کوری خود را مکن زین گفت فاش ** خامش و در انتظار فضل باش

در میان روز گفتن روز کو ** خویش رسوا کردنست ای روزجو

صبر و خاموشی جذوب رحمتست ** وین نشان جستن نشان علتست 2725

انصتوا بپذیر تا بر جان تو ** آید از جانان جزای انصتوا

گر نخواهی نکس پیش این طبیب ** بر زمین زن زر و سر را ای لبیب

گفت افزون را تو بفروش و بخر ** بذل جان و بذل جاه و بذل زر

تا ثنای تو بگوید فضل هو ** که حسد آرد فلک بر جاه تو

چون طبیبان را نگه دارید دل ** خود ببینید و شوید ازخود خجل 2730

دفع این کوری بدست خلق نیست ** لیک اکرام طبیبان از هدیست

این طبیبان را به جان بنده شوید ** تا به مشک و عنبر آکنده شوید

متهم داشتن قوم انبیا را

قوم گفتند این همه زرقست و مکر ** کی خدا نایب کند از زید و بکر

هر رسول شاه باید جنس او ** آب و گل کو خالق افلاک کو

مغز خر خوردیم تا ما چون شما ** پشه را داریم همراز هما 2735

کو هما کو پشه کو گل کو خدا ** ز آفتاب چرخ چه بود ذره را

این چه نسبت این چه پیوندی بود ** تاکه در عقل و دماغی در رود

حکایت خرگوشان کی خرگوشی راپیش پیل فرستادند کی بگو کی من رسول ماه آسمانم پیش تو کی ازین چشمه آب حذر کن چنانک در کتاب کلیله تمام گفته است

این بدان ماند که خرگوشی بگفت ** من رسول ماهم و با ماه جفت

کز رمه‌ی پیلان بر آن چشمه‌ی زلال ** جمله نخجیران بدند اندر وبال

جمله محروم و ز خوف از چشمه دور ** حیله‌ای کردند چون کم بود زور 2740

از سر که بانگ زد خرگوش زال ** سوی پیلان در شب غره‌ی هلال

که بیا رابع عشر ای شاه‌پیل ** تا درون چشمه یابی این دلیل

شاه‌پیلا من رسولم پیش بیست ** بر رسولان بند و زجر و خشم نیست

ماه می‌گوید که ای پیلان روید ** چشمه آن ماست زین یکسو شوید

ورنه منتان کور گردانم ستم ** گفتم از گردن برون انداختم 2745

ترک این چشمه بگویید و روید ** تا ز زخم تیغ مه آمن شوید

نک نشان آنست کاندر چشمه ماه ** مضطرب گردد ز پیل آب‌خواه

آن فلان شب حاضر آ ای شاه‌پیل ** تا درون چشمه یابی زین دلیل

چونک هفت و هشت از مه بگذرید ** شاه‌پیل آمد ز چشمه می‌چرید

چونک زد خرطوم پیل آن شب درآب ** مضطرب شد آب ومه کرد اضطراب 2750

پیل باور کرد از وی آن خطاب ** چون درون چشمه مه کرد اضطراب

مانه زان پیلان گولیم ای گروه ** که اضطراب ماه آردمان شکوه

انبیا گفتند آوه پند جان ** سخت‌تر کرد ای سفیهان بندتان

جواب گفتن انبیا طعن ایشان را و مثل زدن ایشان را

ای دریغا که دوا در رنجتان ** گشت زهر قهر جان آهنجتان

ظلمت افزود این چراغ آن چشم را ** چون خدا بگماشت پرده‌ی خشم را 2755

چه رئیسی جست خواهیم از شما ** که ریاستمان فزونست از سما

چه شرف یابد ز کشتی بحر در ** خاصه کشتیی ز سرگین گشته پر

ای دریغ آن دیده‌ی کور و کبود ** آفتابی اندرو ذره نمود

ز آدمی که بود بی مثل و ندید ** دیده ابلیس جز طینی ندید

چشم دیوانه بهارش دی نمود ** زان طرف جنبید کو را خانه بود 2760

ای بسا دولت که آید گاه گاه ** پیش بی‌دولت بگردد او ز راه

ای بسا معشوق کاید ناشناخت ** پیش بدبختی نداند عشق باخت

این غلط‌ده دیده را حرمان ماست ** وین مقلب قلب را س القضاست

چون بت سنگین شما را قبله شد ** لعنت و کوری شما را ظله شد

چون بشاید سنگتان انباز حق ** چون نشاید عقل و جان همراز حق 2765

پشه‌ی مرده هما را شد شریک ** چون نشاید زنده همراز ملیک

یا مگر مرده تراشیده‌ی شماست ** پشه‌ی زنده تراشیده‌ی خداست

عاشق خویشید و صنعت‌کرد خویش ** دم ماران را سر مارست کیش

نه در آن دم دولتی و نعمتی ** نه در آن سر راحتی و لذتی

گرد سر گردان بود آن دم مار ** لایق‌اند و درخورند آن هر دو یار 2770

آنچنان گوید حکیم غزنوی ** در الهی‌نامه گر خوش بشنوی

کم فضولی کن تو در حکم قدر ** درخور آمد شخص خر با گوش خر