English    Türkçe    فارسی   

6
3279-3328

  • وارثی نا بوده یک خوی ترا  ** ای فلک سجده کنان کوی ترا 
  • Ey gökyüzünün, civarına secde ettiği zat ! Bir huyuna bile mirasçı yok senin.

  • خلق را از گرگ غم لطفت شبان  ** چون کلیم الله شبان مهربان  3280
  • Lûtfun halka çobanlık etmede gam kurtundan korumada… Tanrı Kelim’i gibi, merhametli bir çoban hem de.

  • گوسفندی از کلیم الله گریخت  ** پای موسی آبله شد نعل ریخت 
  • Tanrı Kelim’i çobanlık ederken sürüden bir koyun kaçmıştı. Musa peşine düştü koşmaya başladı çarıklarını çıkardı ayaklarının altı şişti kabardı.

  • در پی او تا به شب در جست و جو  ** وان رمه غایب شده از چشم او 
  • Akşama kadar onu aradı. Koyun da gözünden kayboldu.

  • گوسفند از ماندگی شد سست و ماند  ** پس کلیم الله گرد از وی فشاند 
  • Fakat nihayet koyun yorulup kaldı, Tanrı Kelim’i de onu yakaladı.

  • کف همی‌مالید بر پشت و سرش  ** می‌نواخت از مهر هم‌چون مادرش 
  • Merhametle arkasını, başını okşamaya anası gibi onu sevmeye koyuldu.

  • نیم ذره طیرگی و خشم نی  ** غیر مهر و رحم و آب چشم نی  3285
  • Bir parçacık bile öfkelenmedi, kızmadı. Yalnız sevdi, acıdı, gözünden yaşlar döküldü.

  • گفت گیرم بر منت رحمی نبود  ** طبع تو بر خود چرا استم نمود 
  • Dedi ki: Tutalım bana acımadın kendi kendine neden zulmettin?

  • با ملایک گفت یزدان آن زمان  ** که نبوت را نمی‌زیبد فلان 
  • Tanrı, o anda meleklere dedi ki. Peygamberliğe Musa yaraşır.

  • مصطفی فرمود خود که هر نبی  ** کرد چوپانیش برنا یا صبی 
  • Mustafa buyurmuştur ki: Her peygamber, gençliğinde yahut çocukluğunda mutlaka çobanlık etmiştir.

  • بی‌شبانی کردن و آن امتحان  ** حق ندادش پیشوایی جهان 
  • Çobanlık etmeden o sınavı geçirmeden Tanrı, ona âlem başbuğluğunu vermez.

  • گفت سایل هم تو نیز ای پهلوان  ** گفت من هم بوده‌ام دهری شبان  3290
  • Birisi sen de ettin mi? Diye sordu. Dedi ki: Ben de bir müddet çobanlık ettim.

  • تا شود پیدا وقار و صبرشان  ** کردشان پیش از نبوت حق شبان 
  • Vekarları, sabırları meydana çıksın diye Tanrı onları peygamber yapmadan çoban yapmıştır.

  • هر امیری کو شبانی بشر  ** آن‌چنان آرد که باشد متمر 
  • Her buyruk sahibinin de insanlara çobanlık ederken Tanrı buyruğunu gözetmesi gerektir.

  • حلم موسی‌وار اندر رعی خود  ** او به جا آرد به تدبیر و خرد 
  • Kendisi sürüsünü güderken Musa gibi halîm olması, akıl ve tedbirle bu işi görmesi lâzımdır.

  • لاجرم حقش دهد چوپانیی  ** بر فراز چرخ مه روحانیی 
  • Böyle, harekette bulunursa Tanrı ona ayın üstünde, yücelikler âleminde bir ruhani çobanlık verir.

  • آنچنان که انبیا را زین رعا  ** بر کشید و داد رعی اصفیا  3295
  • Nitekim peygamberleri de bu çobanlıktan kurtarmış, onlara temiz kulların çobanlığını vermiştir.

  • خواجه باری تو درین چوپانیت  ** کردی آنچ کور گردد شانیت 
  • Sen, bu çobanlıkta öyle doğru hareket ettin ki sana bir ayıp bulan kör olur.

  • دانم آنجا در مکافات ایزدت  ** سروری جاودانه بخشدت 
  • Biliyorum Tanrı mükâfat olarak sana o âlemde de ebedî bir başbuğluk verir.

  • بر امید کف چون دریای تو  ** بر وظیفه دادن و ایفای تو 
  • Ben de deniz gibi cömert eline senin lûtfuna ihsanına güvenerek

  • وام کردم نه هزار از زر گزاف  ** تو کجایی تا شود این درد صاف 
  • Hiç yoktan tam dokuz bin altın borç ettim. Neredesin sen ki lûtfunla bu tortu saf bir hale gelsin.

  • تو کجایی تا که خندان چون چمن  ** گویی بستان آن و ده چندان ز من  3300
  • Neredesin ki yeşillik gibi gülesin de onu da al. Onun on mislini de al diyesin.

  • تو کجایی تا مرا خندان کنی  ** لطف و احسان چون خداوندان کنی 
  • Neredesin ki beni güldüresin, efendiler gibi lütufta bulunasın, ihsan edesin.

  • تو کجایی تا بری در مخزنم  ** تا کنی از وام و فاقه آمنم 
  • Neredesin ki beni hazinene götüresin da borçtan da emin edesin, yoksulluktan da.

  • من همی‌گویم بس و تو مفضلم  ** گفته کین هم گیر از بهر دلم 
  • Ben yeter dedikçe, sen ihsanını fazlalaştırasın da bunu da hatırım için al diyesin.

  • چون همی‌گنجد جهانی زیر طین  ** چون بگنجد آسمانی در زمین 
  • Bir alem nasıl olurda toprak altına sığar? Bir gökyüzü nasıl olur da yere girer?

  • حاش لله تو برونی زین جهان  ** هم به وقت زندگی هم این زمان  3305
  • Haşa Tanrı hakkı için sen, diriyken de bu alemden dışarıda değilsin, şimdi de.

  • در هوای غیب مرغی می‌پرد  ** سایه‌ی او بر زمینی می‌زند 
  • Gayb havasında bir kuş uçar ama gölgesi yere vurur.

  • جسم سایه‌ی سایه‌ی سایه‌ی دلست  ** جسم کی اندر خور پایه‌ی دلست 
  • Beden, gönlün gölgesinin,gölgesinin gölgesidir. Nereden beden gönül mertebesine erişecek?

  • مرد خفته روح او چون آفتاب  ** در فلک تابان و تن در جامه خواب 
  • Adam uyur, ruhu, güneş gibi gökyüzünde parlar. Bedense yorgan altındadır.

  • جان نهان اندر خلا هم‌چون سجاف  ** تن تقلب می‌کند زیر لحاف 
  • Can, boşluklarda astar gibi gizlidir, bedense yorganın altında döner durur.

  • روح چون من امر ربی مختفیست  ** هر مثالی که بگویم منتفیست  3310
  • Ruh, “Rabbimin emrindedir” gizlidir. Onun için nasıl bir örnek versem anlatmaya imkan yoktur.

  • ای عجب کو لعل شکربار تو  ** وان جوابات خوش و اسرار تو 
  • Acaba o şekerler saçan dudak nerede? O güzel cevapların, o sırların hani?

  • ای عجب کو آن عقیق قندخا  ** آن کلید قفل مشکل‌های ما 
  • O şeker çiğneyen akik dudaklar, o müşküllerimizdeki kilitlerin anahtarı ne oldu?

  • ای عجب کو آن دم چون ذوالفقار  ** آنک کردی عقل‌ها را بی‌قرار 
  • Nerede o zülfikar gibi sözler, nerede o akılları kararsız bir hale getiren laflar?

  • چند هم‌چون فاخته کاشانه‌جو  ** کو و کو و کو و کو و کو و کو 
  • Yuvasını arayan kumru gibi niceye bir “ Kü- Kü nerede, nerede” deyip duracaksın?

  • کو همان‌جا که صفات رحمتست  ** قدرتست و نزهتست و فطنتست  3315
  • Nerede? Rahmet sıfatlarının bulunduğu yerde Kudretten arılıktan akıldan ve anlayıştan ibaret olan alemde?

  • کو همان‌جا که دل و اندیشه‌اش  ** دایم آن‌جا بد چو شیر و بیشه‌اش 
  • Nerede olacak? Aslanın daima ormanda oluşu gibi o da gönlüyle düşüncesinin daima bulunduğu alemde.

  • کو همان‌جا که امید مرد و زن  ** می‌رود در وقت اندوه و حزن 
  • Nerede olacak Kadının erkeğin dert ve mihnet zamanı ümit bağladığı cihanda.

  • کو همان‌جا که به وقت علتی  ** چشم پرد بر امید صحتی 
  • Nerede olacak? İnsan hastalanınca sıhhat ümidiyle göz diktiği yerde.

  • آن طرف که بهر دفع زشتیی  ** باد جویی بهر کشت و کشتیی 
  • Bir kötülüğü gidermek için yalvardığın bir harmanı savurmak bir gemiyi sürmek için rüzgar beklediğin alemde.

  • آن طرف که دل اشارت می‌کند  ** چون زبان یا هو عبارت می‌کند  3320
  • Gönlün işaret ettiği dilin “ Ey o” diye dile getirdiği yerde.

  • او مع‌الله است بی کو کو همی  ** کاش جولاهانه ماکو گفتمی 
  • Nereden, nerede diye aramaya lüzum yok, Tanrıyla iste, keşke ben de çulhalar gibi hep mekik deyip dursam bu sırrı bilen aklı dileseydim.

  • عقل ما کو تا ببیند غرب و شرق  ** روح‌ها را می‌زند صد گونه برق 
  • Aklımız doğuyu da görür batıyı da. Akıldan ruhlara yüzlerce çeşit şimşekler çakar.

  • جزر و مدش بد به بحری در زبد  ** منتهی شد جزر و باقی ماند مد 
  • O, köpüklü bir denizle beraber kabardı, kıyıyı kapladı. Sonra denizle beraber çekildi. Kıyıyı kaplayışı geçti, çekilişi kaldı!

  • نه هزارم وام و من بی دست‌رس  ** هست صد دینار ازین توزیع و بس 
  • Dokuz bin altın borcum var. elimden tutanım yok. Elimde yalnız bütün şehirden toplanmış yüz altın var, işte bu kadar!

  • حق کشیدت ماندم در کش‌مکش  ** می‌روم نومید ای خاک تو خوش  3325
  • Tanrı, seni çekti aldı. Ben bu kargaşalıklar içinde kaldım. Ey toprağı bile güzel zat, ümitsiz bir halde gidiyorum.

  • همتی می‌دار در پر حسرتت  ** ای همایون روی و دست و همتت 
  • Seni hasretinle iştiyakınla dolu olan kuluna bir himmet et ey yüzü de eli de himmeti de kutlu zat!

  • آمدم بر چشمه و اصل عیون  ** یافتم در وی به جای آب خون 
  • Kaynağın, ırmakların başına geldim, fakat orada su yerine kan buldum.

  • چرخ آن چرخست آن مهتاب نیست  ** جوی آن جویست آب آن آب نیست 
  • Gök, o gök, fakat ay ışığı o ay ışığı değil. Irmak o ırmak, fakat su o su değil!