شاه‌زاده پیش شه زانو زده ** ده معرف شارح حالش شده

گرچه شه عارف بد از کل پیش پیش ** لیک می‌کردی معرف کار خویش

در درون یک ذره نور عارفی ** به بود از صد معرف ای صفی

گوش را رهن معرف داشتن ** آیت محجوبیست و حزر و ظن

آنک او را چشم دل شد دیدبان ** دید خواهد چشم او عین العیان 4405

با تواتر نیست قانع جان او ** بل ز چشم دل رسد ایقان او

پس معرف پیش شاه منتجب ** در بیان حال او بگشود لب

گفت شاها صید احسان توست ** پادشاهی کن که بی بیرون شوست

دست در فتراک این دولت زدست ** بر سر سرمست او بر مال دست

گفت شه هر منصبی و ملکتی ** که التماسش هست یابد این فتی 4410

بیست چندان ملک کو شد زان بری ** بخشمش اینجا و ما خود بر سری

گفت تا شاهیت در وی عشق کاشت ** جز هوای تو هوایی کی گذاشت

بندگی تش چنان درخورد شد ** که شهی اندر دل او سرد شد

شاهی و شه‌زادگی در باختست ** از پی تو در غریبی ساختست

صوفیست انداخت خرقه وجد در ** کی رود او بر سر خرقه دگر 4415

میل سوی خرقه‌ی داده و ندم ** آنچنان باشد که من مغبون شدم

باز ده آن خرقه این سو ای قرین ** که نمی‌ارزید آن یعنی بدین

دور از عاشق که این فکر آیدش ** ور بیاید خاک بر سر بایدش

عشق ارزد صد چو خرقه کالبد ** که حیاتی دارد و حس و خرد

خاصه خرقه‌ی ملک دنیا کابترست ** پنج دانگ مستیش درد سرست 4420

ملک دنیا تن‌پرستان را حلال ** ما غلام ملک عشق بی‌زوال

عامل عشقست معزولش مکن ** جز به عشق خویش مشغولش مکن

منصبی کانم ز ریت محجبست ** عین معزولیست و نامش منصبست

موجب تاخیر اینجا آمدن ** فقد استعداد بود و ضعف فن

بی ز استعداد در کانی روی ** بر یکی حبه نگردی محتوی 4425

هم‌چو عنینی که بکری را خرد ** گرچه سیمین‌بر بود کی بر خورد

چون چراغی بی ز زیت و بی فتیل ** نه کثیرستش ز شمع و نه قلیل

در گلستان اندر آید اخشمی ** کی شود مغزش ز ریحان خرمی

هم‌چو خوبی دلبری مهمان غر ** بانگ چنگ و بربطی در پیش کر

هم‌چو مرغ خاک که آید در بحار ** زان چه یابد جز هلاک و جز خسار 4430

هم‌چو بی‌گندم شده در آسیا ** جز سپیدی ریش و مو نبود عطا

آسیای چرخ بر بی‌گندمان ** موسپیدی بخشد و ضعف میان

لیک با باگندمان این آسیا ** ملک‌بخش آمد دهد کار و کیا

اول استعداد جنت بایدت ** تا ز جنت زندگانی زایدت

طفل نو را از شراب و از کباب ** چه حلاوت وز قصور و از قباب 4435

حد ندارد این مثل کم جو سخن ** تو برو تحصیل استعداد کن

بهر استعداد تا اکنون نشست ** شوق از حد رفت و آن نامد به دست

گفت استعداد هم از شه رسد ** بی ز جان کی مستعد گردد جسد

لطف‌های شه غمش را در نوشت ** شد که صید شه کند او صید گشت

هر که در اشکار چون تو صید شد ** صید را ناکرده قید او قید شد 4440

هرکه جویای امیری شد یقین ** پیش از آن او در اسیری شد رهین

عکس می‌دان نقش دیباجه‌ی جهان ** نام هر بنده‌ی جهان خواجه‌ی جهان

ای تن کژ فکرت معکوس‌رو ** صد هزار آزاد را کرده گرو

مدتی بگذار این حیلت پزی ** چند دم پیش از اجل آزاد زی

ور در آزادیت چون خر راه نیست ** هم‌چو دلوت سیر جز در چاه نیست 4445

مدتی رو ترک جان من بگو ** رو حریف دیگری جز من بجو

نوبت من شد مرا آزاد کن ** دیگری را غیر من داماد کن

ای تن صدکاره ترک من بگو ** عمر من بردی کسی دیگر بجو

مفتون شدن قاضی بر زن جوحی و در صندوق ماندن و نایب قاضی صندوق را خریدن باز سال دوم آمدن زن جوحی بر امید بازی پارینه و گفتن قاضی کی مرا آزاد کن و کسی دیگر را بجوی الی آخر القصه

جوحی هر سالی ز درویشی به فن ** رو بزن کردی کای دلخواه زن

چون سلاحت هست رو صیدی بگیر ** تا بدوشانیم از صید تو شیر 4450