گر و را مغزی بدی اشکستنش ** خود نبودی نقص الا بر تنش‏

گفت عیسی چون شتابش کوفتی ** گفت ز آن رو که تو زو آشوفتی‏

گفت عیسی چون نخوردی خون مرد ** گفت در قسمت نبودم رزق خورد

ای بسا کس همچو آن شیر ژیان ** صید خود ناخورده رفته از جهان‏

قسمتش کاهی نه و حرصش چو کوه ** وجه نه و کرده تحصیل وجوه‏ 465

ای میسر کرده بر ما در جهان ** سخره و بیگار ما را وارهان‏

طعمه بنموده به ما و آن بوده شست ** آن چنان بنما به ما آن را که هست‏

گفت آن شیر ای مسیحا این شکار ** بود خالص از برای اعتبار

گر مرا روزی بدی اندر جهان ** خود چه کاراستی مرا با مردگان‏

این سزای آن که یابد آب صاف ** همچو خر در جو بمیزد از گزاف‏ 470

گر بداند قیمت آن جوی خر ** او بجای پا نهد در جوی سر

او بیابد آن چنان پیغمبری ** میر آبی زندگانی پروری‏

چون نمیرد پیش او کز امر کن ** ای امیر آب ما را زنده کن‏

هین سگ نفس ترا زنده مخواه ** کاو عدوی جان تست از دیرگاه‏

خاک بر سر استخوانی را که آن ** مانع این سگ بود از صید جان‏ 475

سگ نه‏ای بر استخوان چون عاشقی ** دیوچه‏وار از چه بر خون عاشقی‏

آن چه چشم است آن که بیناییش نیست ** ز امتحانها جز که رسواییش نیست‏

سهو باشد ظنها را گاه گاه ** این چه ظن است این که کور آمد ز راه‏

دیده آ بر دیگران نوحه‏گری ** مدتی بنشین و بر خود می‏گری‏

ز ابر گریان شاخ سبز و تر شود ** ز آنکه شمع از گریه روشن‏تر شود 480

هر کجا نوحه کنند آن جا نشین ** ز آنکه تو اولیتری اندر حنین‏

ز آن که ایشان در فراق فانی‏اند ** غافل از لعل بقای کانی‏اند

ز آن که بر دل نقش تقلید است بند ** رو به آب چشم بندش را برند

ز آن که تقلید آفت هر نیکویی است ** که بود تقلید اگر کوه قوی است‏

گر ضریری لمترست و تیز خشم ** گوشت پاره‏ش دان چو او را نیست چشم‏ 485

گر سخن گوید ز مو باریکتر ** آن سرش را ز آن سخن نبود خبر

مستیی دارد ز گفت خود و لیک ** از بر وی تا به می راهی است نیک‏

همچو جوی است او نه او آبی خورد ** آب از او بر آب خواران بگذرد

آب در جو ز آن نمی‏گیرد قرار ** ز آن که آن جو نیست تشنه و آب خوار

همچو نایی ناله‏ی زاری کند ** لیک بیگار خریداری کند 490

نوحه‏گر باشد مقلد در حدیث ** جز طمع نبود مراد آن خبیث‏

نوحه‏گر گوید حدیث سوزناک ** لیک کو سوز دل و دامان چاک‏

از محقق تا مقلد فرق‏هاست ** کاین چو داود است و آن دیگر صداست‏

منبع گفتار این سوزی بود ** و آن مقلد کهنه آموزی بود

هین مشو غره بدان گفت حزین ** بار بر گاو است و بر گردون حنین‏ 495

هم مقلد نیست محروم از ثواب ** نوحه‏گر را مزد باشد در حساب‏

کافر و مومن خدا گویند لیک ** در میان هر دو فرقی هست نیک‏

آن گدا گوید خدا از بهر نان ** متقی گوید خدا از عین جان‏

گر بدانستی گدا از گفت خویش ** پیش چشم او نه کم ماندی نه پیش‏

سالها گوید خدا آن نان خواه ** همچو خر مصحف کشد از بهر کاه‏ 500

گر بدل در تافتی گفت لبش ** ذره ذره گشته بودی قالبش‏

نام دیوی ره برد در ساحری ** تو به نام حق پشیزی می‏بری‏

خاریدن روستایی در تاریکی شیر را به گمان آن که گاو اوست

روستایی گاو در آخر ببست ** شیر گاوش خورد و بر جایش نشست‏

روستایی شد در آخر سوی گاو ** گاو را می‏جست شب آن کنج کاو

دست می‏مالید بر اعضای شیر ** پشت و پهلو گاه بالا گاه زیر 505

گفت شیر ار روشنی افزون شدی ** زهره‏اش بدریدی و دل خون شدی‏

این چنین گستاخ ز آن می‏خاردم ** کاو درین شب گاو می‏پنداردم‏

حق همی‏گوید که ای مغرور کور ** نه ز نامم پاره پاره گشت طور

که لو انزلنا کتابا للجبل ** لانصدع ثم انقطع ثم ارتحل‏

از من ار کوه احد واقف بدی ** پاره گشتی و دلش پر خون شدی‏ 510