یا برای شادباشی در خطاب ** خویش چون مردار کن پی کلاب

پس خضر کشتی برای این شکست ** تا که آن کشتی ز غاصب باز رست

فقر فخری بهر آن آمد سنی ** تا ز طماعان گریزم در غنی 715

گنجها را در خرابی زان نهند ** تا ز حرص اهل عمران وا رهند

پر نتانی کند رو خلوت گزین ** تا نگردی جمله خرج آن و این

زآنک تو هم لقمه‌ای هم لقمه‌خوار ** آکل و ماکولی ای جان هوش‌دار

در بیان آنک ما سوی الله هر چیزی آکل و ماکولست هم‌چون آن مرغی کی قصد صید ملخ می‌کرد و به صید ملخ مشغول می‌بود و غافل بود از باز گرسنه کی از پس قفای او قصد صید او داشت اکنون ای آدمی صیاد آکل از صیاد و آکل خود آمن مباش اگر چه نمی‌بینیش به نظر چشم به نظر دلیل و عبرتش می‌بین تا چشم نیز باز شدن

مرغکی اندر شکار کرم بود ** گربه فرصت یافت او را در ربود

آکل و ماکول بود و بی‌خبر ** در شکار خود ز صیادی دگر 720

دزد گرچه در شکار کاله‌ایست ** شحنه با خصمانش در دنباله‌ایست

عقل او مشغول رخت و قفل و در ** غافل از شحنه‌ست و از آه سحر

او چنان غرقست در سودای خود ** غافلست از طالب و جویای خود

گر حشیش آب و هوایی می‌خورد ** معده‌ی حیوانش در پی می‌چرد

آکل و ماکول آمد آن گیاه ** هم‌چنین هر هستیی غیر اله 725

و هو یطعمکم و لا یطعم چو اوست ** نیست حق ماکول و آکل لحم و پوست

آکل و ماکول کی ایمن بود ** ز آکلی که اندر کمین ساکن بود

امن ماکولان جذوب ماتمست ** رو بدان درگاه کو لا یطعم است

هر خیالی را خیالی می‌خورد ** فکر آن فکر دگر را می‌چرد

تو نتانی کز خیالی وا رهی ** یا بخسپی که از آن بیرون جهی 730

فکر زنبورست و آن خواب تو آب ** چون شوی بیدار باز آید ذباب

چند زنبور خیالی در پرد ** می‌کشد این سو و آن سو می‌برد

کمترین آکلانست این خیال ** وآن دگرها را شناسد ذوالجلال

هین گریز از جوق اکال غلیظ ** سوی او که گفت ما ایمت حفیظ

یا به سوی آن که او آن حفظ یافت ** گر نتانی سوی آن حافظ شتافت 735

دست را مسپار جز در دست پیر ** حق شدست آن دست او را دستگیر

پیر عقلت کودکی خو کرده است ** از جوار نفس که اندر پرده است

عقل کامل را قرین کن با خرد ** تا که باز آید خرد زان خوی بد

چونک دست خود به دست او نهی ** پس ز دست آکلان بیرون جهی

دست تو از اهل آن بیعت شود ** که یدالله فوق ایدیهم بود 740

چون بدادی دست خود در دست پیر ** پیر حکمت که علیمست و خطیر

کو نبی وقت خویشست ای مرید ** تا ازو نور نبی آید پدید

در حدیبیه شدی حاضر بدین ** وآن صحابه‌ی بیعتی را هم‌قرین

پس ز ده یار مبشر آمدی ** هم‌چو زر ده‌دهی خالص شدی

تا معیت راست آید زانک مرد ** با کسی جفتست کو را دوست کرد 745

این جهان و آن جهان با او بود ** وین حدیث احمد خوش‌خو بود

گفت المرء مع محبوبه ** لا یفک القلب من مطلوبه

هر کجا دامست و دانه کم نشین ** رو زبون‌گیرا زبون‌گیران ببین

ای زبون‌گیر زبونان این بدان ** دست هم بالای دستست ای جوان

تو زبونی و زبون‌گیر ای عجب ** هم تو صید و صیدگیر اندر طلب 750

بین ایدی خلفهم سدا مباش ** که نبینی خصم را وآن خصم فاش

حرص صیادی ز صیدی مغفلست ** دلبریی می‌کند او بی‌دلست

تو کم از مرغی مباش اندر نشید ** بین ایدی خلف عصفوری بدید

چون به نزد دانه آید پیش و پس ** چند گرداند سر و رو آن نفس

کای عجب پیش و پسم صیاد هست ** تا کشم از بیم او زین لقمه دست 755

تو ببین پس قصه‌ی فجار را ** پیش بنگر مرگ یار و جار را

که هلاکت دادشان بی‌آلتی ** او قرین تست در هر حالتی

حق شکنجه کرد و گرز و دست نیست ** پس بدان بی‌دست حق داورکنیست

آنک می‌گفتی اگر حق هست کو ** در شکنجه او مقر می‌شد که هو

آنک می‌گفت این بعیدست و عجیب ** اشک می‌راند و همی گفت ای قریب 760

چون فرار از دام واجب دیده است ** دام تو خود بر پرت چفسیده است

بر کنم من میخ این منحوس دام ** از پی کامی نباشم طلخ‌کام