گفت انظرنی الی یوم الجزا ** کاشکی گفتی که تبنا ربنا

عمر بی توبه همه جان کندنست ** مرگ حاضر غایب از حق بودنست 770

عمر و مرگ این هر دو با حق خوش بود ** بی‌خدا آب حیات آتش بود

آن هم از تاثیر لعنت بود کو ** در چنان حضرت همی‌شد عمرجو

از خدا غیر خدا را خواستن ** ظن افزونیست و کلی کاستن

خاصه عمری غرق در بیگانگی ** در حضور شیر روبه‌شانگی

عمر بیشم ده که تا پس‌تر روم ** مهلم افزون کن که تا کمتر شوم 775

تا که لعنت را نشانه او بود ** بد کسی باشد که لعنت‌جو بود

عمر خوش در قرب جان پروردنست ** عمر زاغ از بهر سرگین خوردنست

عمر بیشم ده که تا گه می‌خورم ** دایم اینم ده که بس بدگوهرم

گرنه گه خوارست آن گنده‌دهان ** گویدی کز خوی زاغم وا رهان

مناجات

ای مبدل کرده خاکی را به زر ** خاک دیگر را بکرده بوالبشر 780

کار تو تبدیل اعیان و عطا ** کار من سهوست و نسیان و خطا

سهو و نسیان را مبدل کن به علم ** من همه خلمم مرا کن صبر و حلم

ای که خاک شوره را تو نان کنی ** وی که نان مرده را تو جان کنی

ای که جان خیره را رهبر کنی ** وی که بی‌ره را تو پیغمبر کنی

می‌کنی جزو زمین را آسمان ** می‌فزایی در زمین از اختران 785

هر که سازد زین جهان آب حیات ** زوترش از دیگران آید ممات

دیده‌ی دل کو به گردون بنگریست ** دید که اینجا هر دمی میناگریست

قلب اعیانست و اکسیری محیط ** ایتلاف خرقه‌ی تن بی‌مخیط

تو از آن روزی که در هست آمدی ** آتشی یا بادی یا خاکی بدی

گر بر آن حالت ترا بودی بقا ** کی رسیدی مر ترا این ارتقا 790

از مبدل هستی اول نماند ** هستی بهتر به جای آن نشاند

هم‌چنین تا صد هزاران هستها ** بعد یکدیگر دوم به ز ابتدا

از مبدل بین وسایط را بمان ** کز وسایط دور گردی ز اصل آن

واسطه هر جا فزون شد وصل جست ** واسطه کم ذوق وصل افزونترست

از سبب‌دانی شود کم حیرتت ** حیرت تو ره دهد در حضرتت 795

این بقاها از فناها یافتی ** از فنااش رو چرا برتافتی

زان فناها چه زیان بودت که تا ** بر بقا چفسیده‌ای ای نافقا

چون دوم از اولینت بهترست ** پس فنا جو و مبدل را پرست

صد هزاران حشر دیدی ای عنود ** تاکنون هر لحظه از بدو وجود

از جماد بی‌خبر سوی نما ** وز نما سوی حیات و ابتلا 800

باز سوی عقل و تمییزات خوش ** باز سوی خارج این پنج و شش

تا لب بحر این نشان پایهاست ** پس نشان پا درون بحر لاست

زانک منزلهای خشکی ز احتیاط ** هست دهها و وطنها و رباط

باز منزلهای دریا در وقوف ** وقت موج و حبس بی‌عرصه و سقوف

نیست پیدا آن مراحل را سنام ** نه نشانست آن منازل را نه نام 805

هست صد چندان میان منزلین ** آن طرف که از نما تا روح عین

در فناها این بقاها دیده‌ای ** بر بقای جسم چون چفسیده‌ای

هین بده ای زاغ این جان باز باش ** پیش تبدیل خدا جانباز باش

تازه می‌گیر و کهن را می‌سپار ** که هر امسالت فزونست از سه پار

گر نباشی نخل‌وار ایثار کن ** کهنه بر کهنه نه و انبار کن 810

کهنه و گندیده و پوسیده را ** تحفه می‌بر بهر هر نادیده را

آنک نو دید او خریدار تو نیست ** صید حقست او گرفتار تو نیست

هر کجا باشند جوق مرغ کور ** بر تو جمع آیند ای سیلاب شور

تا فزاید کوری از شورابها ** زانک آب شور افزاید عمی

اهل دنیا زان سبب اعمی‌دل‌اند ** شارب شورابه‌ی آب و گل‌اند 815

شور می‌ده کور می‌خر در جهان ** چون نداری آب حیوان در نهان

با چنین حالت بقا خواهی و یاد ** هم‌چو زنگی در سیه‌رویی تو شاد

در سیاهی زنگی زان آسوده است ** کو ز زاد و اصل زنگی بوده است