English    Türkçe    فارسی   

4
3790-3839

  • آفتاب از ذره کی مدهوش شد ** شمع از پروانه کی بیهوش شد 3790
  • Hiç güneş zerreden kendini kaybeder mi? Hiç ışık pervaneye bakıp da kendinden geçer mi?

  • جسم احمد را تعلق بد بدآن ** این تغیر آن تن باشد بدان
  • Hazreti Ahmet'in bedeninin o yüce ruhla alâkası vardı... bu değişme, bil ki bedene ait bir haldir.

  • هم‌چو رنجوری و هم‌چون خواب و درد ** جان ازین اوصاف باشد پاک و فرد
  • Hastalık gibi, uyku ve ağrı gibi... can bu sıfatlardan arıdır.

  • خود نتانم ور بگويم وصف جان ** زلزله افتد در اين كون و مكان
  • Anlatamam... yoksa canın vasfına bir girişsem bu dünyaya da deprenti düşer, oluş âlemine de!

  • روبهش گر یک دمی آشفته بود ** شیر جان مانا که آن دم خفته بود
  • Onun tilkisi bir an perişan olduysa can aslanı o anda uykuda olmalı herhalde.

  • خفته بود آن شیر کز خوابست پاک ** اینت شیر نرمسار سهمناک 3795
  • Uykudan münezzeh olan o aslan uykudaydı. İşte sana hem yumuşak ve hilm, hem de korkunç ve heybetli bir aslan!

  • خفته سازد شیر خود را آنچنان ** که تمامش مرده دانند این سگان
  • Aslan kendini öylece uyur gösterir... bütün bu köpekler de sahiden uyuyor, hatta ölmüş sanırlar!

  • ورنه در عالم کرا زهره بدی ** که ربودی از ضعیفی تربدی
  • Yoksa âlemde kimin ne kudreti olurdu ki bir zayıftan en ehemmiyetsiz şeyi bile çalıp çırpsın!

  • کف احمد زان نظر مخدوش گشت ** بحر او از مهر کف پرجوش گشت
  • Cebrail'e baktı da Hazreti Ahmet'in ancak köpüğü yaralandı... denizi köpük sevgisiyle coştu, köpürdü.

  • مه همه کفست معطی نورپاش ** ماه را گر کف نباشد گو مباش
  • Ay, baştan başa eldir, avuçtur, vericidir, nurlar saçar. Ayın eli, avucu yoksa ne zararı var ki? Varsın olmasın!

  • احمد ار بگشاید آن پر جلیل ** تا ابد بیهوش ماند جبرئیل 3800
  • Hazreti Ahmet eğer o ulu ve yüce kanadını açarsa Cebrail, ebedi olarak kendisinden geçip gider.

  • چون گذشت احمد ز سدره و مرصدش ** وز مقام جبرئیل و از حدش
  • Ahmet, sidreden ve Cebrail'in gözetme yerinden, makamından sınırından geçince,

  • گفت او را هین بپر اندر پیم ** گفت رو رو من حریف تو نیم
  • Cebrail'e "Hadi ardımca uç" dedi. Cebrail dedi ki: "Yürü, yürü ben senin eşin, eşitin değilim!"

  • باز گفت او را بیا ای پرده‌سوز ** من باوج خود نرفتستم هنوز
  • Hazreti Ahmet tekrar "Ey perdeleri yakan, gel... ben daha kendi yüce makamıma gitmedim ki" dedi.

  • گفت بیرون زین حد ای خوش‌فر من ** گر زنم پری بسوزد پر من
  • Cebrail dedi ki: "A benim güzel nurlu arkadaşım, bir kanat çırpıp buradan ileriye geçsem kolum kanadım yanar!"

  • حیرت اندر حیرت آمد این قصص ** بیهشی خاصگان اندر اخص 3805
  • Bu hikayeler hayret içinde hayrettir... Allah hasları, daha has olanların ahvalini görünce kendilerinden geçerler.

  • بیهشیها جمله اینجا بازیست ** چند جان داری که جان پردازیست
  • Bütün kendinden geçişler, burada oyundan ibarettir... ne kadar canın var ki senin? Burası can verme makamıdır!

  • جبرئیلا گر شریفی و عزیز ** تو نه‌ای پروانه و نه شمع نیز
  • Ey Cebrail, ister yüce ol, ister büyük... sen ne pervanesin ne de mum!

  • شمع چون دعوت کند وقت فروز ** جان پروانه نپرهیزد ز سوز
  • Mum yanınca pervaneyi çağırdı mı pervanenin canı yanmadan çekinmez!

  • این حدیث منقلب را گور کن ** شیر را برعکس صید گور کن
  • Bu ters sözü göm de aksine olarak aslanı, yaban eşeğine av yap.

  • بند کن مشک سخن‌شاشیت را ** وا مکن انبان قلماشیت را 3810
  • İçinden sözler alıp âleme saçtığın tulumun ağzını kapa... saçma sapan sözler dağarcığını açma!

  • آنک بر نگذشت اجزاش از زمین ** پیش او معکوس و قلماشیست این
  • Gözleri yeryüzünden geçememiş, yükselmemiş olan kişiye bu sözler ters ve saçma gelir.

  • لا تخالفهم حبیبی دارهم ** یا غریبا نازلا فی دارهم
  • Onlara aykırı harekette bulunma; onlarla hoş geçinmeye bak ey garip olarak onların evlerine konmuş olan sevgili.

  • اعط ما شائوا وراموا وارضهم ** یا ظعینا ساکنا فی‌ارضهم
  • Diledikleri, istedikleri şeyi ver, onları razı et, ey onların yurtlarına konmuş, orayı yurt edinmiş olan dost!

  • تا رسیدن در شه و در ناز خوش ** رازیا با مرغزی می‌ساز خویش
  • Padişaha ulaşıncaya dek, onun güzelim naz ve edalarını görünceye kadar ey Rey'li, Maragal'lıyla hoş geçin!

  • موسیا در پیش فرعون زمن ** نرم باید گفت قولا لینا 3815
  • Ey Musa zamane Firavun'unun tapısında yumuşak söz söylemek gerek!

  • آب اگر در روغن جوشان کنی ** دیگدان و دیگ را ویران کنی
  • Kaynayan yağın üstüne su dökersen ocağı da yakarsın tencereyi de!

  • نرم گو لیکن مگو غیر صواب ** وسوسه مفروش در لین الخطاب
  • Yumuşak söyle ama sakın doğrudan gayrı bir şey söyleme... yumuşak sözlerle vesveseler satmaya kalkışma!

  • وقت عصر آمد سخن کوتاه کن ** ای که عصرت عصر را آگاه کن
  • İkindi oldu, sözü kısa kes ey ikindisi, asrı uyandıran er!

  • گو تو مر گل‌خواره را که قند به ** نرمی فاسد مکن طینش مده
  • Toprak yemeyi âdet edinmiş adama bozuk düzen bir yumuşaklık göstererek toprak verme... şeker daha iyidir de!

  • نطق جان را روضه‌ی جانیستی ** گر ز حرف و صوت مستغنیستی 3820
  • Harfle sesle alıverişin yok ama yine de can sözlerine can bahçesisin sen!

  • این سر خر در میان قندزار ** ای بسا کس را که بنهادست خار
  • Şeker kamışlığına asılakonan şu eşek başı, nice kişileri hor hakîr bir hale koydu!

  • ظن ببرد از دور کان آنست و بس ** چون قج مغلوب وا می‌رفت پس
  • Onu uzaktan gören, orada ancak o var sandı... hani mağlup olan koç kıçın kıçın geri gider ya; o da öyle geri gitti.

  • صورت حرف آن سر خر دان یقین ** در رز معنی و فردوس برین
  • Harf suretini mâna bağına, yüce ve güzelim bahçeye konan eşek başı bil!

  • ای ضیاء الحق حسام الدین در آر ** این سر خر را در آن بطیخ‌زار
  • Ey Hak Ziyası Hüsameddin, bu eşek başını kavun karpuz bostanına getir.

  • تا سر خر چون بمرد از مسلخه ** نشو دیگر بخشدش آن مطبخه 3825
  • Getir de eşek başı, salhanede nasıl öldüyse bu çiğ erin piştiği yer de ona başka bir hayat versin!

  • هین ز ما صورت‌گری و جان ز تو ** نه غلط هم این خود و هم آن ز تو
  • İşte bizden suret düzmek, senden can vermek... hayır, yanlış söyledim... bu da senden, o da!

  • بر فلک محمودی ای خورشید فاش ** بر زمین هم تا ابد محمود باش
  • Ey apaçık âlemi aydınlatan güneş, gökyüzünde övülmüşsün sen... yer de seni tanısın, yeryüzünde de ebediyen övül!

  • تا زمینی با سمایی بلند ** یک‌دل و یک‌قبله و یک‌خو شوند
  • Övül de yere mensup olanlarda, yüce gök ehliyle gönülleri bir, kıbleleri bir, huyları bir olsunlar!

  • تفرقه برخیزد و شرک و دوی ** وحدتست اندر وجود معنوی
  • Ayrılık kalksın, şirk ve ikilik kalmasın! Zaten manevi varlık da ancak birlik vardır.

  • چون شناسد جان من جان ترا ** یاد آرند اتحاد ماجری 3830
  • Benim canım senin canını tanıdı mı görüp geçirdikleri şeylerin aynı şeyler olduğunu hatırlarlar.

  • موسی و هارون شوند اندر زمین ** مختلط خوش هم‌چو شیر و انگبین
  • Yeryüzünde Musa ve Harun kesilirler... sütle bal gibi güzelce birbirlerine karışır, kaynaşırlar.

  • چون شناسد اندک و منکر شود ** منکری‌اش پرده‌ی ساتر شود
  • Fakat azıcık tanır, bilir de inkâr ederse bu inkâr edişi de birliği örten bir perdeden ibarettir.

  • پس شناسایی بگردانید رو ** خشم کرد آن مه ز ناشکری او
  • Nice tanıyıp bilenler de sonra yüz çevirdiler... İşte o ay yüzlü, bu çeşit adamın şükretmeyişine kızdı ya!

  • زین سبب جان نبی را جان بد ** ناشناسا گشت و پشت پای زد
  • Bu yüzden kötü can, Peygamber'in canını tanımadı da tekmeledi ya!

  • این همه خواندی فرو خوان لم یکن ** تا بدانی لج این گبر کهن 3835
  • Bunların hepsini okudun, bildin... şimdi "Lem yekün" suresini de oku da bu eski kâfirin inadını, ısrarını bil!

  • پیش از آنک نقش احمد فر نمود ** نعت او هر گبر را تعویذ بود
  • Hazreti Ahmet'in sureti, bu âleme ziya salmadan önce onun vasıfları, her kâfirin muskasıydı.

  • کین چنین کس هست تا آید پدید ** از خیال روش دلشان می‌طپید
  • Böyle bir zat var, gelecek derlerdi... yüzünün hayaliyle yürekleri çarpardı!

  • سجده می‌کردند کای رب بشر ** در عیان آریش هر چه زودتر
  • Secde ederler, ey insanların Rabbi, onu ne kadar mümkünse o kadar tez meydana çıkar diye yalvarırlardı.

  • تا به نام احمد از یستفتحون ** یاغیانشان می‌شدندی سرنگون
  • Hazreti Ahmet'in adı ile fetih dilerler... düşmanları, bu yüzden baş aşağı gelirdi.