کرد مجنون را ز عشق پوستی ** کو بنشناسد عدو از دوستی

صد هزاران این چنین می‌دارد او ** که بر ادراکات تو بگمارد او

هست میهای شقاوت نفس را ** که ز ره بیرون برد آن نحس را

هست میهای سعادت عقل را ** که بیابد منزل بی‌نقل را

خیمه‌ی گردون ز سرمستی خویش ** بر کند زان سو بگیرد راه پیش 2690

هین بهر مستی دلا غره مشو ** هست عیسی مست حق خر مست جو

این چنین می را بجو زین خنبها ** مستی‌اش نبود ز کوته دنبها

زانک هر معشوق چون خنبیست پر ** آن یکی درد و دگر صافی چو در

می‌شناسا هین بچش با احتیاط ** تا میی یابی منزه ز اختلاط

هر دو مستی می‌دهندت لیک این ** مستی‌ات آرد کشان تا رب دین 2695

تا رهی از فکر و وسواس و حیل ** بی عقال این عقل در رقص‌الجمل

انبیا چون جنس روحند و ملک ** مر ملک را جذب کردند از فلک

باد جنس آتش است و یار او ** که بود آهنگ هر دو بر علو

چون ببندی تو سر کوزه‌ی تهی ** در میان حوض یا جویی نهی

تا قیامت آن فرو ناید به پست ** که دلش خالیست و در وی باد هست 2700

میل بادش چون سوی بالا بود ** ظرف خود را هم سوی بالا کشد

باز آن جانها که جنس انبیاست ** سوی‌ایشان کش کشان چون سایه‌هاست

زانک عقلش غالبست و بی ز شک ** عقل جنس آمد به خلقت با ملک

وان هوای نفس غالب بر عدو ** نفس جنس اسفل آمد شد بدو

بود قبطی جنس فرعون ذمیم ** بود سبطی جنس موسی کلیم 2705

بود هامان جنس‌تر فرعون را ** برگزیدش برد بر صدر سرا

لاجرم از صدر تا قعرش کشید ** که ز جنس دوزخ‌اند آن دو پلید

هر دو سوزنده چو ذوزخ ضد نور ** هر دو چون دوزخ ز نور دل نفور

زانک دوزخ گوید ای مومن تو زود ** برگذر که نورت آتش را ربود

بگذر اى مومن كه نورت مىكشد ** آتشم را چون كه دامن مىكشد 2710

می‌رمد آن دوزخی از نور هم ** زانک طبع دوزخستش ای صنم

دوزخ از مومن گریزد آنچنان ** که گریزد مومن از دوزخ به جان

زانک جنس نار نبود نور او ** ضد نار آمد حقیقت نورجو

در حدیث آمدی که مومن در دعا ** چون امان خواهد ز دوزخ از خدا

دوزخ از وی هم امان خواهد به جان ** که خدایا دور دارم از فلان 2715

جاذبه‌ی جنسیتست اکنون ببین ** که تو جنس کیستی از کفر و دین

گر بهامان مایلی هامانیی ** ور به موسی مایلی سبحانیی

ور بهر و مایلی انگیخته ** نفس و عقلی هر دوان آمیخته

هر دو در جنگند هان و هان بکوش ** تا شود غالب معانی بر نقوش

در جهان جنگ شادی این بسست ** که ببینی بر عدو هر دم شکست 2720

آن ستیزه‌رو بسختی عاقبت ** گفت با هامان برای مشورت

وعده‌های آن کلیم‌الله را ** گفت و محرم ساخت آن گمراه را

مشورت کردن فرعون با وزیرش هامان در ایمان آوردن به موسی علیه‌السلام

گفت با هامان چون تنهااش بدید ** جست هامان و گریبان را درید

بانگها زد گریه‌ها کرد آن لعین ** کوفت دستار و کله را بر زمین

که چگونه گفت اندر روی شاه ** این چنین گستاخ آن حرف تباه 2725

جمله عالم را مسخر کرده تو ** کار را با بخت چون زر کرده تو

از مشارق وز مغارب بی‌لجاج ** سوی تو آرند سلطانان خراج

پادشاهان لب همی مالند شاد ** بر ستانه‌ی خاک تو این کیقباد

اسپ یاغی چون ببیند اسپ ما ** رو بگرداند گریزد بی عصا

تاکنون معبود و مسجود جهان ** بوده‌ای گردی کمینه‌ی بندگان 2730

در هزار آتش شدن زین خوشترست ** که خداوندی شود بنده‌پرست

نه بکش اول مرا ای شاه چین ** تا نبیند چشم من بر شاه این

خسروا اول مرا گردن بزن ** تا نبیند این مذلت چشم من

خود نبودست و مبادا این چنین ** که زمین گردون شود گردون زمین

بندگان‌مان خواجه‌تاش ما شوند ** بی‌دلان‌مان دلخراش ما شوند 2735