تو همی ترسی ز من لیک از خری ** من همی‌ترسم که تو کمتر خوری

گرچه مشغولم چنان احمق نیم ** که شکر افزون کشی تو از نیم

چون ببینی مر شکر را ز آزمود ** پس بدانی احمق و غافل کی بود

مرغ زان دانه نظر خوش می‌کند ** دانه هم از دور راهش می‌زند

کز زنای چشم حظی می‌بری ** نه کباب از پهلوی خود می‌خوری 645

این نظر از دور چون تیرست و سم ** عشقت افزون می‌شود صبر تو کم

مال دنیا دام مرغان ضعیف ** ملک عقبی دام مرغان شریف

تا بدین ملکی که او دامست ژرف ** در شکار آرند مرغان شگرف

من سلیمان می‌نخواهم ملکتان ** بلک من برهانم از هر هلکتان

کین زمان هستید خود مملوک ملک ** مالک ملک آنک بجهید او ز هلک 650

بازگونه ای اسیر این جهان ** نام خود کردی امیر این جهان

ای تو بنده‌ی این جهان محبوس جان ** چند گویی خویش را خواجه‌ی جهان

دلداری کردن و نواختن سلیمان علیه‌السلام مر آن رسولان را و دفع وحشت و آزار از دل ایشان و عذر قبول ناکردن هدیه شرح کردن با ایشان

ای رسولان می‌فرستمتان رسول ** رد من بهتر شما را از قبول

پیش بلقیس آنچ دیدیت از عجب ** باز گویید از بیابان ذهب

تا بداند که به زر طامع نه‌ایم ** ما زر از زرآفرین آورده‌ایم 655

آنک گر خواهد همه خاک زمین ** سر به سر زر گردد و در ثمین

حق برای آن کند ای زرگزین ** روز محشر این زمین را نقره گین

فارغیم از زر که ما بس پر فنیم ** خاکیان را سر به سر زرین کنیم

از شما کی کدیه‌ی زر می‌کنیم ** ما شما را کیمیاگر می‌کنیم

ترک آن گیرید گر ملک سباست ** که برون آب و گل بس ملکهاست 660

تخته‌بندست آن که تختش خوانده‌ای ** صدر پنداری و بر در مانده‌ای

پادشاهی نیستت بر ریش خود ** پادشاهی چون کنی بر نیک و بد

بی‌مراد تو شود ریشت سپید ** شرم دار از ریش خود ای کژ امید

مالک الملک است هر کش سر نهد ** بی‌جهان خاک صد ملکش دهد

لیک ذوق سجده‌ای پیش خدا ** خوشتر آید از دو صد دولت ترا 665

پس بنالی که نخواهم ملکها ** ملک آن سجده مسلم کن مرا

پادشاهان جهان از بدرگی ** بو نبردند از شراب بندگی

ورنه ادهم‌وار سرگردان و دنگ ** ملک را برهم زدندی بی‌درنگ

لیک حق بهر ثبات این جهان ** مهرشان بنهاد بر چشم و دهان

تا شود شیرین بریشان تخت و تاج ** که ستانیم از جهانداران خراج 670

از خراج ار جمع آری زر چو ریگ ** آخر آن از تو بماند مردریگ

همره جانت نگردد ملک و زر ** زر بده سرمه ستان بهر نظر

تا ببینی کین جهان چاهیست تنگ ** یوسفانه آن رسن آری به چنگ

تا بگوید چون ز چاه آیی به بام ** جان که یا بشرای هذا لی غلام

هست در چاه انعکاسات نظر ** کمترین آنک نماید سنگ زر 675

وقت بازی کودکان را ز اختلال ** می‌نماید آن خزفها زر و مال

عارفانش کیمیاگر گشته‌اند ** تا که شد کانها بر ایشان نژند

دیدن درویش جماعت مشایخ را در خواب و درخواست کردن روزی حلال بی‌مشغول شدن به کسب و از عبادت ماندن و ارشاد ایشان او را و میوه‌های تلخ و ترش کوهی بر وی شیرین شدن به داد آن مشایخ

آن یکی درویش گفت اندر سمر ** خضریان را من بدیدم خواب در

گفتم ایشان را که روزی حلال ** از کجا نوشم که نبود آن وبال

مر مرا سوی کهستان راندند ** میوه‌ها زان بیشه می‌افشاندند 680

که خدا شیرین بکرد آن میوه را ** در دهان تو به همتهای ما

هین بخور پاک و حلال و بی‌حساب ** بی صداع و نقل و بالا و نشیب

پس مرا زان رزق نطقی رو نمود ** ذوق گفت من خردها می‌ربود

گفتم این فتنه‌ست ای رب جهان ** بخششی ده از همه خلقان نهان

شد سخن از من دل خوش یافتم ** چون انار از ذوق می‌بشکافتم 685

گفتم ار چیزی نباشد در بهشت ** غیر این شادی که دارم در سرشت

هیچ نعمت آرزو ناید دگر ** زین نپردازم به حور و نیشکر

مانده بود از کسب یک دو حبه‌ام ** دوخته در آستین جبه‌ام

نیت کردن او کی این زر بدهم بدان هیزم‌کش چون من روزی یافتم به کرامات مشایخ و رنجیدن آن هیزم‌کش از ضمیر و نیت او

آن یکی درویش هیزم می‌کشید ** خسته و مانده ز بیشه در رسید

پس بگفتم من ز روزی فارغم ** زین سپس از بهر رزقم نیست غم 690