English    Türkçe    فارسی   

4
2634-2683

  • تو سزایی در همان رنج و بلا ** نعمت و اقبال کی سازد ترا
  • Sen o eziyetlere, belâlara lâyıksın, devletin, ikbalin kadrini nerden bileceksin sen? der.

  • آن تتماجش دهد کین را بگیر ** گر نمی‌خواهی که نوشی زان فطیر 2635
  • Tutmaç yemiyorsan bari al, bunu iç diye doğana tutmaç suyu verir.

  • آب تتماجش نگیرد طبع باز ** زال بترنجد شود خشمش دراز
  • Hâlbuki doğan, tutmaç suyundan hoşlanmaz, içmez, kocakarı büsbütün kızar.

  • از غضب شربای سوزان بر سرش ** زن فرو ریزد شود کل مغفرش
  • Kızgınlıkla o sıcak çorbayı doğanın başından aşağı döker, hayvanın başını yakar, kel eder!

  • اشک از آن چشمش فرو ریزد ز سوز ** یاد آرد لطف شاه دل‌فروز
  • Canı yanar, o teessürle gönüller parlatan padişahın lütfunu anarak ağlamaya başlar;

  • زان دو چشم نازنین با دلال ** که ز چهره‌ی شاد دارد صد کمال
  • Padişahın çehresinden yüzlerce kemale nail olan o nazenin, o işveli gözlerinden yaşlar döker!

  • چشم مازاغش شده پر زخم زاغ ** چشم نیک از چشم بد با درد و داغ 2640
  • Mâzâgal basar sırrına nail olan gözleri o karganın açtığı yaralarla dolar, güzel göz, zaten kötü göz yüzünden dertlere, elemlere uğrar!

  • چشم دریا بسطتی کز بسط او ** هر دو عالم می‌نماید تار مو
  • Hâlbuki o öyle engin bir gözdür ki iki âlem bile ona bir kıl kadar görünmektedir.

  • گر هزاران چرخ در چشمش رود ** هم‌چو چشمه پیش قلزم گم شود
  • Gözüne binlerce gökyüzü görünse kaynağın denizin yanında kayboluşu gibi kaybolur!

  • چشم بگذشته ازین محسوسها ** یافته از غیب‌بینی بوسها
  • O göz, bu duygu âlemine ait şeylerden geçti mi gayb âlemini görür de bu kabiliyet yüzünden öpülür durur!

  • خود نمی‌یابم یکی گوشی که من ** نکته‌ای گویم از آن چشم حسن
  • Zaten bir kulak bulamıyorum ki o güzel göze ait bir nükte söyleyeyim!

  • می‌چکید آن آب محمود جلیل ** می‌ربودی قطره‌اش را جبرئیل 2645
  • O gözden ulu ve kutlu yaşlar süzülse Cebrail, katrasını kapardı.

  • تا بمالد در پر و منقال خویش ** گر دهد دستوریش آن خوب کیش
  • O güzel gidişli dilber, müsaade ederse bu kaptığı katrayı kanadına, gagasına sürerdi!

  • باز گوید خشم کمپیر ار فروخت ** فر و نور و علم و صبرم را نسوخت
  • Doğan der ki: Kocakarının kızgınlığı alevlendi ama kuvvetimi, nurumu, sabrımı ve ilmimi yakmadı ya!

  • باز جانم باز صد صورت تند ** زخم بر ناقه نه بر صالح زند
  • Can doğanım, yüzlerce suret dokur, durur, deveyi yaralar, Salih'i değil!

  • صالح از یک‌دم که آرد با شکوه ** صد چنان ناقه بزاید متن کوه
  • Salih, ululukla bir nefes aldı, bir dua etti mi dağdan, o çeşit yüzlerce deve doğar!

  • دل همی گوید خموش و هوش دار ** ورنه درانید غیرت پود و تار 2650
  • Gönül der ki: Sus, aklını başına al... Yoksa gayret, varlık nescini çeker, yırtar!

  • غیرتش را هست صد حلم نهان ** ورنه سوزیدی به یک دم صد جهان
  • Fakat ne çare., padişahlık gururu, öğüt dinletmiyordu; nihayet öğüdü gönlünden koparıp attı.

  • نخوت شاهی گرفتش جای پند ** تا دل خود را ز بند پند کند
  • Allah gayretinin yüzlerce gizli hilmi vardır... Yoksa bir anda yüzlerce cihanı yakardı!

  • که کنم بار رای هامان مشورت ** کوست پشت ملک و قطب مقدرت
  • Mutlaka Haman'la görüşüp danışmam lâzım... Ülke ona dayanmaktadır, ben onunla kuvvet, kudret bulmaktayım, dedi.

  • مصطفی را رای‌زن صدیق رب ** رای‌زن بوجهل را شد بولهب
  • Mustafa'nın meşveret ettiği zat, Allah Sıddıkıydi. EbucehFe fikir veren Ebuleheb'di!

  • عرق جنسیت چنانش جذب کرد ** کان نصیحتها به پیشش گشت سرد 2655
  • Cinsiyet, onu öyle bir çekti ki o nasihatler, kulağına bile giremedi.

  • جنس سوی جنس صد پره پرد ** بر خیالش بندها را بر درد
  • Her şey, kendi cinsinden olana yüzlerce kanatla uçar gider, ona ulaşma hayaliyle bağlarını yırtıp yürür!

  • قصه‌ی آن زن کی طفل او بر سر ناودان غیژید و خطر افتادن بود و از علی کرم‌الله وجهه چاره جست
  • Çocuğu, kayıp oluk üstüne giden ve tehlikeye düşen kadının, Allah yüzünü ululasın, Ali'ye gelerek çare araması

  • یک زنی آمد به پیش مرتضی ** گفت شد بر ناودان طفلی مرا
  • Murtaza'nın yanına bir kadın gelip dedi ki; Çocuğum, oluğun üstüne kaydı.

  • گرش می‌خوانم نمی‌آید به دست ** ور هلم ترسم که افتد او به پست
  • Çağırsam ele geçmez. Bıraksam düşüp helak olacağından korkuyorum.

  • نیست عاقل تا که دریابد چون ما ** گر بگویم کز خطر سوی من آ
  • Akıllı değil ki tehlikeden kurtul, yanıma gel diyeyim de anlasın.

  • هم اشارت را نمی‌داند به دست ** ور بداند نشنود این هم به دست 2660
  • Elle işaret etsem anlamaz, anlasa bile kötülük şu ki dinlemez!

  • بس نمودم شیر و پستان را بدو ** او همی گرداند از من چشم و رو
  • Mememi, südumu gösterdim ama benden gözünü, yüzünü çevirip duruyor!

  • از برای حق شمایید ای مهان ** دستگیر این جهان و آن جهان
  • Allah hakkı için ey ulular, siz, bu âlemde de âcizlerin ellerinden tutan, onlara yardım eden erlersiniz, o âlemde de!

  • زود درمان کن که می‌لرزد دلم ** که بدرد از میوه‌ی دل بسکلم
  • Benim derdime tez bir derman bul ki gönlümün mey vasini kaybedeceğim diye yüreğim titremede!

  • گفت طفلی را بر آور هم به بام ** تا ببیند جنس خود را آن غلام
  • Ali dedi ki: dama bir çocuk çıkar., çocuğun, kendi cinsini görünce,

  • سوی جنس آید سبک زان ناودان ** جنس بر جنس است عاشق جاودان 2665
  • Derhal oluktan dama gelir., cins, cinsine ebedî olarak âşıktır.

  • زن چنان کرد و چو دید آن طفل او ** جنس خود خوش خوش بدو ورد آورد
  • Kadın öyle yaptı, çocuğu, o çocuğu görünce ona yüz tuttu;

  • سوی بام آمد ز متن ناودان ** جاذب هر جنس را هم جنس دان
  • Oluktan dama geldi. Her cins, kendi cinsinden olanları çeker, bunu böyle bil!

  • غژغژان آمد به سوی طفل طفل ** وا رهید او از فتادن سوی سفل
  • Çocuk, sürtüne sürtüne öbür çocuğun bulunduğu tarafa geldi ve aşağıya düşme tehlikesinden kurtuldu.

  • زان بود جنس بشر پیغامبران ** تا بجنسیت رهند از ناودان
  • Peygamberler de, kullan oluktan kurtarmak için insan olarak gönderilmişlerdir.

  • پس بشر فرمود خود را مثلکم ** تا به جنس آیید و کم گردید گم 2670
  • Peygamber, ben de sizin gibi insanım... Kendi cinsinize gelin kaybolmayın buyurdu.

  • زانک جنسیت عجایب جاذبیست ** جاذبش جنسست هر جا طالبیست
  • Çünkü cinsiyetin acayip bir çekiciliği vardır, nerde birisini ve bir şeyi ariyan varsa onu aratan, o yana çeken cinsiyettir.

  • عیسی و ادریس بر گردون شدند ** با ملایک چونک هم‌جنس آمدند
  • Isa ve İdris, meleklerle aynı cinstendiler; onun için gökyüzüne çıktılar.

  • باز آن هاروت و ماروت از بلند ** جنس تن بودند زان زیر آمدند
  • Harut'la Marut'sa ten cinsindendiler; yücelerden aşağıya indiler.

  • کافران هم جنس شیطان آمده ** جانشان شاگرد شیطانان شده
  • Kâfirler, şeytanlarla aynı cinsindendir. Canları, şeytanların şakirdi olmuştur.

  • صد هزاران خوی بد آموخته ** دیده‌های عقل و دل بر دوخته 2675
  • Şeytanlardan yüzbinlerce kötü huylar öğrenmişler, akıl ve gönül gözünü kapamışlardır.

  • کمترین خوشان به زشتی آن حسد ** آن حسد که گردن ابلیس زد
  • Onların kötü huylarından en ehemmiyetsizi hasettir, hani iblis'in boynunu vuran haset!

  • زان سگان آموخته حقد و حسد ** که نخواهد خلق را ملک ابد
  • O köpekler, bunlara ululuk ve haset öğretmişlerdir, onlar, halkın ebedî bir mülke, bir devlete nail olmasını istemezler.

  • هر کرا دید او کمال از چپ و راست ** از حسد قولنجش آمد درد خاست
  • Kimde sağdan, soldan bir yücelik görürlerse hasetten âdeta kulunçları kabarır, dertlenirler.

  • زآنک هر بدبخت خرمن‌سوخته ** می‌نخواهد شمع کس افروخته
  • Çünkü harmanı yanmış talihsiz, kimsenin mumunun yanmasını istemez.

  • هین کمالی دست آور تا تو هم ** از کمال دیگران نفتی به غم 2680
  • Kendine gel de sen de bir yücelik elde et başkalarının yüceliğinden dertlenme!

  • از خدا می‌خواه دفع این حسد ** تا خدایت وا رهاند از جسد
  • Allah’tan bu hasedin defini dile de Allah, seni cesetten kurtarsın!

  • مر ترا مشغولیی بخشد درون ** که نپردازی از آن سوی برون
  • Sana içten bir meşguliyet versin de ondan baş alamayasın!

  • جرعه‌ی می را خدا آن می‌دهد ** که بدو مست از دو عالم می‌دهد
  • Allah bir yudumcuk şaraba öyle bir hassa vermiştir ki adamı sarhoş eder, iki âlemden de kurtarır!