ز دم المؤمنون إخوة به پند ** در شکستند و تن واحد شدند

صورت انگورها اخوان بود ** چون فشردی شیره‏ی واحد شود

غوره و انگور ضدانند لیک ** چون که غوره پخته شد شد یار نیک‏

غوره‏ای کاو سنگ بست و خام ماند ** در ازل حق کافر اصلیش خواند

نه اخی نه نفس واحد باشد او ** در شقاوت نحس ملحد باشد او 3720

گر بگویم آن چه او دارد نهان ** فتنه‏ی افهام خیزد در جهان‏

سر گبر کور نامذکور به ** دود دوزخ از ارم مهجور به‏

غوره‏های نیک کایشان قابل‏اند ** از دم اهل دل آخر یک دل‏اند

سوی انگوری همی‏رانند تیز ** تا دویی برخیزد و کین و ستیز

پس در انگوری همی‏درند پوست ** تا یکی گردند و وحدت وصف اوست‏ 3725

دوست دشمن گردد ایرا هم دو است ** هیچ یک با خویش جنگی در نبست‏

آفرین بر عشق کل اوستاد ** صد هزاران ذره را داد اتحاد

همچو خاک مفترق در رهگذر ** یک سبوشان کرد دست کوزه‏گر

که اتحاد جسمهای آب و طین ** هست ناقص جان نمی‏ماند بدین‏

گر نظایر گویم اینجا در مثال ** فهم را ترسم که آرد اختلال‏ 3730

هم سلیمان هست اکنون لیک ما ** از نشاط دور بینی در عما

دور بینی کور دارد مرد را ** همچو خفته در سرا کور از سرا

مولعیم اندر سخنهای دقیق ** در گرهها باز کردن ما عشیق‏