میری من تا قیامت باقیست ** میری عاریتی خواهد شکست

قوم گفتند ای امیر افزون مگو ** چیست حجت بر فزون‌جویی تو

در زمان ابری برآمد ز امر مر ** سیل آمد گشت آن اطراف پر

رو به شهر آورد سیل بس مهیب ** اهل شهر افغان‌کنان جمله رعیب

گفت پیغامبر که وقت امتحان ** آمد اکنون تا گمارد گردد عیان 2790

هر امیری نیزه‌ی خود در فکند ** تا شود در امتحان آن سیل‌بند

پس قضیب انداخت در وی مصطفی ** آن قضیب معجز فرمان روا

نیزه‌ها را هم‌چو خاشاکی ربود ** آب تیز سیل پرجوش عنود

نیزه‌ها گم گشت جمله و آن قضیب ** بر سر آب ایستاده چون رقیب

ز اهتمام آن قضیب آن سیل زفت ** روبگردانید و آن سیلاب رفت 2795

چون بدیدند از وی آن امر عظیم ** پس مقر گشتند آن میران ز بیم

جز سه کس که حقد ایشان چیره بود ** ساحرش گفتند و کاهی از جحود

ملک بر بسته چنان باشد ضعیف ** ملک بر رسته چنین باشد شریف

نیزه‌ها را گر ندیدی با قضیب ** نامشان بین نام او بین این نجیب

نامشان را سیل تیز مرگ برد ** نام او و دولت تیزش نمرد 2800

پنج نوبت می‌زنندش بر دوام ** هم‌چنین هر روز تا روز قیام

گر ترا عقلست کردم لطفها ** ور خری آورده‌ام خر را عصا

آنچنان زین آخرت بیرون کنم ** کز عصا گوش و سرت پر خون کنم

اندرین آخر خران و مردمان ** می‌نیابند از جفای تو امان

نک عصا آورده‌ام بهر ادب ** هر خری را کو نباشد مستحب 2805

اژدهایی می‌شود در قهر تو ** که اژدهایی گشته‌ای در فعل و خو

اژدهای کوهیی تو بی‌امان ** لیک بنگر اژدهای آسمان

این عصا از دوزخ آمد چاشنی ** که هلا بگریز اندر روشنی

ورنه در مانی تو در دندان من ** مخلصت نبود ز در بندان من

این عصایی بود این دم اژدهاست ** تا نگویی دوزخ یزدان کجاست 2810

در بیان آنک شناسای قدرت حق نپرسد کی بهشت و دوزخ کجاست

هر کجا خدا دوزخ کند ** اوج را بر مرغ دام و فخ کند

هم ز دندانت برآید دردها ** تا بگویی دوزخست و اژدها

یا کند آب دهانت را عسل ** که بگویی که بهشتست و حلل

از بن دندان برویاند شکر ** تا بدانی قوت حکم قدر

پس به دندان بی‌گناهان را مگز ** فکر کن از ضربت نامحترز 2815

نیل را بر قبطیان حق خون کند ** سبطیان را از بلا محصون کند

تا بدانی پیش حق تمییز هست ** در میان هوشیار راه و مست

نیل تمییز از خدا آموختست ** که گشاد آن را و این را سخت بست

لطف او عاقل کند مر نیل را ** قهر او ابله کند قابیل را

در جمادات از کرم عقل آفرید ** عقل از عاقل به قهر خود برید 2820

در جماد از لطف عقلی شد پدید ** وز نکال از عاقلان دانش رمید

عقل چون باران به امر آنجا بریخت ** عقل این سو خشم حق دید و گریخت

ابر و خورشید و مه و نجم بلند ** جمله بر ترتیب آیند و روند

هر یکی ناید مگر در وقت خویش ** که نه پس ماند ز هنگام و نه پیش

چون نکردی فهم این را ز انبیا ** دانش آوردند در سنگ و عصا 2825

تا جمادات دگر را بی لباس ** چون عصا و سنگ داری از قیاس

طاعت سنگ و عصا ظاهر شود ** وز جمادات دگر مخبر شود

که ز یزدان آگهیم و طایعیم ** ما همه نی اتفاقی ضایعیم

هم‌چو آب نیل دانی وقت غرق ** کو میان هر دو امت کرد فرق

چون زمین دانیش دانا وقت خسف ** در حق قارون که قهرش کرد و نسف 2830

چون قمر که امر بشنید و شتافت ** پس دو نیمه گشت بر چرخ و شکافت

چون درخت و سنگ کاندر هر مقام ** مصطفی را کرده ظاهرالسلام

جواب دهری کی منکر الوهیت است و عالم را قدیم می‌گوید

دی یکی می‌گفت عالم حادثست ** فانیست این چرخ و حقش وارثست

فلسفیی گفت چون دانی حدوث ** حادثی ابر چون داند غیوث

ذره‌ای خود نیستی از انقلاب ** تو چه می‌دانی حدوث آفتاب 2835