English    Türkçe    فارسی   

4
2683-2732

  • جرعه‌ی می را خدا آن می‌دهد ** که بدو مست از دو عالم می‌دهد
  • Allah bir yudumcuk şaraba öyle bir hassa vermiştir ki adamı sarhoş eder, iki âlemden de kurtarır!

  • خاصیت بنهاده در کف حشیش ** کو زمانی می‌رهاند از خودیش
  • Bir avuç yeşil ota, esrara öyle bir hassa vermiştir ki bir zaman olsun insanı kendisinden alır!

  • خواب را یزدان بدان سان می‌کند ** کز دو عالم فکر را بر می‌کند 2685
  • Allah uykuya öyle bir hal vermiştir ki düşünceyi iki âlemden de keser!

  • کرد مجنون را ز عشق پوستی ** کو بنشناسد عدو از دوستی
  • Mecnun' u, bir deri aşkından öyle bir hale getirmiştir ki dostu düşmandan fark etmez olmuştur.

  • صد هزاران این چنین می‌دارد او ** که بر ادراکات تو بگمارد او
  • Senin anlayışına havale edilecek bunun gibi yüzbinlerce şarabı vardır onun!

  • هست میهای شقاوت نفس را ** که ز ره بیرون برد آن نحس را
  • Nefsin, kötülük şarapları var ki o kötü kişiyi bunlarla yoldan çıkarır!

  • هست میهای سعادت عقل را ** که بیابد منزل بی‌نقل را
  • Aklın, kutluluk şarapları var ki insan onların neşesiyle zevalsiz bir konak bulur.

  • خیمه‌ی گردون ز سرمستی خویش ** بر کند زان سو بگیرد راه پیش 2690
  • Sarhoşlukla gök kubbe çadırını o yandan söker, yola düşer!

  • هین بهر مستی دلا غره مشو ** هست عیسی مست حق خر مست جو
  • Kendine gel ey gönül de mağrur olma. İsa, Allah sarhoşudur, eşek, arpa sarhoşu!

  • این چنین می را بجو زین خنبها ** مستی‌اش نبود ز کوته دنبها
  • Şu küplerden o çeşit şaraplar ara ki sarhoşluğunun sonu gelmesin!

  • زانک هر معشوق چون خنبیست پر ** آن یکی درد و دگر صافی چو در
  • Çünkü her sevgili, dolu bir küpe benzer, o tortuludur, bu inci gibi saf!

  • می‌شناسا هین بچش با احتیاط ** تا میی یابی منزه ز اختلاط
  • Ey şarabı anlayan, tanıyan er, ihtiyatla tat da karışıksız, katıksız arı duru bir şarap bulasın!

  • هر دو مستی می‌دهندت لیک این ** مستی‌ات آرد کشان تا رب دین 2695
  • Her iki şarap da sarhoşluk verir ama bunun sarhoşluğu, adamı ta Allah' ya kadar çeker götürür!

  • تا رهی از فکر و وسواس و حیل ** بی عقال این عقل در رقص‌الجمل
  • Bunu iç de düşünceden, vesveselerden, hile ve düzenlerden kurtul; akıl bağı olmaksızın deve gibi coş, raksa giriş!

  • انبیا چون جنس روحند و ملک ** مر ملک را جذب کردند از فلک
  • Peygamberler, ruh ve melek âmindendirler, o yüzden gökteki meleği çekerler.

  • باد جنس آتش است و یار او ** که بود آهنگ هر دو بر علو
  • Yel, ateş cinsindendir, onun dostudur, her ikisi de yücelir, yücelere çıkar!

  • چون ببندی تو سر کوزه‌ی تهی ** در میان حوض یا جویی نهی
  • Boş testinin ağzını kapadın da havuza yahut ırmağa attın mı?

  • تا قیامت آن فرو ناید به پست ** که دلش خالیست و در وی باد هست 2700
  • Kıyamete kadar batmaz, çünkü içerisi boştur; o boşlukta hava vardır;

  • میل بادش چون سوی بالا بود ** ظرف خود را هم سوی بالا کشد
  • Yelin meyli, yüceleredir, içinde bulunduğu kabı da yücelere kaldırır.

  • باز آن جانها که جنس انبیاست ** سوی‌ایشان کش کشان چون سایه‌هاست
  • Peygamberlerin cinsinden olan canlar da çekişe çekişe onların yanına giderler.

  • زانک عقلش غالبست و بی ز شک ** عقل جنس آمد به خلقت با ملک
  • Çünkü bu kısımdan olan kişinin aklı üstündür, şüphe yok ki akıl da yaradılış bakımından melekle aynı cinstendir.

  • وان هوای نفس غالب بر عدو ** نفس جنس اسفل آمد شد بدو
  • Nefis havası da düşmana üstündür, fakat nefis, aşağılık cinstendir, aşağılık âlemine gider!

  • بود قبطی جنس فرعون ذمیم ** بود سبطی جنس موسی کلیم 2705
  • Kıpti, kötü Firavun' un cinsindendi. İsrail oğulları kabilelerine mensup olanlar da Allah kelimi Musa'nın cinsinden.

  • بود هامان جنس‌تر فرعون را ** برگزیدش برد بر صدر سرا
  • Haman, tam Firavun'un cinsindendi. Firavun, o yüzden onu seçmiş, başköşeye geçirmiş, kendisine vezir etmişti.

  • لاجرم از صدر تا قعرش کشید ** که ز جنس دوزخ‌اند آن دو پلید
  • Hâsılı sonunda da Haman, onu başköşeden ta cehennemin dibine kadar çekti. Çünkü o iki pis adam cehennem cinsindendi.

  • هر دو سوزنده چو ذوزخ ضد نور ** هر دو چون دوزخ ز نور دل نفور
  • İkisi de cehennem gibi yakıcıydı.. ikisi de nurun, zıddı idi.. ikisi de cehennem gibi gönül nurundan çekinen ve nefret eden kişiydi!

  • زانک دوزخ گوید ای مومن تو زود ** برگذر که نورت آتش را ربود
  • Çünkü cehennem, ey mümin, sırattan çabuk geç, nurun ateşimi söndürecek.

  • بگذر اى مومن كه نورت مىكشد ** آتشم را چون كه دامن مىكشد 2710
  • Ey mümin, nurun eteğini sürüdü mü ateşimi, mahvedecek; hemen geç der.

  • می‌رمد آن دوزخی از نور هم ** زانک طبع دوزخستش ای صنم
  • Cehennemlik de nurdan ürker, kaçar, çünkü güzelim, cehennem tabiatlıdır o!

  • دوزخ از مومن گریزد آنچنان ** که گریزد مومن از دوزخ به جان
  • Mümin, canla başla nasıl cehennemden kaçarsa, cehennem de müminden öyle kaçar!

  • زانک جنس نار نبود نور او ** ضد نار آمد حقیقت نورجو
  • Çünkü müminin nuru, ateş cinsinden değildir. Nuru arayan, hakikatte ateşin zıddıdır.

  • در حدیث آمدی که مومن در دعا ** چون امان خواهد ز دوزخ از خدا
  • Hadiste gelmiştir: Mümin duada Allah’a yalvarır, cehennemden aman diler ya..

  • دوزخ از وی هم امان خواهد به جان ** که خدایا دور دارم از فلان 2715
  • Cehennem de canla başla ondan aman diler Yarabbi, beni falandan uzak et der.

  • جاذبه‌ی جنسیتست اکنون ببین ** که تو جنس کیستی از کفر و دین
  • Cinsiyet cazibesini şimdi bir gör hele, bakalım sen hangi cinstensin; küfür cinsinden mi, iman cinsinden mi?

  • گر بهامان مایلی هامانیی ** ور به موسی مایلی سبحانیی
  • Haman'a meylin varsa Haman'dansın. Musa'ya meylin varsa Sübhan'dan!

  • ور بهر و مایلی انگیخته ** نفس و عقلی هر دوان آمیخته
  • İkisine de mailsen, iki cinsten de katışığın var... Nefisle akıl, ikisi de sende karışık!

  • هر دو در جنگند هان و هان بکوش ** تا شود غالب معانی بر نقوش
  • İkisi de savaşta, kendine gel, kendine! Çalış da manalar, suretlere üstün olsun!

  • در جهان جنگ شادی این بسست ** که ببینی بر عدو هر دم شکست 2720
  • 2720.Düşmanını her an bozguna uğramış, mağlûp olmuş göresin. Savaş âleminde bu sevinç kâfidir doğrusu!

  • آن ستیزه‌رو بسختی عاقبت ** گفت با هامان برای مشورت
  • O inatçı suratlı Firavun, nihayet Haman'a kabalıkla bu sözleri söyledi.

  • وعده‌های آن کلیم‌الله را ** گفت و محرم ساخت آن گمراه را
  • Allah Kelim' inin vaatlerini anlattı, o sapığı kendisine mahrem etti!

  • مشورت کردن فرعون با وزیرش هامان در ایمان آوردن به موسی علیه‌السلام
  • Firavun'un, Musa aleyhiselâm'a iman etme hususunda veziri Haman'a danışması

  • گفت با هامان چون تنهااش بدید ** جست هامان و گریبان را درید
  • Firavun, Haman'ı tenha bulunca bunları anlattı. Haman, sıçrayıp yakasını yırttı.

  • بانگها زد گریه‌ها کرد آن لعین ** کوفت دستار و کله را بر زمین
  • O melun naralar attı, ağladı... Kavuğunu, sarığını yere attı.

  • که چگونه گفت اندر روی شاه ** این چنین گستاخ آن حرف تباه 2725
  • 2725.Dedi ki: Böyle küstahça ve abes sözleri nasıl, oldu da padişahın yüzüne karşı söyledi?

  • جمله عالم را مسخر کرده تو ** کار را با بخت چون زر کرده تو
  • Sen, bütün âlemi hükmüne almış, işini, bahtın yardımı ile altın haline getirmişsin.

  • از مشارق وز مغارب بی‌لجاج ** سوی تو آرند سلطانان خراج
  • Padişahlar, inatsız, ısrarsız doğudan da sana vergi getirmedeler, batıdan da!

  • پادشاهان لب همی مالند شاد ** بر ستانه‌ی خاک تو این کیقباد
  • Ey ulu padişah, bütün padişahlar, sevinçle senin kapının eşiğini öpüyorlar!

  • اسپ یاغی چون ببیند اسپ ما ** رو بگرداند گریزد بی عصا
  • Düşmanın atı, atımızı gördü mü sopa görmeden yüz çevirmede!

  • تاکنون معبود و مسجود جهان ** بوده‌ای گردی کمینه‌ی بندگان 2730
  • Şimdiye dek âlemin tapındığı, secde ettiği sendin., şimdi kulların en aşağısı mı olacaksın?

  • در هزار آتش شدن زین خوشترست ** که خداوندی شود بنده‌پرست
  • Bir efendinin kula tapmasındansa binlerce defa ateşe atılması daha hoş!

  • نه بکش اول مرا ای شاه چین ** تا نبیند چشم من بر شاه این
  • Hayır buna imkân yok! Ey Çin ülkesini bile hükmü altına alan padişahım, önce beni öldür de seni bu halde görmeyeyim!