هست افزونی هر ذاتی دلیل ** کو بود حادث به علتها علیل

تفسیر اوجس فی نفسه خیفة موسی قلنا لا تخف انک انت الا علی

گفت موسی سحر هم حیران‌کنیست ** چون کنم کین خلق را تمییز نیست 1670

گفت حق تمییز را پیدا کنم ** عقل بی‌تمییز را بینا کنم

گرچه چون دریا برآوردند کف ** موسیا تو غالب آیی لا تخف

بود اندر عهده خود سحر افتخار ** چون عصا شد مار آنها گشت عار

هر کسی را دعوی حسن و نمک ** سنگ مرگ آمد نمکها را محک

سحر رفت و معجزه‌ی موسی گذشت ** هر دو را از بام بود افتاد طشت 1675

بانگ طشت سحر جز لعنت چه ماند ** بانگ طشت دین به جز رفعت چه ماند

چون محک پنهان شدست از مرد و زن ** در صف آ ای قلب و اکنون لاف زن

وقت لافستت محک چون غایبست ** می‌برندت از عزیزی دست دست

قلب می‌گوید ز نخوت هر دمم ** ای زر خالص من از تو کی کمم

زر همی‌گوید بلی ای خواجه‌تاش ** لیک می‌آید محک آماده باش 1680

مرگ تن هدیه‌ست بر اصحاب راز ** زر خالص را چه نقصانست گاز

قلب اگر در خویش آخربین بدی ** آن سیه که آخر شد او اول شدی

چون شدی اول سیه اندر لقا ** دور بودی از نفاق و از شقا

کیمیای فضل را طالب بدی ** عقل او بر زرق او غالب بدی

چون شکسته‌دل شدی از حال خویش ** جابر اشکستگان دیدی به پیش 1685

عاقبت را دید و او اشکسته شد ** از شکسته‌بند در دم بسته شد

فضل مسها را سوی اکسیر راند ** آن زراندود از کرم محروم ماند

ای زراندوده مکن دعوی ببین ** که نماند مشتریت اعمی چنین

نور محشر چشمشان بینا کند ** چشم بندی ترا رسوا کند

بنگر آنها را که آخر دیده‌اند ** حسرت جانها و رشک دیده‌اند 1690

بنگر آنها را که حالی دیده‌اند ** سر فاسد ز اصل سر ببریده‌اند

پیش حالی‌بین که در جهلست و شک ** صبح صادق صبح کاذب هر دو یک

صبح کاذب صد هزاران کاروان ** داد بر باد هلاکت ای جوان

نیست نقدی کش غلط‌انداز نیست ** وای آن جان کش محک و گاز نیست

زجر مدعی از دعوی و امر کردن او را به متابعت

بو مسیلم گفت خود من احمدم ** دین احمد را به فن برهم زدم 1695

بو مسیلم را بگو کم کن بطر ** غره‌ی اول مشو آخر نگر

این قلاوزی مکن از حرص جمع ** پس‌روی کن تا رود در پیش شمع

شمع مقصد را نماید هم‌چو ماه ** کین طرف دانه‌ست یا خود دامگاه

گر بخواهی ور نخواهی با چراغ ** دیده گردد نقش باز و نقش زاغ

ورنه این زاغان دغل افروختند ** بانگ بازان سپید آموختند 1700

بانگ هدهد گر بیاموزد فتی ** راز هدهد کو و پیغام سبا

بانگ بر رسته ز بر بسته بدان ** تاج شاهان را ز تاج هدهدان

حرف درویشان و نکته‌ی عارفان ** بسته‌اند این بی‌حیایان بر زبان

هر هلاک امت پیشین که بود ** زانک چندل را گمان بردند عود

بودشان تمییز کان مظهر کند ** لیک حرص و آز کور و کر کند 1705

کوری کوران ز رحمت دور نیست ** کوری حرص است که آن معذور نیست

چارمیخ شه ز رحمت دور نی ** چار میخ حاسدی مغفور نی

ماهیا آخر نگر بنگر بشست ** بدگلویی چشم آخربینت بست

با دو دیده اول و آخر ببین ** هین مباش اعور چو ابلیس لعین

اعور آن باشد که حالی دید و بس ** چون بهایم بی‌خبر از بازپس 1710

چون دو چشم گاو در جرم تلف ** هم‌چو یک چشمست کش نبود شرف

نصف قیمت ارزد آن دو چشم او ** که دو چشمش راست مسند چشم تو

ور کنی یک چشم آدم‌زاده‌ای ** نصف قیمت لایقست از جاده‌ای

زانک چشم آدمی تنها به خود ** بی دو چشم یار کاری می‌کند

چشم خر چون اولش بی آخرست ** گر دو چشمش هست حکمش اعورست 1715

این سخن پایان ندارد وان خفیف ** می‌نویسد رقعه در طمع رغیف

بقیه‌ی نوشتن آن غلام رقعه به طلب اجری

رفت پیش از نامه پیش مطبخی ** کای بخیل از مطبخ شاه سخی

دور ازو وز همت او کین قدر ** از جری‌ام آیدش اندر نظر