عارفی پرسید از آن پیر کشیش ** که توی خواجه مسن‌تر یا که ریش

عارفی پرسید از آن پیر کشیش ** که توی خواجه مسن‌تر یا که ریش 1780

گفت نه من پیش ازو زاییده‌ام ** بی ز ریشی بس جهان را دیده‌ام

گفت ریشت شد سپید از حال گشت ** خوی زشت تو نگردیدست وشت

او پس از تو زاد و از تو بگذرید ** تو چنین خشکی ز سودای ثرید

تو بر آن رنگی که اول زاده‌ای ** یک قدم زان پیش‌تر ننهاده‌ای

هم‌چنان دوغی ترش در معدنی ** خود نگردی زو مخلص روغنی 1785

هم خمیری خمر طینه دری ** گرچه عمری در تنور آذری

چون حشیشی پا به گل بر پشته‌ای ** گرچه از باد هوس سرگشته‌ای

هم‌چو قوم موسی اندر حر تیه ** مانده‌ای بر جای چل سال ای سفیه

می‌روی هر روز تا شب هروله ** خویش می‌بینی در اول مرحله

نگذری زین بعد سیصد ساله تو ** تا که داری عشق آن گوساله تو 1790

تا خیال عجل از جانشان نرفت ** بد بریشان تیه چون گرداب زفت

غیر این عجلی کزو یابیده‌ای ** بی‌نهایت لطف و نعمت دیده‌ای

گاو طبعی زان نکوییهای زفت ** از دلت در عشق این گوساله رفت

باری اکنون تو ز هر جزوت بپرس ** صد زبان دارند این اجزای خرس

ذکر نعمتهای رزاق جهان ** که نهان شد آن در اوراق زمان 1795

روز و شب افسانه‌جویانی تو چست ** جزو جزو تو فسانه‌گوی تست

جزو جزوت تا برستست از عدم ** چند شادی دیده‌اند و چند غم

زانک بی‌لذت نروید هیچ جزو ** بلک لاغر گردد از هی پیچ جزو

جزو ماند و آن خوشی از یاد رفت ** بل نرفت آن خفیه شد از پنج و هفت

هم‌چو تابستان که از وی پنبه‌زاد ** ماند پنبه رفت تابستان ز یاد 1800

یا مثال یخ که زاید از شتا ** شد شتا پنهان و آن یخ پیش ما

هست آن یخ زان صعوبت یادگار ** یادگار صیف در دی این ثمار

هم‌چنان هر جزو جزوت ای فتی ** در تنت افسانه گوی نعمتی

چون زنی که بیست فرزندش بود ** هر یکی حاکی حال خوش بود

حمل نبود بی ز مستی و ز لاغ ** بی بهاری کی شود زاینده باغ 1805

حاملان و بچگانشان بر کنار ** شد دلیل عشق‌بازی با بهار

هر درختی در رضاع کودکان ** هم‌چو مریم حامل از شاهی نهان

گرچه صد در آب آتشی پوشیده شد ** صد هزاران کف برو جوشیده شد

گرچه آتش سخت پنهان می‌تند ** کف بده انگشت اشارت می‌کند

هم‌چنین اجزای مستان وصال ** حامل از تمثالهای حال و قال 1810

در جمال حال وا مانده دهان ** چشم غایب گشته از نقش جهان

آن موالید از زه این چار نیست ** لاجرم منظور این ابصار نیست

آن موالید از تجلی زاده‌اند ** لاجرم مستور پرده‌ی ساده‌اند

زاده گفتیم و حقیقت زاد نیست ** وین عبارت جز پی ارشاد نیست

هین خمش کن تا بگوید شاه قل ** بلبلی مفروش با این جنس گل 1815

این گل گویاست پر جوش و خروش ** بلبلا ترک زبان کن باش گوش

هر دو گون تمثال پاکیزه‌مثال ** شاهد عدل‌اند بر سر وصال

هر دو گون حسن لطیف مرتضی ** شاهد احبال و حشر ما مضی

هم‌چو یخ کاندر تموز مستجد ** هر دم افسانه‌ی زمستان می‌کند

ذکر آن اریاح سرد و زمهریر ** اندر آن ازمان و ایام عسیر 1820

هم‌چو آن میوه که در وقت شتا ** می‌کند افسانه‌ی لطف خدا

قصه‌ی دور تبسمهای شمس ** وآن عروسان چمن را لمس و طمس

حال رفت و ماند جزوت یادگار ** یا ازو واپرس یا خود یاد آر

چون فرو گیرد غمت گر چستیی ** زان دم نومید کن وا جستیی

گفتییش ای غصه‌ی منکر به حال ** راتبه‌ی انعامها را زان کمال 1825

گر بهر دم نت بهار و خرمیست ** هم‌چو چاش گل تنت انبار چیست

چاش گل تن فکر تو هم‌چون گلاب ** منکر گل شد گلاب اینت عجاب

از کپی‌خویان کفران که دریغ ** بر نبی‌خویان نثار مهر و میغ

آن لجاج کفر قانون کپیست ** وآن سپاس و شکر منهاج نبیست