این جهان گوید که تو رهشان نما ** وآن جهان گوید که تو مهشان نما

پیشه‌اش اندر ظهور و در کمون ** اهد قومی انهم لا یعلمون

باز گشته از دم او هر دو باب ** در دو عالم دعوت او مستجاب 170

بهر این خاتم شدست او که به جود ** مثل او نه بود و نه خواهند بود

چونک در صنعت برد استاد دست ** نه تو گویی ختم صنعت بر توست

در گشاد ختمها تو خاتمی ** در جهان روح‌بخشان حاتمی

هست اشارات محمدالمراد ** کل گشاد اندر گشاد اندر گشاد

صد هزاران آفرین بر جان او ** بر قدوم و دور فرزندان او 175

آن خلیفه‌زادگان مقبلش ** زاده‌اند از عنصر جان و دلش

گر ز بغداد و هری یا از ری‌اند ** بی‌مزاج آب و گل نسل وی‌اند

شاخ گل هر جا که روید هم گلست ** خم مل هر جا که جوشد هم ملست

گر ز مغرب بر زند خورشید سر ** عین خورشیدست نه چیز دگر

عیب چینان را ازین دم کور دار ** هم بستاری خود ای کردگار 180

گفت حق چشم خفاش بدخصال ** بسته‌ام من ز آفتاب بی‌مثال

از نظرهای خفاش کم و کاست ** انجم آن شمس نیز اندر خفاست

نکوهیدن ناموسهای پوسیده را کی مانع ذوق ایمان و دلیل ضعف صدق‌اند و راه‌زن صد هزار ابله چنانک راه‌زن آن مخنث شده بودند گوسفندان و نمی‌یارست گذشتن و پرسیدن مخنث از چوپان کی این گوسفندان تو مرا عجب گزند گفت ای مردی و در تو رگ مردی هست همه فدای تو اند و اگر مخنثی هر یکی ترا اژدرهاست مخنثی دیگر هست کی چون گوسفندان را بیند در حال از راه باز گردد نیارد پرسیدن ترسد کی اگر بپرسم گوسفندان در من افتند و مرا بگزند

ای ضیاء الحق حسام‌الدین بیا ** ای صقال روح و سلطان الهدی

مثنوی را مسرح مشروح ده ** صورت امثال او را روح ده

تا حروفش جمله عقل و جان شوند ** سوی خلدستان جان پران شوند 185

هم به سعی تو ز ارواح آمدند ** سوی دام حرف و مستحقن شدند

باد عمرت در جهان هم‌چون خضر ** جان‌فزا و دستگیر و مستمر

چون خضر و الیاس مانی در جهان ** تا زمین گردد ز لطفت آسمان

گفتمی از لطف تو جزوی ز صد ** گر نبودی طمطراق چشم بد

لیک از چشم بد زهراب دم ** زخمهای روح‌فرسا خورده‌ام 190

جز به رمز ذکر حال دیگران ** شرح حالت می‌نیارم در بیان

این بهانه هم ز دستان دلیست ** که ازو پاهای دل اندر گلیست

صد دل و جان عاشق صانع شده ** چشم بد یا گوش بد مانع شده

خود یکی بوطالب آن عم رسول ** می‌نمودش شنعه‌ی عربان مهول

که چه گویندم عرب کز طفل خود ** او بگردانید دیدن معتمد 195

گفتش ای عم یک شهادت تو بگو ** تا کنم با حق خصومت بهر تو

گفت لیکن فاش گردد ازسماع ** کل سر جاوز الاثنین شاع

من بمانم در زبان این عرب ** پش ایشان خوار گردم زین سبب

لیک گر بودیش لطف ما سبق ** کی بدی این بددلی با جذب حق

الغیاث ای تو غیاث المستغیث ** زین دو شاخه‌ی اختیارات خبیث 200

من ز دستان و ز مکر دل چنان ** مات گشتم که بماندم از فغان

من که باشم چرخ با صد کار و بار ** زین کمین فریاد کرد از اختیار

که ای خداوند کریم و بردبار ** ده امانم زین دو شاخه‌ی اختیار

جذب یک راهه‌ی صراط المستقیم ** به ز دو راه تردد ای کریم

زین دو ره گرچه همه مقصد توی ** لیک خود جان کندن آمد این دوی 205

زین دو ره گرچه به جز تو عزم نیست ** لیک هرگز رزم هم‌چون بزم نیست

در نبی بشنو بیانش از خدا ** آیت اشفقن ان یحملنها

این تردد هست در دل چون وغا ** کین بود به یا که آن حال مرا

در تردد می‌زند بر همدگر ** خوف و اومید بهی در کر و فر

مناجات و پناه جستن به حق از فتنه‌ی اختیار و از فتنه‌ی اسباب اختیار کی سماوات و ارضین از اختیار و اسباب اختیار شکوهیدند و ترسیدند و خلقت آدمی مولع افتاد بر طلب اختیار و اسباب اختیار خویش چنانک بیمار باشد خود را اختیار کم بیند صحت خواهد کی سبب اختیارست تا اختیارش بیفزاید و منصب خواهد تا اختیارش بیفزاید و مهبط قهر حق در امم ماضیه فرط اختیار و اسباب اختیار بوده است هرگز فرعون بی‌نوا کس ندیده است

اولم این جزر و مد از تو رسید ** ورنه ساکن بود این بحر ای مجید 210

هم از آنجا کین تردد دادیم ** بی‌تردد کن مرا هم از کرم

ابتلاام می‌کنی آه الغیاث ** ای ذکور از ابتلاات چون اناث

تا بکی این ابتلا یا رب مکن ** مذهبی‌ام بخش و ده‌مذهب مکن

اشتری‌ام لاغری و پشت ریش ** ز اختیار هم‌چو پالان‌شکل خویش

این کژاوه گه شود این سو گران ** آن کژاوه گه شود آن سو کشان 215

بفکن از من حمل ناهموار را ** تا ببینم روضه‌ی ابرار را

هم‌چو آن اصحاب کهف از باغ جود ** می‌چرم ایقاظ نی بل هم رقود