هست بر سمع و بصر مهر خدا ** در حجب بس صورت است و بس صدا

آن چه او خواهد رساند آن به چشم ** از جمال و از کمال و از کرشم‏ 680

و انچه او خواهد رساند آن به گوش ** از سماع و از بشارت وز خروش‏

کون پر چاره ست و هیچت چاره نی ** تا که نگشاید خدایت روزنی‏

گر چه تو هستی کنون غافل از آن ** وقت حاجت حق کند آن را عیان‏

گفت پیغمبر که یزدان مجید ** از پی هر درد درمان آفرید

لیک ز آن درمان نبینی رنگ و بو ** بهر درد خویش بی‏فرمان او 685

چشم را ای چاره جو در لامکان ** هین بنه چون چشم کشته سوی جان‏

این جهان از بی‏جهت پیدا شده ست ** که ز بی‏جایی جهان را جا شده ست‏

باز گرد از هست سوی نیستی ** طالب ربی و ربانیستی‏

جای دخل است این عدم از وی مرم ** جای خرج است این وجود بیش و کم‏

کارگاه صنع حق چون نیستی است ** پس برون کارگه بی‏قیمتی است‏ 690

یاد ده ما را سخنهای دقیق ** که ترا رحم آورد آن ای رفیق‏

هم دعا از تو اجابت هم ز تو ** ایمنی از تو مهابت هم ز تو

گر خطا گفتیم اصلاحش تو کن ** مصلحی تو ای تو سلطان سخن‏

کیمیا داری که تبدیلش کنی ** گر چه جوی خون بود نیلش کنی‏

این چنین میناگریها کار تست ** این چنین اکسیرها اسرار تست‏ 695

آب را و خاک را بر هم زدی ** ز آب و گل نقش تن آدم زدی‏

نسبتش دادی و جفت و خال و عم ** با هزار اندیشه و شادی و غم‏

باز بعضی را رهایی داده‏ای ** زین غم و شادی جدایی داده‏ای‏

برده‏ای از خویش و پیوند و سرشت ** کرده‏ای در چشم او هر خوب زشت‏

هر چه محسوس است او رد می‏کند ** و انچه ناپیداست مسند می‏کند 700

عشق او پیدا و معشوقش نهان ** یار بیرون فتنه‏ی او در جهان‏

این رها کن عشقهای صورتی ** نیست بر صورت نه بر روی ستی‏

آن چه معشوق است صورت نیست آن ** خواه عشق این جهان خواه آن جهان‏

آن چه بر صورت تو عاشق گشته‏ای ** چون برون شد جان چرایش هشته‏ای‏

صورتش بر جاست این سیری ز چیست ** عاشقا واجو که معشوق تو کیست‏ 705

آن چه محسوس است اگر معشوقه است ** عاشق استی هر که او را حس هست‏

چون وفا آن عشق افزون می‏کند ** کی وفا صورت دگرگون می‏کند

پرتو خورشید بر دیوار تافت ** تابش عاریتی دیوار یافت‏

بر کلوخی دل چه بندی ای سلیم ** واطلب اصلی که تابد او مقیم‏

ای که تو هم عاشقی بر عقل خویش ** خویش بر صورت پرستان دیده بیش‏ 710

پرتو عقل است آن بر حس تو ** عاریت میدان ذهب بر مس تو

چون زر اندود است خوبی در بشر ** ور نه چون شد شاهد تو پیر خر

چون فرشته بود همچون دیو شد ** کان ملاحت اندر او عاریه بد

اندک اندک می‏ستانند آن جمال ** اندک اندک خشک می‏گردد نهال‏

رو نعمره ننکسه بخوان ** دل طلب کن دل منه بر استخوان‏ 715

کان جمال دل جمال باقی است ** دولتش از آب حیوان ساقی است‏

خود هم او آب است و هم ساقی و مست ** هر سه یک شد چون طلسم تو شکست‏

آن یکی را تو ندانی از قیاس ** بندگی کن ژاژ کم خا ناشناس‏

معنی تو صورت است و عاریت ** بر مناسب شادی و بر قافیت‏

معنی آن باشد که بستاند ترا ** بی‏نیاز از نقش گرداند ترا 720

معنی آن نبود که کور و کر کند ** مرد را بر نقش عاشق‏تر کند

کور را قسمت خیال غم فزاست ** بهره‏ی چشم این خیالات فناست‏

حرف قرآن را ضریران معدن‏اند ** خر نبینند و به پالان بر زنند

چون تو بینایی پی خر رو که جست ** چند پالان دوزی ای پالان پرست‏

خر چو هست آید یقین پالان ترا ** کم نگردد نان چو باشد جان ترا 725

پشت خر دکان و مال و مکسب است ** در قلبت مایه‏ی صد قالب است‏

خر برهنه بر نشین ای بو الفضول ** خر برهنه نه که راکب شد رسول‏

النبی قد رکب معروریا ** و النبی قیل سافر ماشیا