English    Türkçe    فارسی   

3
3378-3427

  • هم در آن دم حال بر خواجه بگشت ** تا دلش شوریده و آوردند طشت
  • Tam bu sırada adamın hali değişti gönlü bulandı, leğen getirdiler.

  • شورش مرگست نه هیضه‌ی طعام ** قی چه سودت دارد ای بدبخت خام
  • Bu, yemekten meydana gelen gönül bulantısı değil, ölüm alâmeti! A ham betbaht, kay etmenin ne faydası var sana?

  • چار کس بردند تا سوی وثاق ** ساق می‌مالید او بر پشت ساق 3380
  • Dört kişi alıp evine götürdüler. Adamcağızın ayakları birbirine dolaşıyordu.

  • پند موسی نشنوی شوخی کنی ** خویشتن بر تیغ پولادی زنی
  • Musa’nın öğüdünü dinlemiyor, halifelikte bulunuyorsun ha… Fakat kandini çeliği sağlam bir kılıcın üstüne atıyorsun!

  • شرم ناید تیغ را از جان تو ** آن تست این ای برادر آن تو
  • Kılıç, senin canını alıverir, hiç utanıp sıkılmaz. Kardeş, bu senin lâyığındır, lâyığın!

  • دعاکردن موسی آن شخص را تا بایمان رود از دنیا
  • Musa’nın, o adamın imanla ölmesi için duası

  • موسی آمد در مناجات آن سحر ** کای خدا ایمان ازو مستان مبر
  • Musa, o seher çağı duaya başladı: “Yarabbi, sen, onun imanını alma.

  • پادشاهی کن برو بخشا که او ** سهو کرد و خیره‌رویی و غلو
  • Padişahlıkta bulun, bağışla onu… O yanılmış, şaşırmış, haddini bilmemiş, haddinden fazla ileri gitmiş!

  • گفتمش این علم نه درخورد تست ** دفع پندارید گفتم را و سست 3385
  • Bu bilgi, senin harcın değil dedim ama sözümü anlamadı. Başımdan savıyorum sandı.

  • دست را بر اژدها آنکس زند ** که عصا را دستش اژدرها کند
  • Sopasını ejderha yapabilen kişi ejderhaya el atabilir.

  • سر غیب آن را سزد آموختن ** که ز گفتن لب تواند دوختن
  • Dudağını yumup söylemeyen, sırrı gizleyebilen, gayb sırrını öğrenebilir.

  • درخور دریا نشد جز مرغ آب ** فهم کن والله اعلم بالصواب
  • Su kuşundan başka kuş denize atılmaz, artık anlayıver… Doğrusunu Allah daha iyi bilir.

  • او به دریا رفت و مرغ‌آبی نبود ** گشت غرقه دست گیرش ای ودود
  • O da suda yaşayan kuş olmadığı halde denize atıldı, boğuluyor… Ey merhametli Allah, sen elini tut! “

  • اجابت کردن حق تعالی دعای موسی را علیه السلام
  • Ulu Allah’ın Musa aleyhisselâm’ın duasını kabul etmesi

  • گفت بخشیدم بدو ایمان نعم ** ور تو خواهی این زمان زنده‌ش کنم 3390
  • Allah dedi ki: “Peki… İmanını bağışladım. Hatta dilersen şimdi dirilteyim de…

  • بلک جمله مردگان خاک را ** این زمان زنده کنم بهر ترا
  • Değil yalnız onu, hatırın için bütün ölüp gömülmüş olanları dirilteyim.

  • گفت موسی این جهان مردنست ** آن جهان انگیز کانجا روشنست
  • Musa, “Yarabbi, bu dünya ölümlü dünyadır. Sen, onu aydınlık âlemde dirilt.

  • این فناجا چون جهان بود نیست ** بازگشت عاریت بس سود نیست
  • Bu fena dünya, varlık dünyası değil. Sonunda yine ölecek değil mi… âriyet dirilmede ne fayda var?

  • رحمتی افشان بر ایشان هم کنون ** در نهان‌خانه‌ی لدینا محضرون
  • Sen, şimdi onlara, gözlerden gizli olan “Ledeyna muhdarun“ yurdunda rahmet saç!“ dedi.

  • تابدانی که زیان جسم و مال ** سود جان باشد رهاند از وبال 3395
  • Ey insan, cisim ve mal ziyanı, cana faydadır canı vebalden kurtarır.

  • پس ریاضت را به جان شو مشتری ** چون سپردی تن به خدمت جان بری
  • Sen de riyazata canla, başla müşteri ol. Tenini riyazata verdin mi canını kurtardın demektir.

  • ور ریاضت آیدت بی اختیار ** سر بنه شکرانه ده ای کامیار
  • Ey bahtı yaver kişi, gönlüne ihtiyatsız riyazat isteği gelirse secdeye baş koy, şükranelikler ver.

  • چون حقت داد آن ریاضت شکر کن ** تو نکردی او کشیدت ز امر کن
  • Mademki Allah, o riyazat isteğini verdi, şükürler et. O istek, sana kendiliğinden gelmedi, seni “Kün“ emriyle riyazata çekti.

  • حکایت آن زنی کی فرزندش نمی‌زیست بنالید جواب آمد کی آن عوض ریاضت تست و به جای جهاد مجاهدانست ترا
  • Çocuğu yaşamayan kadının ağlayıp inlemesi, “Bu, senin riyazatına karşılıktır, senin için, mücahitlerin cihadına mukabildir” diye cevap gelmesi

  • آن زنی هر سال زاییدی پسر ** بیش از شش مه نبودی عمرور
  • Bir kadın vardı, her yıl bir çocuk doğururdu. Fakat çocuk, altı aydan fazla yaşamazdı.

  • یاسه مه یا چار مه گشتی تباه ** ناله کرد آن زن که افغان ای اله 3400
  • Üç aylıkken yahut dört aylıkken ölür giderdi. Kadın feryat ederek dedi ki: Yarabbi,

  • نه مهم بارست و سه ماهم فرح ** نعمتم زوتر رو از قوس قزح
  • Bu çocuklar, bana dokuz ay yük oluyor, üç aycağız da ferahlık veriyor. Bana verdiğin nimet eleği sağmadan da tez geçip gidiveriyor!“

  • پیش مردان خدا کردی نفیر ** زین شکایت آن زن از درد نذیر
  • Allah erlerine ağlayıp yalvarmakta, çocuklarının ölümünden şikâyet etmekteydi.

  • بیست فرزند این‌چنین در گور رفت ** آتشی در جانشان افتاد تفت
  • Bu suretle tam yirmi oğlu öldü, ciğerine bir yaman ateştir düştü.

  • تا شبی بنمود او را جنتی ** باقیی سبزی خوشی بی ضنتی
  • Nihayet bir gece o kadına rüyasında yemyeşil güze, kusursuz, ebediyet yurdunu, cenneti gösterdiler.

  • باغ گفتم نعمت بی‌کیف را ** کاصل نعمتهاست و مجمع باغها 3405
  • Keyfiyete sığmayan nimete cennet dedim. Bağ bahçe dedim. Çünkü orası, nimetlerin de aslıdır, bağların, bahçelerin de toplandığı yer.

  • ورنه لا عین رات چه جای باغ ** گفت نور غیب را یزدان چراغ
  • Yoksa ne bağı? Orada öyle şeyler var ki gözler görmemiştir.

  • مثل نبود آن مثال آن بود ** تا برد بوی آنک او حیران بود
  • Bu ancak misaldir, onun misli değil. Bu misal de anlamaktan âciz olan bir koku alsın, anlasın diye getirilir.

  • حاصل آن زن دید آن را مست شد ** زان تجلی آن ضعیف از دست شد
  • Hulâsa kadıncağız, cenneti görüp mest oldu. O teselliye uğrayınca elden çıktı, kendinden geçti!

  • دید در قصری نبشته نام خویش ** آن خود دانستش آن محبوب‌کیش
  • Köşkün birinde adının yazılı olduğunu gördü, o âşık orasını kendinin sandı.

  • بعد از آن گفتند کین نعمت وراست ** کو بجان بازی بجز صادق نخاست 3410
  • Sonra ona dediler ki: “Bu nimet, canını feda etmede doğru olan ve bu fedakârlıkta doğruluktan ayrılmayan kişinindir.

  • خدمت بسیار می‌بایست کرد ** مر ترا تا بر خوری زین چاشت‌خورد
  • Bir hayli hizmet etmek gerek ki sen de bu kuşluk kahvaltısından yiyesin!

  • چون تو کاهل بودی اندر التجا ** آن مصیبتها عوض دادت خدا
  • Fakat sen, Allah’a sığınmada tembellik ediyorsun. Allah da ona karşılık olarak sana o musibetleri verdi.“

  • گفت یا رب تا به صد سال و فزون ** این چنینم ده بریز از من تو خون
  • Kadın, “Yarabbi, yüzyıl, hatta daha fazla bir müddet benden kan dök, evlâtlarımı öldür… Razıyım “

  • اندر آن باغ او چو آمد پیش پیش ** دید در وی جمله فرزندان خویش
  • Yavaş yavaş, adım adım o bahçeye girince bütün çocuklarını orada gördü de,

  • گفت از من کم شد از تو گم نشد ** بی دو چشم غیب کس مردم نشد 3415
  • Dedi ki: “Yarabbi, ben kaybettim ama sen kaybetmemişsin! “Evet… İnsan, gaybi gören göze malik olmadıkça insan olamaz.

  • تو نکردی فصد و از بینی دوید ** خون افزون تا ز تب جانت رهید
  • Sen istemezsin, sebep olamazsın ama burnun kanar, bir hayli de kan akar… Derken ateşin geçer, kurtulursun.

  • مغز هر میوه بهست از پوستش ** پوست دان تن را و مغز آن دوستش
  • Her meyvanın içi, kabuğundan iyidir. Teni de kabuk, sevgiliyi iç bil!

  • مغز نغزی دارد آخر آدمی ** یکدمی آن را طلب گر زان دمی
  • İnsan, pek lâtif bir içe maliktir. İnsansan bir an olsun onu ara!

  • در آمدن حمزه رضی الله عنه در جنگ بی زره
  • Allah razı olsun, Hamza’nın savaşa zırhsız girmesi

  • اندر آخر حمزه چون در صف شدی ** بی زره سرمست در غزو آمدی
  • Son zamanlarındaysa savaş saflarına zırhsız olarak katılır, sarhoşça savaşa atılırdı.

  • سینه باز و تن برهنه پیش پیش ** در فکندی در صف شمشیر خویش 3420
  • Göğsü açık, vücudu çıplak olarak kendini kılıçlara atardı.

  • خلق پرسیدند کای عم رسول ** ای هزبر صف‌شکن شاه فحول
  • Halk, “Ey Peygamber’in amcası, ey saflar yaran aslan, ey erlerin padişahı.

  • نه تو لا تلقوا بایدیکم الی ** تهلکه خواندی ز پیغام خدا
  • Allah buyruğunda“ Nefislerinizi, kendi ellerinizle tehlikeye atmayın“ emrini okumadın mı ki?

  • پس چرا تو خویش را در تهلکه ** می در اندازی چنین در معرکه
  • Peki, neden kendini böyle bir savaş esnasında tehlikeye atıyorsun?

  • چون جوان بودی و زفت و سخت‌زه ** تو نمی‌رفتی سوی صف بی زره
  • Gençken, iri yapılı ve kuvvetliyken saflara zırhsız katılmazdın.

  • چون شدی پیر و ضعیف و منحنی ** پرده‌های لا ابالی می‌زنی 3425
  • Şimdi ihtiyarladın, zayıfladın, belin büküldü… öyle olduğu halde hiçbir şeye aldırış etmez oldun.

  • لا ابالی‌وار با تیغ و سنان ** می‌نمایی دار و گیر و امتحان
  • Her şeye boş veriyor; bir kılıç ve bir mızrakla savaşa atılıyor, âdeta kendini sınıyorsun.

  • تیغ حرمت می‌ندارد پیر را ** کی بود تمییز تیغ و تیر را
  • Kılıç, ihtiyara hürmet etmez. Hiç kılıçla okun aklı, temyizi olur mu? “ dediler.