که سری کم کن نه‌ای تو مستبد ** بلک شاگرد دلی و مستعد

که سری کم کن نه‌ای تو مستبد ** بلک شاگرد دلی و مستعد 3340

رو بر دل رو که تو جزو دلی ** هین که بنده‌ی پادشاه عادلی

بندگی او به از سلطانیست ** که انا خیر دم شیطانیست

فرق بین و برگزین تو ای حبیس ** بندگی آدم از کبر بلیس

گفت آنک هست خورشید ره او ** حرف طوبی هر که ذلت نفسه

سایه‌ی طوبی ببین وخوش بخسپ ** سر بنه در سایه بی‌سرکش بخسپ 3345

ظل ذلت نفسه خوش مضجعیست ** مستعد آن صفا و مهجعیست

گر ازین سایه روی سوی منی ** زود طاغی گردی و ره گم کنی

بیان آنک یا ایها الذین آمنوا لا تقدموا بین یدی الله و رسوله چون نبی نیستی ز امت باش چونک سلطان نه‌ای رعیت باش پس رو خاموش باش از خود زحمتی و رایی متراش

پس برو خاموش باش از انقیاد ** زیر ظل امر شیخ و اوستاد

ورنه گر چه مستعد و قابلی ** مسخ گردی تو ز لاف کاملی

هم ز استعداد وا مانی اگر ** سر کشی ز استاد راز و با خبر 3350

صبر کن در موزه دوزی تو هنوز ** ور بوی بی‌صبر گردی پاره‌دوز

کهنه‌دوزان گر بدیشان صبر و حلم ** جمله نودوزان شدندی هم به علم

بس بکوشی و بخر از کلال ** هم تو گویی خویش کالعقل عقال

هم‌چو آن مرد مفلسف روز مرگ ** عقل را می‌دید بس بی‌بال و برگ

بی‌غرض می‌کرد آن دم اعتراف ** کز ذکاوت راندیم اسپ از گزاف 3355

از غروری سر کشیدیم از رجال ** آشنا کردیم در بحر خیال

آشنا هیچست اندر بحر روح ** نیست اینجا چاره جز کشتی نوح

این چنین فرمود این شاه رسل ** که منم کشتی درین دریای کل

یا کسی کو در بصیرتهای من ** شد خلیفه‌ی راستی بر جای من

کشتی نوحیم در دریا که تا ** رو نگردانی ز کشتی ای فتی 3360

هم‌چو کنعان سوی هر کوهی مرو ** از نبی لا عاصم الیوم شنو

می‌نماید پست این کشتی ز بند ** می‌نماید کوه فکرت بس بلند

پست منگر هان و هان این پست را ** بنگر آن فضل حق پیوست را

در علو کوه فکرت کم نگر ** که یکی موجش کند زیر و زبر

گر تو کنعانی نداری باورم ** گر دو صد چندین نصیحت پرورم 3365

گوش کنعان کی پذیرد این کلام ** که برو مهر خدایست و ختام

کی گذارد موعظه بر مهر حق ** کی بگرداند حدث حکم سبق

لیک می‌گویم حدیث خوش‌پیی ** بر امید آنک تو کنعان نه‌ای

آخر این اقرار خواهی کرد هین ** هم ز اول روز آخر را ببین

می‌توانی دید آخر را مکن ** چشم آخربینت را کور کهن 3370

هر که آخربین بود مسعودوار ** نبودش هر دم ز ره رفتن عثار

گر نخواهی هر دمی این خفت‌خیز ** کن ز خاک پایی مردی چشم تیز

کحل دیده ساز خاک پاش را ** تا بیندازی سر اوباش را

که ازین شاگردی و زین افتقار ** سوزنی باشی شوی تو ذوالفقار

سرمه کن تو خاک هر بگزیده را ** هم بسوزد هم بسازد دیده را 3375

چشم اشتر زان بود بس نوربار ** کو خورد از بهر نور چشم خار

قصه‌ی شکایت استر با شتر کی من بسیار در رو می‌افتم در راه رفتن تو کم در روی می‌آیی این چراست و جواب گفتن شتر او را

اشتری را دید روزی استری ** چونک با او جمع شد در آخری

گفت من بسیار می‌افتم برو ** در گریوه و راه و در بازار و کو

خاصه از بالای که تا زیر کوه ** در سر آیم هر زمانی از شکوه

کم همی‌افتی تو در رو بهر چیست ** یا مگر خود جان پاکت دولتیست 3380

در سر آیم هر دم و زانو زنم ** پوز و زانو زان خطا پر خون کنم

کژ شود پالان و رختم بر سرم ** وز مکاری هر زمان زخمی خورم

هم‌چو کم عقلی که از عقل تباه ** بشکند توبه بهر دم در گناه

مسخره‌ی ابلیس گردد در زمن ** از ضعیفی رای آن توبه‌شکن

در سر آید هر زمان چون اسپ لنگ ** که بود بارش گران و راه سنگ 3385

می‌خورد از غیب بر سر زخم او ** از شکست توبه آن ادبارخو

باز توبه می‌کند با رای سست ** دیو یک تف کرد و توبه‌ش را سکست

ضعف اندر ضعف و کبرش آنچنان ** که به خواری بنگرد در واصلان

ای شتر که تو مثال مومنی ** کم فتی در رو و کم بینی زنی