English    Türkçe    فارسی   

5
3868-3917

  • مشورت کو عقل کو سیلاب آز  ** در خرابی کرد ناخنها دراز 
  • Fakat meşveret nerde, akıl nerde? Hırs seli, adama yıkık yerleri kazdırır, tırnaklarını uzatır.

  • بین ایدی سد و سوی خلف سد  ** پیش و پس کم بیند آن مفتون خد 
  • Bir güzele âşık olanın önünde de sed vardır, ardında da. öyle adam, artık önünü, ardını az görür.

  • آمده در قصدجان سیل سیاه  ** تا که روبه افکند شیری به چاه  3870
  • Kara sel, cana Kasdetmeye geldi mi bir tilki, aslanı kuyuya düşürür.

  • از چهی بنموده معدومی خیال  ** تا در اندازد اسودا کالجبال 
  • Dağ gibi aslanlar, kuyuda olmıyan bir hayali görürler de kendilerini kaldırıp atarlar.

  • هیچ‌کس را با زنان محرم مدار  ** که مثال این دو پنبه‌ست و شرار 
  • Hiç kimseyi kadınlarla mahrem tutma. Çünkü erkekle kadın, ateşle pamuğa benzer.

  • آتشی باید بشسته ز آب حق  ** هم‌چو یوسف معتصم اندر زهق 
  • Tanrı suyu ile yunmuş bir ateş gerek ki bulûğa erme sırasında bile Yusuf gibi kötülükten çekinsin.

  • کز زلیخای لطیف سروقد  ** هم‌چو شیران خویشتن را واکشد 
  • Selvi boylu lâtif Zeliha'dan aslanlar gibi kendisini çeksin.

  • بازگشت از موصل و می‌شد به راه  ** تا فرود آمد به بیشه و مرج‌گاه  3875
  • O yiğit er de Musul'dan döndü, yola düştü. Yolda bir ormana, bir yeşilliğe geldi.

  • آتش عشقش فروزان آن چنان  ** که نداند او زمین از آسمان 
  • Aşk ateşi, öyle bir parlamıştı ki yerle göğü fark etmiyordu.

  • قصد آن مه کرد اندر خیمه او  ** عقل کو و از خلیفه خوف کو 
  • Çadır içinde o ay parçasına kasdetti. Akıl nerde, Halifeden korkma nerde?

  • چون زند شهوت درین وادی دهل  ** چیست عقل تو فجل ابن الفجل 
  • Şehvet, bu ovada davul dövdü mü akıl dediğin ne oluyor ki a turpoğlu turp:

  • صد خلیفه گشته کمتر از مگس  ** پیش چشم آتشینش آن نفس 
  • Yüzlerce halife, o anda o erin ateşli gözüne bir sinekten aşağı görünür.

  • چون برون انداخت شلوار و نشست  ** در میان پای زن آن زن‌پرست  3880
  • O kadına tapan er şalvarını çıkarıp cariyenin ayak ucuna oturdu.

  • چون ذکر سوی مقر می‌رفت راست  ** رستخیز و غلغل از لشکر بخاست 
  • Aleti, dosdoğru gideceği yere giderken orduda bir gürültü, bir kızılca kıyamettir koptu.

  • برجهید و کون‌برهنه سوی صف  ** ذوالفقاری هم‌چو آتش او به کف 
  • Er sıçradı, götü başı açık bir halde ateş gibi Zülfikar elinde dışarı çıktı.

  • دید شیر نر سیه از نیستان  ** بر زده بر قلب لشکر ناگهان 
  • Birde ne görsün, ormandan kara bir erkek aslan, kendisini ordunun içine kapmış koyvermiş.

  • تازیان چون دیو در جوش آمده  ** هر طویله و خیمه اندر هم زده 
  • Atlar, ürküp köpürmüşler, her çadır ve ahır yeri yıkılmış, herkes birbirine girmiş.

  • شیر نر گنبذ همی‌کرد از لغز  ** در هوا چون موج دریا بیست گز  3885
  • Erkek aslan, ormanın gizli bir yerinden fırlamış, havaya deniz dalgası gibi tam yirmi arşın sıçramıştı.

  • پهلوان مردانه بود و بی‌حذر  ** پیش شیر آمد چو شیر مست نر 
  • Er, pek yiğitti, aldırış bile etmeden sarhoş bir erkek aslan gibi aslanın önünü kesti.

  • زد به شمشیر و سرش را بر شکافت  ** زود سوی خیمه‌ی مه‌رو شتافت 
  • Kılıçla bir vurdu, başını ikiye böldü. Derhal o ay yüzlü dilberin bulunduğu çadıra koştu.

  • چونک خود را او بدان حوری نمود  ** مردی او هم‌چنین بر پای بود 
  • O hurinin yanına gelince aleti hâlâ dimdikti.

  • با چنان شیری به چالش گشت جفت  ** مردی او مانده بر پای و نخفت 
  • Öyle bir aslanla savaştı da erliği, yine sönmedi, hâlâ ayaktaydı.

  • آن بت شیرین‌لقای ماه‌رو  ** در عجب در ماند از مردی او  3890
  • O tatlı ve ay yüzlü güzel, onun erliğine şaşıp kaldı.

  • جفت شد با او به شهوت آن زمان  ** متحد گشتند حالی آن دو جان 
  • İstekle ona kendisini teslim etti. O anda o iki can, birleştiler..

  • ز اتصال این دو جان با همدگر  ** می‌رسد از غیبشان جانی دگر 
  • Bu iki canın birbirleriyle birleşmesi yüzünden gayıptan bir başka can gelir erişir.

  • رو نماید از طریق زادنی  ** گر نباشد از علوقش ره‌زنی 
  • Kadının rahminde meniyi kabule mâni bir şey yoksa bu can, doğuş yoliyle gelir, yüz gösterir.

  • هر کجا دو کس به مهری یا به کین  ** جمع آید ثالثی زاید یقین 
  • Her nerde iki adam, sevgiyle, yahut kinle birleşseler, bir üçüncü can, mutlaka doğar.

  • لیک اندر غیب زاید آن صور  ** چون روی آن سو ببینی در نظر  3895
  • Fakat o suretler, gayp âleminde doğarlar. Oraya varınca onları gözünle de görürsün.

  • آن نتایج از قرانات تو زاد  ** هین مگرد از هر قرینی زود شاد 
  • O sonuçlar, senin birleşmelerinden doğdu. Kendine gel de her eşe hemen sevinme.

  • منتظر می‌باش آن میقات را  ** صدق دان الحاق ذریات را 
  • Vaktini bekle. O zürriyetlerin sana ulaşacağından emin ol.

  • کز عمل زاییده‌اند و از علل  ** هر یکی را صورت و نطق و طلل 
  • Onlar, amelden ve sebeplerden doğmuşlardır. Her birinin sözü vardır, mekânı vardır.

  • بانگشان درمی‌رسد زان خوش حجال  ** کای ز ما غافل هلا زوتر تعال 
  • O güzelim perdelerden sesleri erişir: Ey bizden gafil olan, hadi, çabuk yücel!

  • منتظر در غیب جان مرد و زن  ** مول مولت چیست زوتر گام زن  3900
  • Kadının canı da kıyamet gününü bekler, erkeğin canı da. Bu âlemde emeklemen nedir ki? Daha çabuk adım at.

  • راه گم کرد او از آن صبح دروغ  ** چون مگس افتاد اندر دیگ دوغ 
  • O er, o yalancı sabah yüzünden yolunu kaybetti de sinek gibi ayran kabına. düştü işte.

  • پشیمان شدن آن سرلشکر از آن خیانت کی کرد و سوگند دادن او آن کنیزک را کی به خلیفه باز نگوید از آنچ رفت 
  • Başkomutanın, yaptığı cinayetten pişman olarak o halayıkcağıza, bu işi Halifeye söylememesi için ant vermesi

  • چند روزی هم بر آن بد بعد از آن  ** شد پشیمان او از آن جرم گران 
  • Birkaç gün murat alıp murat verdiler. Fakat sonra o büyük suçtan pişman oldu.

  • داد سوگندش کای خورشیدرو  ** با خلیفه زینچ شد رمزی مگو 
  • Ey güneş yüzlü, bu işe dair Halifeye bir şey söyleme diye cariyeye yemin verdi.

  • چون ندید او را خلیفه مست گشت  ** پس ز بام افتاد او را نیز طشت 
  • Halife cariyeyi görünce sarhoş oldu, onun tası da damdan düştü.

  • دید صد چندان که وصفش کرده بود  ** کی بود خود دیده مانند شنود  3905
  • Onu, övdüklerinin yüz misli güzel buldu. Hiç görme, işitmeye benzer mi?

  • وصف تصویرست بهر چشم هوش  ** صورت آن چشم دان نه زان گوش 
  • Övme, akıl kulağı için bir tasvirdir. Fakat suret, bil ki gözün harcıdır, kulağın değil.

  • کرد مردی از سخن‌دانی سال  ** حق و باطل چیست ای نیکو مقال 
  • Birisi, bilir bir adama sordu: A sözü güzel er, hak nedir, bâtıl ne?

  • گوش را بگرفت و گفت این باطلست  ** چشم حقست و یقینش حاصلست 
  • O er, adamın kulağını tutup bu bâtıldır dedi, gözse haktır onun her şeye yakîni vardır.

  • آن به نسبت باطل آمد پیش این  ** نسبتست اغلب سخنها ای امین 
  • O, yani duymak, buna nispetle bâtıldır. emin kişi, sözlerin çoğu da nispetten ibarettir.

  • ز آفتاب ار کرد خفاش احتجاب  ** نیست محجوب از خیال آفتاب  3910
  • Yarasa güneşten gizlenir, perde ardına girerse güneşin hayalinden gizlenmiş değildir.

  • خوف او را خود خیالش می‌دهد  ** آن خیالش سوی ظلمت می‌کشد 
  • Korku, ona bir hayal verir. İşte o hayal, onu karanlığa çeker.

  • آن خیال نور می‌ترساندش  ** بر شب ظلمات می‌چفساندش 
  • Nur hayali, onu korkutur da karanlık gecelere sarılmasına sebep olur.

  • از خیال دشمن و تصویر اوست  ** که تو بر چفسیده‌ای بر یار و دوست 
  • Sen, düşmanın hayali ve tasavvuru yüzünden sevgiliye ve dosta sarılmışsındır.

  • موسیا کشفت لمع بر که فراشت  ** آن مخیل تاب تحقیقت نداشت 
  • Ey Musa sana keşfedilen tecelli nurları, dağa vurdu. Fakat o hayaller kuran dağ, senin hakikatinin ziyasına tahammül edemedi.

  • هین مشو غره بدانک قابلی  ** مر خیالش را و زین ره واصلی  3915
  • Kendine gel de hayaline kabiliyetim var diye gururlanma, bu yoldan hakikate ulaşacağını umma.

  • از خیال حرب نهراسید کس  ** لا شجاعه قبل حرب این دان و بس 
  • Savaş hayalinden kimse korkmaz. Savaştan önce yiğitlik yoktur; bunu bil, kâfi.

  • بر خیال حرب خیز اندر فکر  ** می‌کند چون رستمان صد کر و فر 
  • Puşt da, savaş hayaline kapılır, aklından Rüstemler gibi yiğitlikler geçirir.