غیر هفتاد و دو ملت کیش او ** تخت شاهان تخته‌بندی پیش او

مطرب عشق این زند وقت سماع ** بندگی بند و خداوندی صداع

پس چه باشد عشق دریای عدم ** در شکسته عقل را آنجا قدم

بندگی و سلطنت معلوم شد ** زین دو پرده عاشقی مکتوم شد

کاشکی هستی زبانی داشتی ** تا ز هستان پرده‌ها برداشتی 4725

هر چه گویی ای دم هستی از آن ** پرده‌ی دیگر برو بستی بدان

آفت ادراک آن قالست و حال ** خون بخون شستن محالست و محال

من چو با سوداییانش محرمم ** روز و شب اندر قفص در می‌دمم

سخت مست و بی‌خود و آشفته‌ای ** دوش ای جان بر چه پهلو خفته‌ای

هان و هان هش دار بر ناری دمی ** اولا بر جه طلب کن محرمی 4730

عاشق و مستی و بگشاده زبان ** الله الله اشتری بر ناودان

چون ز راز و ناز او گوید زبان ** یا جمیل الستر خواند آسمان

ستر چه در پشم و پنبه آذرست ** تا همی‌پوشیش او پیداترست

چون بکوشم تا سرش پنهان کنم ** سر بر آرد چون علم کاینک منم

رغم انفم گیردم او هر دو گوش ** کای مدمغ چونش می‌پوشی بپوش 4735

گویمش رو گرچه بر جوشیده‌ای ** همچو جان پیدایی و پوشیده‌ای

گوید او محبوس خنبست این تنم ** چون می اندر بزم خنبک می‌زنم

گویمش زان پیش که گردی گرو ** تا نیاید آفت مستی برو

گوید از جام لطیف‌آشام من ** یار روزم تا نماز شام من

چون بیاید شام و دزدد جام من ** گویمش وا ده که نامد شام من 4740

زان عرب بنهاد نام می مدام ** زانک سیری نیست می‌خور را مدام

عشق جوشد باده‌ی تحقیق را ** او بود ساقی نهان صدیق را

چون بجویی تو بتوفیق حسن ** باده آب جان بود ابریق تن

چون بیفزاید می توفیق را ** قوت می بشکند ابریق را

آب گردد ساقی و هم مست آب ** چون مگو والله اعلم بالصواب 4745

پرتو ساقیست کاندر شیره رفت ** شیره بر جوشید و رقصان گشت و زفت

اندرین معنی بپرس آن خیره را ** که چنین کی دیده بودی شیره را

بی تفکر پیش هر داننده هست ** آنک با شوریده شوراننده هست

حکایت عاشقی دراز هجرانی بسیار امتحانی

یک جوانی بر زنی مجنون بدست ** می‌ندادش روزگار وصل دست

بس شکنجه کرد عشقش بر زمین ** خود چرا دارد ز اول عشق کین 4750

عشق از اول چرا خونی بود ** تا گریزد آنک بیرونی بود

چون فرستادی رسولی پیش زن ** آن رسول از رشک گشتی راه‌زن

ور بسوی زن نبشتی کاتبش ** نامه را تصحیف خواندی نایبش

ور صبا را پیک کردی در وفا ** از غباری تیره گشتی آن صبا

رقعه گر بر پر مرغی دوختی ** پر مرغ از تف رقعه سوختی 4755

راههای چاره را غیرت ببست ** لشکر اندیشه را رایت شکست

بود اول مونس غم انتظار ** آخرش بشکست کی هم انتظار

گاه گفتی کین بلای بی‌دواست ** گاه گفتی نه حیات جان ماست

گاه هستی زو بر آوردی سری ** گاه او از نیستی خوردی بری

چونک بر وی سرد گشتی این نهاد ** جوش کردی گرم چشمه‌ی اتحاد 4760

چونک با بی‌برگی غربت بساخت ** برگ بی‌برگی به سوی او بتاخت

خوشه‌های فکرتش بی‌کاه شد ** شب‌روان را رهنما چون ماه شد

ای بسا طوطی گویای خمش ** ای بسا شیرین‌روان رو ترش

رو به گورستان دمی خامش نشین ** آن خموشان سخن‌گو را ببین

لیک اگر یکرنگ بینی خاکشان ** نیست یکسان حالت چالاکشان 4765

شحم و لحم زندگان یکسان بود ** آن یکی غمگین دگر شادان بود

تو چه دانی تا ننوشی قالشان ** زانک پنهانست بر تو حالشان

بشنوی از قال های و هوی را ** کی ببینی حالت صدتوی را

نقش ما یکسان بضدها متصف ** خاک هم یکسان روانشان مختلف

همچنین یکسان بود آوازها ** آن یکی پر درد و آن پر نازها 4770