English    Türkçe    فارسی   

6
4103-4152

  • من درین ره عمر خود کردم گرو  ** هرچه بادا باد ای خواجه برو 
  • Halbuki ben bu yolda ömrümü harcettim. Ne olursa olsun artık, git oradan dersin.

  • راه کردی لیک در ظن چو برق  ** عشر آن ره کن پی وحی چو شرق 
  • Evet, yol yürüdüm ama şimşeğe benzeyen zannınca. O aştığın yolun onda birini doğuya benzeyen vahyin izine uy da yürü.

  • ظن لایغنی من الحق خوانده‌ای  ** وز چنان برقی ز شرقی مانده‌ای  4105
  • “Zan, doğruyu bilmez” ayetini okuduğun halde öyle bir şimşeğe uydun da doğudan kaldın ha.

  • هی در آ در کشتی ما ای نژند  ** یا تو آن کشتی برین کشتی ببند 
  • A köhne adam, ya bizim gemimize gir, yahut o gemiyi bizim gemiye bağla.

  • گوید او چون ترک گیرم گیر و دار  ** چون روم من در طفیلت کوروار 
  • Fakat bu söz söylenince duyan der ki: Bu ululuğu nasıl bırakayım, kör gibi sana uyup nasıl gideyim?

  • کور با رهبر به از تنها یقین  ** زان یکی ننگست و صد ننگست ازین 
  • Körün kılavuzla gitmesi elbette daha iyidir. Çünkü bundan insana bir ayıp gelirse, öbüründen yüz ayıp gelir.

  • می‌گریزی از پشه در کزدمی  ** می‌گریزی در یمی تو از نمی 
  • Pireden adeta akrebe kaçmada, bir ıslaklıktan kaçıp denize dalmadasın sen.

  • می‌گریزی از جفاهای پدر  ** در میان لوطیان و شور و شر  4110
  • Babanın cefalarından kaçıp oğlancıların, kötülüklerin, pisliklerin arasına kaçıyorsun.

  • می‌گریزی هم‌چو یوسف ز اندهی  ** تا ز نرتع نلعب افتی در چهی 
  • Yusuf gibi bir iç sıkıntısı yüzünden gezelim, oynayalım deyip gidiyor, bir kuyuya düşüyorsun.

  • در چه افتی زین تفرج هم‌چو او  ** مر ترا لیک آن عنایت یار کو 
  • Bu gezinti yüzünden onun gibi kuyuya düşüyorsun ama nerede onun gibi sana da yar olacak Tanrı inayeti?

  • گر نبودی آن به دستوری پدر  ** برنیاوردی ز چه تا حشر سر 
  • Yusuf, o gezintiye babasından izin almadan gitseydi mahşere kadar kuyudan çıkamazdı.

  • آن پدر بهر دل او اذن داد  ** گفت چون اینست میلت خیر باد 
  • Babası, gönlü olsun diye ona izin verdi. Dedi ki: Mademki gönlün gezmeye akmada. Hadi hayra karşı.

  • هر ضریری کز مسیحی سر کشد  ** او جهودانه بماند از رشد  4115
  • Hangi kör olursa olsun bir Mesih’ten baş çekerse o çıfıtçasına doğru yoldan kalır.

  • قابل ضو بود اگر چه کور بود  ** شد ازین اعراض او کور و کبود 
  • Görse de gözünün ışıklanması mümkündür. Fakat bu çekinmesi yüzünden büsbütün körleşip kaldı.

  • گویدش عیسی بزن در من دو دست  ** ای عمی کحل عزیزی با منست 
  • İsa ona, gel der, bana sarıl. Ey kör, o yüce sürme bendedir.

  • از من ار کوری بیابی روشنی  ** بر قمیص یوسف جان بر زنی 
  • Körsen bile benim mucizemle aydınlığa ulaşır, can Yusuf’unun gömleğine nail olursun.

  • کار و باری کت رسد بعد شکست  ** اندر آن اقبال و منهاج رهست 
  • Sana o sınıklıktan sonra gelen ululukta devlet vardır. O devlet sana yol gösterir.

  • کار و باری که ندارد پا و سر  ** ترک کن هی پیر خر ای پیر خر  4120
  • Eli ayağı olmayan devleti terk et a kart eşek, terk et!

  • غیر پیر استاد و سرلشکر مباد  ** پیر گردون نی ولی پیر رشاد 
  • Pirden başka üstat ve başbuğ olmasın. Fakat yaş bakımından pir değil, doğru yol piri.

  • در زمان چون پیر را شد زیردست  ** روشنایی دید آن ظلمت‌پرست 
  • Karanlığa tapan, pirin emri altına girdi mi aydınlığı görür.

  • شرط تسلیم است نه کار دراز  ** سود نبود در ضلالت ترک‌تاز 
  • Şart, teslim olmaktan ibarettir, uzun işe girişmek değil. Sapıklıkta koşup yelmenin faydası yoktur.

  • من نجویم زین سپس راه اثیر  ** پیر جویم پیر جویم پیر پیر 
  • Ben bundan böyle esir yolunu aramam. Pir ararım, pir ararım, pir!

  • پیر باشد نردبان آسمان  ** تیر پران از که گردد از کمان  4125
  • Göklerin merdiveni pirdir. Ok, nereden fırlar, havalanır? Yaydan.

  • نه ز ابراهیم نمرود گران  ** کرد با کرکس سفر بر آسمان 
  • O ağır gövdeli Nemrut, İbrahim’in yüzünden gerkes kuşiyle beraber göklere sefer etmedi mi?

  • از هوا شد سوی بالا او بسی  ** لیک بر گردون نپرد کرکسی 
  • Bir hayli yücelere çıktı ama herkes bu gökten yukarıya çıkamaz ki.

  • گفتش ابراهیم ای مرد سفر  ** کرکست من باشم اینت خوب‌تر 
  • İbrahim ona dedi ki: Ey yolcu er, adamın ben olursam, bana uyarsan, bu sana daha iyidir.

  • چون ز من سازی به بالا نردبان  ** بی پریدن بر روی بر آسمان 
  • Yücelere çıkmak için beni merdiven edinirsen uçmaksızın gökyüzüne çıkarsın.

  • آنچنان که می‌رود تا غرب و شرق  ** بی ز زاد و راحله دل هم‌چو برق  4130
  • Hani gönlün, ekmeksiz, azıksız şimşek gibi batıdan ta doğuya dek gidişi gibi.

  • آنچنان که می‌رود شب ز اغتراب  ** حس مردم شهرها در وقت خواب 
  • Hani gün battıktan sonra insanların duygularının geceleyin uykuda şehirleri gezip tozduğu gibi.

  • آنچنان که عارف از راه نهان  ** خوش نشسته می‌رود در صد جهان 
  • Hani arifin oturup durduğu halde gizli bir yoldan yüzlerce aleme gittiği gibi.

  • گر ندادستش چنین رفتار دست  ** این خبرها زان ولایت از کیست 
  • Böyle gidiş mümkün değilse o ilden gelen bu haberler, kimden geliyor öyleyse?

  • این خبرها وین روایات محق  ** صد هزاران پیر بر وی متفق 
  • Bu haberlerde, bu dosdoğru rivayetlerde yüz binlerce pir ittifak etmiştir.

  • یک خلافی نی میان این عیون  ** آنچنان که هست در علم ظنون  4135
  • Bu kaynaklarda, öyle zanla kurulmuş bilgilerde olduğu gibi türlü, türlü değil, bir tane bile aykırı şey yoktur.

  • آن تحری آمد اندر لیل تار  ** وین حضور کعبه و وسط نهار 
  • O arayış, karanlık gecede kıble arayışına benzer. Buysa öyle bir haldir ki gün ortası, Kabe de işte orada durup durmada.

  • خیز ای نمرود پر جوی از کسان  ** نردبانی نایدت زین کرکسان 
  • Kalk ey Nemrut, adamları kanat edin. Bu gerkesler, sana merdiven olamaz.

  • عقل جزوی کرکس آمد ای مقل  ** پر او با جیفه‌خواری متصل 
  • Ey zayıf adam, cüzi akıl gerkese benzer. O daima leş yer de öyle uçar.

  • عقل ابدالان چو پر جبرئیل  ** می‌پرد تا ظل سدره میل میل 
  • Abdal’ların aklıysa Cebrail’in kanadı gibidir. Mil ,mil yol alır ta sidre gölgesine uçar.

  • باز سلطانم گشم نیکوپیم  ** فارغ از مردارم و کرکس نیم  4140
  • Ben padişahın doğanıyım. Güzelim, izim kutlu. Ben leşe aldırış bile etmem, gerkes değilim ben.

  • ترک کرکس کن که من باشم کست  ** یک پر من بهتر از صد کرکست 
  • Gergesi bırak, senin adamın ben olayım. Benim bir kanadım yüzlerce gerkesten iyidir.

  • چند بر عمیا دوانی اسپ را  ** باید استا پیشه را و کسپ را 
  • Niceye bir körce at koşturup duracaksın? Sanat için de usta gerek, kazanç için de.

  • خویشتن رسوا مکن در شهر چین  ** عاقلی جو خویش از وی در مچین 
  • Kendini Çin ülkesinde rezil etme. Bir akıllı er, ara, ondan ayrılma.

  • آن چه گوید آن فلاطون زمان  ** هین هوا بگار و رو بر وفق آن 
  • O zamanın Eflatunu ne derse ona uy. Kendine gel, heva ve hevesi bırak, onun dileğince hareket et.

  • جمله می‌گویند اندر چین به جد  ** بهر شاه خویشتن که لم یلد  4145
  • Çin ülkesinde herkes inanarak ve kuvvetle padişahımız, anadan doğmamıştır;

  • شاه ما خود هیچ فرزندی نزاد  ** بلک سوی خویش زن را ره نداد 
  • Onun hiçbir oğlu yoktur. Hatta bir kadını bile kendisine yaklaştırmamıştır der.

  • هر که از شاهان ازین نوعش بگفت  ** گردنش با تیغ بران کرد جفت 
  • Padişahlar hakkında oğlu, kızı vardır diyen, boynunu keskin kılıca eş etmiştir.

  • شاه گوید چونک گفتی این مقال  ** یا بکن ثابت که دارم من عیال 
  • Padişahsa madem ki der; bu sözü söyledin, karım olduğunu ispat et;

  • مر مرا دختر اگر ثابت کنی  ** یافتی از تیغ تیزم آمنی 
  • Kızım olduğunu ispat ettin mi keskin kılıcımdan emin olursun.

  • ورنه بی شک  من  ببرم حلق تو ** بر کشم از صوفی جان دلق تو 4150
  • Yahut da şüphe etme ki senin boynunu keserim. Canından hırkanı çeker çıkarırım!

  • سر نخواهی برد هیچ از تیغ تو ** ای بگفته لاف کذب آمیغ تو

  • بنگر ای از جهل گفته ناحقی  ** پر ز سرهای بریده خندقی 
  • Ey bilgisizlikten batıl sözler söyleyip duran! Kesik başlarla dolu olan hendeği gör.