تا بدانی اصل اصل رزق اوست ** تا همو را جوید آنک رزق‌جوست

تا بدانی اصل اصل رزق اوست ** تا همو را جوید آنک رزق‌جوست 1495

رزق از وی جو مجو از زید و عمرو ** مستی از وی جو مجو از بنگ و خمر

توانگری زو خو نه از گنج و مال ** نصرت از وی خواه نه از عم و خال

عاقبت زینها بخواهی ماندن ** هین کرا خواهی در آن دم خواندن

این دم او را خوان و باقی را بمان ** تا تو باشی وارث ملک جهان

چون یفر المرء آید من اخیه ** یهرب المولود یوما من ابیه 1500

زان شود هر دوست آن ساعت عدو ** که بت تو بود و از ره مانع او

روی از نقاش رو می‌تافتی ** چون ز نقشی انس دل می‌یافتی

این دم ار یارانت با تو ضد شوند ** وز تو برگردند و در خصمی روند

هین بگو نک روز من پیروز شد ** آنچ فردا خواست شد امروز شد

ضد من گشتند اهل این سرا ** تا قیامت عین شد پیشین مرا 1505

پیش از آنک روزگار خود برم ** عمر با ایشان به پایان آورم

کاله‌ی معیوب بخریده بدم ** شکر کز عیبش بگه واقف شدم

پیش از آن کز دست سرمایه شدی ** عاقبت معیوب بیرون آمدی

مال رفته عمر رفته ای نسیب ** ماه و جان داده پی کاله‌ی معیب

رخت دادم زر قلبی بستدم ** شاد شادان سوی خانه می‌شدم 1510

شکر کین زر قلب پیدا شد کنون ** پیش از آنک عمر بگذشتی فزون

قلب ماندی تا ابد در گردنم ** حیف بودی عمر ضایع کردنم

چون بگه‌تر قلبی او رو نمود ** پای خود زو وا کشم من زود زود

یار تو چون دشمنی پیدا کند ** گر حقد و رشک او بیرون زند

تو از آن اعراض او افغان مکن ** خویشتن را ابله و نادان مکن 1515

بلک شکر حق کن و نان بخش کن ** که نگشتی در جوال او کهن

از جوالش زود بیرون آمدی ** تا بجویی یار صدق سرمدی

نازنین یاری که بعد از مرگ تو ** رشته‌ی یاری او گردد سه تو

آن مگر سلطان بود شاه رفیع ** یا بود مقبول سلطان و شفیع

رستی از قلاب و سالوس و دغل ** غر او دیدی عیان پیش از اجل 1520

این جفای خلق با تو در جهان ** گر بدانی گنج زر آمد نهان

خلق را با تو چنین بدخو کنند ** تا ترا ناچار رو آن سو کنند

این یقین دان که در آخر جمله‌شان ** خصم گردند و عدو و سرکشان

تو بمانی با فغان اندر لحد ** لا تذرنی فرد خواهان از احد

ای جفاات به ز عهد وافیان ** هم ز داد تست شهد وافیان 1525

بشنو از عقل خود ای انباردار ** گندم خود را به ارض الله سپار

تا شود آمن ز دزد و از شپش ** دیو را با دیوچه زوتر بکش

کو همی ترساندت هم دم ز فقر ** هم‌چو کبکش صید کن ای نره صقر

باز سلطان عزیزی کامیار ** ننگ باشد که کند کبکش شکار

بس وصیت کرد و تخم وعظ کاشت ** چون زمین‌شان شوره بد سودی نداشت 1530

گرچه ناصح را بود صد داعیه ** پند را اذنی بباید واعیه

تو به صد تلطیف پندش می‌دهی ** او ز پندت می‌کند پهلو تهی

یک کس نامستمع ز استیز و رد ** صد کس گوینده را عاجز کند

ز انبیا ناصح‌تر و خوش لهجه‌تر ** کی بود کی گرفت دمشان در حجر

زانچ کوه و سنگ درکار آمدند ** می‌نشد بدبخت را بگشاده بند 1535

آنچنان دلها که بدشان ما و من ** نعتشان شدت بل اشد قسوة

بیان آنک عطای حق و قدرت موقوف قابلیت نیست هم‌چون داد خلقان کی آن را قابلیت باید زیرا عطا قدیم است و قابلیت حادث عطا صفت حق است و قابلیت صفت مخلوق و قدیم موقوف حادث نباشد و اگر نه حدوث محال باشد

چاره‌ی آن دل عطای مبدلیست ** داد او را قابلیت شرط نیست

بلک شرط قابلیت داد اوست ** داد لب و قابلیت هست پوست

اینک موسی را عصا ثعبان شود ** هم‌چو خورشیدی کفش رخشان شود

صد هزاران معجزات انبیا ** که آن نگنجد در ضمیر و عقل ما 1540

نیست از اسباب تصریف خداست ** نیستها را قابلیت از کجاست

قابلی گر شرط فعل حق بدی ** هیچ معدومی به هستی نامدی

سنتی بنهاد و اسباب و طرق ** طالبان را زیر این ازرق تتق

بیشتر احوال بر سنت رود ** گاه قدرت خارق سنت شود