گفت وقت فقر و تنگی دو دست ** جست و جوی آزموده بهترست

درگهی را که آزمودم در کرم ** حاجت نو را بدان جانب برم

معنی الله گفت آن سیبویه ** یولهون فی الحوائج هم لدیه

گفت الهنا فی حوائجنا الیک ** والتمسناها وجدناها لدیک 1170

صد هزاران عاقل اندر وقت درد ** جمله نالان پیش آن دیان فرد

هیچ دیوانه‌ی فلیوی این کند ** بر بخیلی عاجزی کدیه تند

گر ندیدندی هزاران بار بیش ** عاقلان کی جان کشیدندیش پیش

بلک جمله‌ی ماهیان در موجها ** جمله‌ی پرندگان بر اوجها

پیل و گرگ و حیدر اشکار نیز ** اژدهای زفت و مور و مار نیز 1175

بلک خاک و باد و آب و هر شرار ** مایه زو یابند هم دی هم بهار

هر دمش لابه کند این آسمان ** که فرو مگذارم ای حق یک زمان

استن من عصمت و حفظ تو است ** جمله مطوی یمین آن دو دست

وین زمین گوید که دارم بر قرار ** ای که بر آبم تو کردستی سوار

جملگان کیسه ازو بر دوختند ** دادن حاجت ازو آموختند 1180

هر نبیی زو برآورده برات ** استعینوا منه صبرا او صلات

هین ازو خواهید نه از غیر او ** آب در یم جو مجو در خشک جو

ور بخواهی از دگر هم او دهد ** بر کف میلش سخا هم او نهد

آنک معرض را ز زر قارون کند ** رو بدو آری به طاعت چون کند

بار دیگر شاعر از سودای داد ** روی سوی آن شه محسن نهاد 1185

هدیه‌ی شاعر چه باشد شعر نو ** پیش محسن آرد و بنهد گرو

محسنان با صد عطا و جود و بر ** زر نهاده شاعران را منتظر

پیششان شعری به از صدتنگ شعر ** خاصه شاعر کو گهر آرد ز قعر

آدمی اول حریص نان بود ** زانک قوت و نان ستون جان بود

سوی کسب و سوی غصب و صد حیل ** جان نهاده بر کف از حرص و امل 1190

چون بنادر گشت مستغنی ز نان ** عاشق نامست و مدح شاعران

تا که اصل و فصل او را بر دهند ** در بیان فضل او منبر نهند

تا که کر و فر و زر بخشی او ** هم‌چو عنبر بو دهد در گفت و گو

خلق ما بر صورت خود کرد حق ** وصف ما از وصف او گیرد سبق

چونک آن خلاق شکر و حمدجوست ** آدمی را مدح‌جویی نیز خوست 1195

خاصه مرد حق که در فضلست چست ** پر شود زان باد چون خیک درست

ور نباشد اهل زان باد دروغ ** خیک بدریدست کی گیرد فروغ

این مثل از خود نگفتم ای رفیق ** سرسری مشنو چو اهلی و مفیق

این پیمبر گفت چون بشنید قدح ** که چرا فربه شود احمد به مدح

رفت شاعر پیش آن شاه و ببرد ** شعر اندر شکر احسان کان نمرد 1200

محسنان مردند و احسانها بماند ** ای خنک آن را که این مرکب براند

ظالمان مردند و ماند آن ظلمها ** وای جانی کو کند مکر و دها

گفت پیغامبر خنک آن را که او ** شد ز دنیا ماند ازو فعل نکو

مرد محسن لیک احسانش نمرد ** نزد یزدان دین و احسان نیست خرد

وای آنکو مرد و عصیانش نمود ** تا نپنداری به مرگ او جان ببرد 1205

این رها کن زانک شاعر بر گذر ** وام‌دارست و قوی محتاج زر

برد شاعر شعر سوی شهریار ** بر امید بخشش و احسان پار

نازنین شعری پر از در درست ** بر امید و بوی اکرام نخست

شاه هم بر خوی خود گفتش هزار ** چون چنین بد عادت آن شهریار

لیک این بار آن وزیر پر ز جود ** بر براق عز ز دنیا رفته بود 1210

بر مقام او وزیر نو رئیس ** گشته لیکن سخت بی‌رحم و خسیس

گفت ای شه خرجها داریم ما ** شاعری را نبود این بخشش جزا

من به ربع عشر این ای مغتنم ** مرد شاعر را خوش و راضی کنم

خلق گفتندش که او از پیش‌دست ** ده هزاران زین دلاور برده است

بعد شکر کلک خایی چون کند ** بعد سلطانی گدایی چون کند 1215

گفت بفشارم ورا اندر فشار ** تا شود زار و نزار از انتظار