English    Türkçe    فارسی   

5
3297-3346

  • پس همه اجسام و اشیا تبصرون  ** واندرو قوتست و سم لاتبصرون 
  • Şu halde gördüğünüz bütün cisimlerle bütün eşyada hem gıda vardır,hem zehir,fakat siz görmezsiniz.

  • هست هر جسمی چو کاسه و کوزه‌ای  ** اندرو هم قوت و هم دلسوزه‌ای 
  • Her cisim,bir kaseye,bir testiye benzer.Onda hem gıda vardır,hem gönül yakıcı bir hassa.

  • کاسه پیدا اندرو پنهان رغد  ** طاعمش داند کزان چه می‌خورد 
  • Kase meydandadır,içindeki gıda gizli.O kaseden ne yediğini,yalnız yiyen bilir.

  • صورت یوسف چو جامی بود خوب  ** زان پدر می‌خورد صد باده‌ی طروب  3300
  • Yusuf'un sureti,güzel bir kadehti.Babası o kadehten yüzlerce neşe şarabı içerdi.

  • باز اخوان را از آن زهراب بود  ** کان دریشان خشم و کینه می‌فزود 
  • Fakat kardeşleri,ondan zehirli bir su içtiler de bu yüzden öfkeleri,kinleri arttı.

  • باز از وی مر زلیخا را سکر  ** می‌کشید از عشق افیونی دگر 
  • Sonra yine Zeliha,şekerler yedi,aşktan bir başka çeşit afyon yuttu.

  • غیر آنچ بود مر یعقوب را  ** بود از یوسف غذا آن خوب را 
  • O güzel,Yusuf'tan Yakub'un aldığı gıdadan başka türlü bir gıda aldı.

  • گونه‌گونه شربت و کوزه یکی  ** تا نماند در می غیبت شکی 
  • Çeşit çeşit şerbetler,fakat testi bir.Bu suretle de gayb alemine ait hiçbir şüphen kalmaz ya.

  • باده از غیبست و کوزه زین جهان  ** کوزه پیدا باده در وی بس نهان  3305
  • Şarap gayb alemindendir,testi bu cihandan,Testi meydandadır,içindeki şarap,gizliden gizli.

  • بس نهان از دیده‌ی نامحرمان  ** لیک بر محرم هویدا و عیان 
  • Namahremlerin gözlerinden pek gizli ama mahremlere meydanda,apaçık

  • یا الهی سکرت ابصارنا  ** فاعف عنا اثقلت اوزارنا 
  • Tanrım,gözlerimiz sarhoş bir hale geldi.Yüklerimiz sırtımızı ağırlaştırdı,büktü.Sen bizi affet.

  • یا خفیا قد ملات الخافقین  ** قد علوت فوق نور المشرقین 
  • Ey gizli Tanrı,o alemde de doldun,bu aleme de.Doğu nurunun da üstüne yüceldin,batı nurunun da.

  • انت سر کاشف اسرارنا  ** انت فجر مفجر انهارنا 
  • Sen,bir sırsın ki sırrımızı açığa vurur,bilirsin.Sen bir fecirsin,kin nehirlerimizi kaynatır akıtırsın.

  • یا خفی الذات محسوس العطا  ** انت کالماء و نحن کالرحا  3310
  • Ey zatı gizli,ihsanı duyulur Tanrı,sen su gibisin,biz değirmen taşına benzeriz.

  • انت کالریح و نحن کالغبار  ** تختفی الریح و غبراها جهار 
  • Sen yel gibisin,biz toz gibi.Yeli gizlersin de tozu meydandadır.

  • تو بهاری ما چو باغ سبز خوش  ** او نهان و آشکارا بخششش 
  • Sen bir baharsın,biz bağ gibi yemyeşil,hoş bir haldeyiz.O gizlidir,ihsanı aşikar.

  • تو چو جانی ما مثال دست و پا  ** قبض و بسط دست از جان شد روا 
  • Sen can gibisin,biz ele,ayağa benzeriz.Elin tutup koyvermesi,can vasıtasiyledir.

  • تو چو عقلی ما مثال این زبان  ** این زبان از عقل دارد این بیان 
  • Sen akıl gibisin,biz şu dile benzeriz.Bu dil,şu anlatışı akıldan alır,akıldan beller.

  • تو مثال شادی و ما خنده‌ایم  ** که نتیجه‌ی شادی فرخنده‌ایم  3315
  • Sen sevinç gibisin,biz gülme gibi.Yani sevincin sonu güler,neşeleniriz.

  • جنبش ما هر دمی خود اشهدست  ** که گواه ذوالجلال سرمدست 
  • Bizim hareketimiz,her an sana bir tanıklık vermede;ululuk ıssı Tanrı'ya bir tanıktır.

  • گردش سنگ آسیا در اضطراب  ** اشهد آمد بر وجود جوی آب 
  • Değirmen taşının ıstıraplarla dönüşü de,suyun varlığına tanıktır.

  • ای برون از وهم و قال و قیل من  ** خاک بر فرق من و تمثیل من 
  • Ey benim vehnimden,dedikodumdan dışarı olan Tanrı,toprak benim de başıma,getirdiğim örneğin de başına!

  • بنده نشکیبد ز تصویر خوشت  ** هر دمت گوید که جانم مفرشت 
  • Kul,sabredemez,güzel güzel tasvirlerde bulunur.Her an sana,canım,ayaklarının altına yayılmış döşemedir.

  • هم‌چو آن چوپان که می‌گفت ای خدا  ** پیش چوپان و محب خود بیا  3320
  • Hani o çoban gibi.O da yarabbi,seni arayan çobana gel.

  • تا شپش جویم من از پیراهنت  ** چارقت دوزم ببوسم دامنت 
  • Gel de gömleğindeki bitleri ayıklıyayım,kırayım.Çarığımı dikeyim,eteğini öpeyim diyordu ya.

  • کس نبودش در هوا و عشق جفت  ** لیک قاصر بود از تسبیح و گفت 
  • Kimse aşk ve muhabbette ona eş olamazdı,fakat Tanrı'yı tesbih etmeyi,ona söz söylemeyi bilmiyordu.

  • عشق او خرگاه بر گردون زده  ** جان سگ خرگاه آن چوپان شده 
  • Onun aşkı,gökyüzüne çadır kurmuştu.Köpeğe benzeyen can,o çobanın önünde bir köpek kesilmişti.

  • چونک بحر عشق یزدان جوش زد  ** بر دل او زد ترا بر گوش زد 
  • Tanrı aşkının denizi coşunca onun gönlüne vurdu,senin kulağına değdi.

  • حکایت جوحی کی چادر پوشید و در وعظ میان زنان نشست و حرکتی کرد زنی او را بشناخت کی مردست نعره‌ای زد 
  • Cuha'nın çarşaf giyip kadınlar arasına karışarak vaz dinlemesi ve bir harekette bulunması yüzünden kadının birinin onu tanıyıp erkektir diye nara atması.

  • واعظی بد بس گزیده در بیان  ** زیر منبر جمع مردان و زنان  3325
  • Sözü kuvvetli,cerbezesi yerinde bir vazeden vardı.Mimbere çıkmış vaız ediyordu.Kadın,erkek herkes mimberin dibine toplanmıştı.

  • رفت جوحی چادر و روبند ساخت  ** در میان آن زنان شد ناشناخت 
  • Cuha da bir çarşaf giyip yüzünü örttü,kadınlar arasına karıştı.Kimse onu tanımıyordu.

  • سایلی پرسید واعظ را به راز  ** موی عانه هست نقصان نماز 
  • Bir kadın,vaız edene gizlice sordu:Kasıktaki kıllar,namazın bozulmasına sebep olur mu?

  • گفت واعظ چون شود عانه دراز  ** پس کراهت باشد از وی در نماز 
  • Vaiz dedi ki:Uzun olursa namaz mekruh olur.

  • یا به آهک یا ستره بسترش  ** تا نمازت کامل آید خوب و خوش 
  • Ya hamam otuyla,ya ustra ile traş etmen lazım ki namazın tamam olsun,kabul edilsin.

  • گفت سایل آن درازی تا چه حد  ** شرط باشد تا نمازم کم بود  3330
  • Kadın:Ne kadar uzun olursa namazın kabul olmaz dedi.

  • گفت چون قدر جوی گردد به طول  ** پس ستردن فرض باشد ای سول 
  • Vaız eden dedi ki:Bir arpa boyu uzun olursa traş etmek farzdır.

  • گفت جوحی زود ای خوهر ببین  ** عانه‌ی من گشته باشد این چنین 
  • Cuha,hemen kızkardeş dedi,bak bakalım,benim kasığımın kılı o kadar olmuş mu?

  • بهر خشنودی حق پیش آر دست  ** که آن به مقدار کراهت آمدست 
  • Tanrı rızası için elini uzat da bir yokla. Bakalım,mekruh olacak kadar uzamış mı?

  • دست زن در کرد در شلوار مرد  ** کیر او بر دست زن آسیب کرد 
  • Yanındaki kadın,Cuhanın şalvarına el atar atmaz eline aleti geldi.

  • نعره‌ای زد سخت اندر حال زن  ** گفت واعظ بر دلش زد گفت من  3335
  • Derhal şiddetli bir nara attı.Hoca,sözüm gönlüne tesir etti dedi.

  • گفت نه بر دل نزد بر دست زد  ** وای اگر بر دل زدی ای پر خرد 
  • Cuha dedi ki:Hayır,gönlüne tesir etmedi,eline tesir etti.A akıllı adam,gönlüne tesir etseydi vay haline!

  • بر دل آن ساحران زد اندکی  ** شد عصا و دست ایشان را یکی 
  • O büyücülerin gönlüne birazcık tesir etti de onlarca sopa da bir oldu,el de.

  • گر عصا بستانی از پیری شها  ** بیش رنجد که آن گروه از دست و پا 
  • Padişahım,bir ihtiyarın sopasını alsan o sopa,onun eli ayağı olduğu için pek incinir.

  • نعره‌ی لاضیر بر گردون رسید  ** هین ببر که جان ز جان کندن رهید 
  • Halbuki onlar,elleri,ayakları kesileceği halde "Bize zarar olmaz ki"diye nara attılar,naraları gökyüzüne vardı.Hadi,gel kes dediler,can,can çekişmeden kurtulur.

  • ما بدانستیم ما این تن نه‌ایم  ** از ورای تن به یزدان می‌زییم  3340
  • Biz bildik ki şu tenden ibaret değiliz.Beden olmaksızın da Tanrı ile yaşarız.

  • ای خنک آن را که ذات خود شناخت  ** اندر امن سرمدی قصری بساخت 
  • Ne mutlu o kişiye ki kendi zatını tanıdı,ebedi emniyet sahasında bir köşk kurdu.

  • کودکی گرید پی جوز و مویز  ** پیش عاقل باشد آن بس سهل چیز 
  • Çocuk,ceviz ve kuru üzüm için ağlar.Halbuki bu,büyük adama göre hiçbir şey değildir

  • پیش دل جوز و مویز آمد جسد  ** طفل کی در دانش مردان رسد 
  • Gönüle göre de beden,cevizle kuru üzümdür.Çocuk,nerden büyüklerin bilgisine sahip olacak?

  • هر که محجوبست او خود کودکست  ** مرد آن باشد که بیرون از شکست 
  • Kim,perde ardındaysa zaten çocuktur.Er ona derler ki kırılmaz.

  • گر بریش و خایه مردستی کسی  ** هر بزی را ریش و مو باشد بسی  3345
  • Bir adam,sakalla,hayayla erkek olsaydı keçinin de sakalı var,tüyü var.O da adam olurdu.

  • پیشوای بد بود آن بز شتاب  ** می‌برد اصحاب را پیش قصاب 
  • Halbuki o keçi,kötü bir kılavuz olur,kendisine uyanları ancak kasaba çeker,götürür.