در قبول آرند شاهان نیک و بد ** چون قبول آرند نبود بیش رد

چون نهالی کاشتی آبش بده ** چون گشادش داده‌ای بگشا گره

قصدم از الفاظ او راز توست ** قصدم از انشایش آواز توست

پیش من آوازت آواز خداست ** عاشق از معشوق حاشا که جداست

اتصالی بی‌تکیف بی‌قیاس ** هست رب‌الناس را با جان ناس 760

لیک گفتم ناس من نسناس نی ** ناس غیر جان جان‌اشناس نی

ناس مردم باشد و کو مردمی ** تو سر مردم ندیدستی دمی

ما رمیت اذ رمیت خوانده‌ای ** لیک جسمی در تجزی مانده‌ای

ملک جسمت را چو بلقیس ای غبی ** ترک کن بهر سلیمان نبی

می‌کنم لا حول نه از گفت خویش ** بلک از وسواس آن اندیشه کیش 765

کو خیالی می‌کند در گفت من ** در دل از وسواس و انکارات ظن

می‌کنم لا حول یعنی چاره نیست ** چون ترا در دل بضدم گفتنیست

چونک گفت من گرفتت در گلو ** من خمش کردم تو آن خود بگو

آن یکی نایی خوش نی می‌زدست ** ناگهان از مقعدش بادی بجست

نای را بر کون نهاد او که ز من ** گر تو بهتر می‌زنی بستان بزن 770

ای مسلمان خود ادب اندر طلب ** نیست الا حمل از هر بی‌ادب

هر که را بینی شکایت می‌کند ** که فلان کس راست طبع و خوی بد

این شکایت‌گر بدان که بدخو است ** که مر آن بدخوی را او بدگو است

زانک خوش‌خو آن بود کو در خمول ** باشد از بدخو و بدطبعان حمول

لیک در شیخ آن گله ز آمر خداست ** نه پی خشم و ممارات و هواست 775

آن شکایت نیست هست اصلاح جان ** چون شکایت کردن پیغامبران

ناحمولی انبیا از امر دان ** ورنه حمالست بد را حلمشان

طبع را کشتند در حمل بدی ** ناحمولی گر بود هست ایزدی

ای سلیمان در میان زاغ و باز ** حلم حق شو با همه مرغان بساز

ای دو صد بلقیس حلمت را زبون ** که اهد قومی انهم لا یعلمون 780

تهدید فرستادن سلیمان علیه‌السلام پیش بلقیس کی اصرار میندیش بر شرک و تاخیر مکن

هین بیا بلقیس ورنه بد شود ** لشکرت خصمت شود مرتد شود

پرده‌دار تو درت را بر کند ** جان تو با تو به جان خصمی کند

جمله ذرات زمین و آسمان ** لشکر حق‌اند گاه امتحان

باد را دیدی که با عادان چه کرد ** آب را دیدی که در طوفان چه کرد

آنچ بر فرعون زد آن بحر کین ** وآنچ با قارون نمودست این زمین 785

وآنچ آن بابیل با آن پیل کرد ** وآنچ پشه کله‌ی نمرود خورد

وآنک سنگ انداخت داودی بدست ** گشت شصد پاره و لشکر شکست

سنگ می‌بارید بر اعدای لوط ** تا که در آب سیه خوردند غوط

گر بگویم از جمادات جهان ** عاقلانه یاری پیغامبران

مثنوی چندان شود که چل شتر ** گر کشد عاجز شود از بار پر 790

دست بر کافر گواهی می‌دهد ** لشکر حق می‌شود سر می‌نهد

ای نموده ضد حق در فعل درس ** در میان لشکر اویی بترس

جزو جزوت لشکر از در وفاق ** مر ترا اکنون مطیع‌اند از نفاق

گر بگوید چشم را کو را فشار ** درد چشم از تو بر آرد صد دمار

ور به دندان گوید او بنما وبال ** پس ببینی تو ز دندان گوشمال 795

باز کن طب را بخوان باب العلل ** تا ببینی لشکر تن را عمل

چونک جان جان هر چیزی ویست ** دشمنی با جان جان آسان کیست

خود رها کن لشکر دیو و پری ** کز میان جان کنندم صفدری

ملک را بگذار بلقیس از نخست ** چون مرا یابی همه ملک آن تست

خود بدانی چون بر من آمدی ** که تو بی من نقش گرمابه بدی 800

نقش اگر خود نقش سلطان یا غنیست ** صورتست از جان خود بی چاشنیست

زینت او از برای دیگران ** باز کرده بیهده چشم و دهان

ای تو در بیگار خود را باخته ** دیگران را تو ز خود نشناخته

تو به هر صورت که آیی بیستی ** که منم این والله آن تو نیستی

یک زمان تنها بمانی تو ز خلق ** در غم و اندیشه مانی تا به حلق 805