دور بینی کور دارد مرد را ** همچو خفته در سرا کور از سرا

مولعیم اندر سخنهای دقیق ** در گرهها باز کردن ما عشیق‏

تا گره بندیم و بگشاییم ما ** در شکال و در جواب آیین فزا

همچو مرغی کاو گشاید بند دام ** گاه بندد تا شود در فن تمام‏ 3735

او بود محروم از صحرا و مرج ** عمر او اندر گره کاری است خرج‏

خود زبون او نگردد هیچ دام ** لیک پرش در شکست افتد مدام‏

با گره کم کوش تا بال و پرت ** نگسلد یک یک از این کر و فرت‏

صد هزاران مرغ پرهاشان شکست ** و آن کمین گاه عوارض را نبست‏

حال ایشان از نبی خوان ای حریص ** نقبوا فیها ببین هل من محیص‏ 3740

از نزاع ترک و رومی و عرب ** حل نشد اشکال انگور و عنب‏

تا سلیمان لسین معنوی ** در نیاید بر نخیزد این دوی‏

جمله مرغان منازع بازوار ** بشنوید این طبل باز شهریار

ز اختلاف خویش سوی اتحاد ** هین ز هر جانب روان گردید شاد

حیث ما کنتم فولوا وجهکم ** نحوه هذا الذی لم ینهکم‏ 3745

کور مرغانیم و بس ناساختیم ** کان سلیمان را دمی نشناختیم‏

همچو جغدان دشمن بازان شدیم ** لاجرم وامانده‏ی ویران شدیم‏

می‏کنیم از غایت جهل و عما ** قصد آزار عزیزان خدا

جمع مرغان کز سلیمان روشنند ** پر و بال بی‏گنه کی بر کنند

بلکه سوی عاجزان چینه کشند ** بی‏خلاف و کینه آن مرغان خوشند 3750

هدهد ایشان پی تقدیس را ** می‏گشاید راه صد بلقیس را

زاغ ایشان گر به صورت زاغ بود ** باز همت آمد و ما زاغ بود

لکلک ایشان که لک لک می‏زند ** آتش توحید در شک می‏زند

و آن کبوترشان ز بازان نشکهد ** باز سر پیش کبوترشان نهد

بلبل ایشان که حالت آرد او ** در درون خویش گلشن دارد او 3755

طوطی ایشان ز قند آزاد بود ** کز درون قند ابد رویش نمود

پای طاوسان ایشان در نظر ** بهتر از طاوس پران دگر

منطق الطیران خاقانی صداست ** منطق الطیر سلیمانی کجاست‏

تو چه دانی بانگ مرغان را همی ** چون ندیده‏ستی سلیمان را دمی‏

پر آن مرغی که بانگش مطرب است ** از برون مشرق است و مغرب است‏ 3760

هر یک آهنگش ز کرسی تاثری است ** وز ثری تا عرش در کر و فری است‏

مرغ کاو بی‏این سلیمان می‏رود ** عاشق ظلمت چو خفاشی بود

با سلیمان خو کن ای خفاش رد ** تا که در ظلمت نمانی تا ابد

یک گزی ره که بدان سو می‏روی ** همچو گز قطب مساحت می‏شوی‏

و انکه لنگ و لوک آن سو می‏جهی ** از همه لنگی و لوکی می‏رهی‏ 3765

قصه‏ی بط بچگان که مرغ خانگی پروردشان‏

تخم بطی گر چه مرغ خانه‏ات ** کرد زیر پر چو دایه تربیت‏

مادر تو بط آن دریا بده‏ست ** دایه‏ات خاکی بد و خشکی پرست‏

میل دریا که دل تو اندر است ** آن طبیعت جانت را از مادر است‏

میل خشکی مر ترا زین دایه است ** دایه را بگذار کاو بد رایه است‏

دایه را بگذار در خشک و بران ** اندر آن در بحر معنی چون بطان‏ 3770

گر ترا مادر بترساند ز آب ** تو مترس و سوی دریا ران شتاب‏

تو بطی بر خشک و بر تر زنده‏ای ** نی چو مرغ خانه خانه کنده‏ای‏

تو ز کرمنا بنی آدم شهی ** هم به خشکی هم به دریا پا نهی‏

که حملناهم علی البحری به جان ** از حملناهم علی البر پیش ران‏

مر ملایک را سوی بر راه نیست ** جنس حیوان هم ز بحر آگاه نیست‏ 3775

تو به تن حیوان به جانی از ملک ** تا روی هم بر زمین هم بر فلک‏

تا به ظاهر مثلکم باشد بشر ** با دل یوحی إلیه دیده‏ور

قالب خاکی فتاده بر زمین ** روح آن گردان بر این چرخ برین‏

ما همه مرغابیانیم ای غلام ** بحر می‏داند زبان ما تمام‏

پس سلیمان بحر آمد ما چو طیر ** در سلیمان تا ابد داریم سیر 3780

با سلیمان پای در دریا بنه ** تا چو داود آب سازد صد زره‏