اولا بر بست یک چشم و بدید ** نور روی او و آن چشمش پرید

بعد از آن صبرش نماند و آن دگر ** بر گشاد و کرد خرج آن قمر 3085

هم‌چنان مرد مجاهد نان دهد ** چون برو زد نور طاعت جان دهد

پس زنی گفتش ز چشم عبهری ** که ز دستت رفت حسرت می‌خوری

گفت حسرت می‌خورم که صد هزار ** دیده بودی تا همی‌کردم نثار

روزن چشمم ز مه ویران شدست ** لیک مه چون گنج در ویران نشست

کی گذارد گنج کین ویرانه‌ام ** یاد آرد از رواق و خانه‌ام 3090

نور روی یوسفی وقت عبور ** می‌فتادی در شباک هر قصور

پس بگفتندی درون خانه در ** یوسفست این سو به سیران و گذر

زانک بر دیوار دیدندی شعاع ** فهم کردندی پس اصحاب بقاع

خانه‌ای را کش دریچه‌ست آن طرف ** دارد از سیران آن یوسف شرف

هین دریچه سوی یوسف باز کن ** وز شکافش فرجه‌ای آغاز کن 3095

عشق‌ورزی آن دریچه کردنست ** کز جمال دوست سینه روشنست

پس هماره روی معشوقه نگر ** این به دست تست بشنو ای پدر

راه کن در اندرونها خویش را ** دور کن ادراک غیراندیش را

کیمیا داری دوای پوست کن ** دشمنان را زین صناعت دوست کن

چون شدی زیبا بدان زیبا رسی ** که رهاند روح را از بی‌کسی 3100

پرورش مر باغ جانها را نمش ** زنده کرده مرده‌ی غم را دمش

نه همه ملک جهان دون دهد ** صد هزاران ملک گوناگون دهد

بر سر ملک جمالش داد حق ** ملکت تعبیر بی‌درس و سبق

ملکت حسنش سوی زندان کشید ** ملکت علمش سوی کیوان کشید

شه غلام او شد از علم و هنر ** ملک علم از ملک حسن استوده‌تر 3105

رجوع کردن به حکایت آن شخص وام کرده و آمدن او به امید عنایت آن محتسب سوی تبریز

آن غریب ممتحن از بیم وام ** در ره آمد سوی آن دارالسلام

شد سوی تبریز و کوی گلستان ** خفته اومیدش فراز گل ستان

زد ز دارالملک تبریز سنی ** بر امیدش روشنی بر روشنی

جانش خندان شد از آن روضه‌ی رجال ** از نسیم یوسف و مصر وصال

گفت یا حادی انخ لی ناقتی ** جاء اسعادی و طارت فاقتی 3110

ابرکی یا ناقتی طاب الامور ** ان تبریزا مناخات الصدور

اسرحی یا ناقتی حول الریاض ** ان تبریزا لنا نعم المفاض

ساربانا بار بگشا ز اشتران ** شهر تبریزست و کوی گلستان

فر فردوسیست این پالیز را ** شعشعه‌ی عرشیست این تبریز را

هر زمانی نور روح‌انگیز جان ** از فراز عرش بر تبریزیان 3115

چون وثاق محتسب جست آن غریب ** خلق گفتندش که بگذشت آن حبیب

او پریر از دار دنیا نقل کرد ** مرد و زن از واقعه‌ی او روی‌زرد

رفت آن طاوس عرشی سوی عرش ** چون رسید از هاتفانش بوی عرش

سایه‌اش گرچه پناه خلق بود ** در نوردید آفتابش زود زود

راند او کشتی ازین ساحل پریر ** گشته بود آن خواجه زین غم‌خانه سیر 3120

نعره‌ای زد مرد و بیهوش اوفتاد ** گوییا او نیز در پی جان بداد

پس گلاب و آب بر رویش زدند ** همرهان بر حالتش گریان شدند

تا به شب بی‌خویش بود و بعد از آن ** نیم مرده بازگشت از غیب جان

باخبر شدن آن غریب از وفات آن محتسب و استغفار او از اعتماد بر مخلوق و تعویل بر عطای مخلوق و یاد نعمتهای حق کردنش و انابت به حق از جرم خود ثم الذین کفروا بربهم یعدلون

چون به هوش آمد بگفت ای کردگار ** مجرمم بودم به خلق اومیدوار

گرچه خواجه بس سخاوت کرده بود ** هیچ آن کفو عطای تو نبود 3125

او کله بخشید و تو سر پر خرد ** او قبا بخشید و تو بالا و قد

او زرم داد و تو دست زرشمار ** او ستورم داد و تو عقل سوار

خواجه شمعم دادو تو چشم قریر ** خواجه نقلم داد و تو طعمه‌پذیر

او وظیفه داد و تو عمر و حیات ** وعده‌اش زر وعده‌ی تو طیبات

او وثاقم داد و تو چرخ و زمین ** در وثاقت او و صد چون او سمین 3130

زر از آن تست زر او نافرید ** نان از آن تست نان از تش رسید

آن سخا و رحم هم تو دادیش ** کز سخاوت می‌فزودی شادیش

من مرورا قبله‌ی خود ساختم ** قبله‌ساز اصل را انداختم