قهر او را ضد لطفش کم شمر ** اتحاد هر دو بین اندر اثر

یک زمان چون خاک سبزت می‌کند ** یک زمان پر باد و گبزت می‌کند

جسم عارف را دهد وصف جماد ** تا برو روید گل و نسرین شاد

لیک او بیند نبیند غیر او ** جز به مغز پاک ندهد خلد بو

مغز را خالی کن از انکار یار ** تا که ریحان یابد از گلزار یار 550

تا بیابی بوی خلد از یار من ** چون محمد بوی رحمن از یمن

در صف معراجیان گر بیستی ** چون براقت بر کشاند نیستی

نه چو معراج زمینی تا قمر ** بلک چون معراج کلکی تا شکر

نه چو معراج بخاری تا سما ** بل چو معراج جنینی تا نهی

خوش براقی گشت خنگ نیستی ** سوی هستی آردت گر نیستی 555

کوه و دریاها سمش مس می‌کند ** تا جهان حس را پس می‌کند

پا بکش در کشتی و می‌رو روان ** چون سوی معشوق جان جان روان

دست نه و پای نه رو تا قدم ** آن چنانک تاخت جانها از عدم

بردریدی در سخن پرده‌ی قیاس ** گر نبودی سمع سامع را نعاس

ای فلک بر گفت او گوهر ببار ** از جهان او جهانا شرم دار 560

گر بباری گوهرت صد تا شود ** جامدت بیننده و گویا شود

پس نثاری کرده باشی بهر خود ** چونک هر سرمایه‌ی تو صد شود

قصه‌ی هدیه فرستادن بلقیس از شهر سبا سوی سلیمان علیه‌السلام

هدیه‌ی بلقیس چل استر بدست ** بار آنها جمله خشت زر بدست

چون به صحرای سلیمانی رسید ** فرش آن را جمله زر پخته دید

بر سر زر تا چهل منزل براند ** تا که زر را در نظر آبی نماند 565

بارها گفتند زر را وا بریم ** سوی مخزن ما چه بیگار اندریم

عرصه‌ای کش خاک زر ده دهیست ** زر به هدیه بردن آنجا ابلهیست

ای ببرده عقل هدیه تا اله ** عقل آنجا کمترست از خاک راه

چون کساد هدیه آنجا شد پدید ** شرمساریشان همی واپس کشید

باز گفتند ار کساد و ار روا ** چیست بر ما بنده فرمانیم ما 570

گر زر و گر خاک ما را بردنیست ** امر فرمان‌ده به جا آوردنیست

گر بفرمایند که واپس برید ** هم به فرمان تحفه را باز آورید

خنده‌ش آمد چون سلیمان آن بدید ** کز شما من کی طلب کردم ثرید

من نمی‌گویم مرا هدیه دهید ** بلک گفتم لایق هدیه شوید

که مرا از غیب نادر هدیه‌هاست ** که بشر آن را نیارد نیز خواست 575

می‌پرستید اختری کو زر کند ** رو باو آرید کو اختر کند

می‌پرستید آفتاب چرخ را ** خوار کرده جان عالی‌نرخ را

آفتاب از امر حق طباخ ماست ** ابلهی باشد که گوییم او خداست

آفتابت گر بگیرد چون کنی ** آن سیاهی زو تو چون بیرون کنی

نه به درگاه خدا آری صداع ** که سیاهی را ببر وا ده شعاع 580

گر کشندت نیم‌شب خورشید کو ** تا بنالی یا امان خواهی ازو

حادثات اغلب به شب واقع شود ** وان زمان معبود تو غایب بود

سوی حق گر راستانه خم شوی ** وا رهی از اختران محرم شوی

چون شوی محرم گشایم با تو لب ** تا ببینی آفتابی نیم‌شب

جز روان پاک او را شرق نه ** در طلوعش روز و شب را فرق نه 585

روز آن باشد که او شارق شود ** شب نماند شب چو او بارق شود

چون نماید ذره پیش آفتاب ** هم‌چنانست آفتاب اندر لباب

آفتابی را که رخشان می‌شود ** دیده پیشش کند و حیران می‌شود

هم‌چو ذره بینیش در نور عرش ** پیش نور بی حد موفور عرش

خوار و مسکین بینی او را بی‌قرار ** دیده را قوت شده از کردگار 590

کیمیایی که ازو یک ماثری ** بر دخان افتاد گشت آن اختری

نادر اکسیری که از وی نیم تاب ** بر ظلامی زد به گردش آفتاب

بوالعجب میناگری کز یک عمل ** بست چندین خاصیت را بر زحل

باقی اخترها و گوهرهای جان ** هم برین مقیاس ای طالب بدان

دیده‌ی حسی زبون آفتاب ** دیده‌ی ربانیی جو و بیاب 595