مرگ همسایه مرا واعظ شده ** کسب و دکان مرا برهم زده

چون به آخر فرد خواهم ماندن ** خو نباید کرد با هر مرد و زن

رو بخواهم کرد آخر در لحد ** آن به آید که کنم خو با احد

چو زنخ را بست خواهند ای صنم ** آن به آید که زنخ کمتر زنم 445

ای بزربفت و کمر آموخته ** آخرستت جامه‌ی نادوخته

رو به خاک آریم کز وی رسته‌ایم ** دل چرا در بی‌وفایان بسته‌ایم

جد و خویشانمان قدیمی چار طبع ** ما به خویشی عاریت بستیم طمع

سالها هم‌صحبتی و هم‌دمی ** با عناصر داشت جسم آدمی

روح او خود از نفوس و از عقول ** روح اصول خویش را کرده نکول 450

از عقول و از نفوس پر صفا ** نامه می‌آید به جان کای بی‌وفا

یارکان پنج روزه یافتی ** رو ز یاران کهن بر تافتی

کودکان گرچه که در بازی خوشند ** شب کشانشان سوی خانه می‌کشند

شد برهنه وقت بازی طفل خرد ** دزد از ناگه قبا و کفش برد

آن چنان گرم او به بازی در فتاد ** کان کلاه و پیرهن رفتش ز یاد 455

شد شب و بازی او شد بی‌مدد ** رو ندارد کو سوی خانه رود

نی شنیدی انما الدنیا لعب ** باد دادی رخت و گشتی مرتعب

پیش از آنک شب شود جامه بجو ** روز را ضایع مکن در گفت و گو

من به صحرا خلوتی بگزیده‌ام ** خلق را من دزد جامه دیده‌ام

نیم عمر از آرزوی دلستان ** نیم عمر از غصه‌های دشمنان 460

جبه را برد آن کله را این ببرد ** غرق بازی گشته ما چون طفل خرد

نک شبانگاه اجل نزدیک شد ** خل هذا اللعب به سبک لاتعد

هین سوار توبه شود در دزد رس ** جامه‌ها از دزد بستان باز پس

مرکب توبه عجاب مرکبست ** بر فلک تازد به یک لحظه ز پست

لیک مرکب را نگه می‌دار از آن ** کو بدزدید آن قبایت را نهان 465

تا ندزدد مرکبت را نیز هم ** پاس دار این مرکبت را دم به دم

حکایت آن شخص کی دزدان قوج او را بدزدیدند و بر آن قناعت نکرد به حیله جامه‌هاش را هم دزدیدند

آن یکی قج داشت از پس می‌کشید ** دزد قج را برد حبلش را برید

چونک آگه شد دوان شد چپ و راست ** تا بیابد کان قج برده کجاست

بر سر چاهی بدید آن دزد را ** که فغان می‌کرد کای واویلتا

گفت نالان از چی ای اوستاد ** گفت همیان زرم در چه فتاد 470

گر توانی در روی بیرون کشی ** خمس بدهم مر ترا با دلخوشی

خمس صد دینار بستانی به دست ** گفت او خود این بهای ده قجست

گر دری بر بسته شد ده در گشاد ** گر قجی شد حق عوض اشتر بداد

جامه‌ها بر کند و اندر چاه رفت ** جامه‌ها را برد هم آن دزد تفت

حازمی باید که ره تا ده برد ** حزم نبود طمع طاعون آورد 475

او یکی دزدست فتنه‌سیرتی ** چون خیال او را بهر دم صورتی

کس نداند مکر او الا خدا ** در خدا بگریز و وا ره زان دغا

مناظره‌ی مرغ با صیاد در ترهب و در معنی ترهبی کی مصطفی علیه‌السلام نهی کرد از آن امت خود را کی لا رهبانیة فی الاسلام

مرغ گفتش خواجه در خلوت مه‌ایست ** دین احمد را ترهب نیک نیست

از ترهب نهی کردست آن رسول ** بدعتی چون در گرفتی ای فضول

جمعه شرطست و جماعت در نماز ** امر معروف و ز منکر احتراز 480

رنج بدخویان کشیدن زیر صبر ** منفعت دادن به خلقان هم‌چو ابر

خیر ناس آن ینفع الناس ای پدر ** گر نه سنگی چه حریفی با مدر

در میان امت مرحوم باش ** سنت احمد مهل محکوم باشد

گفت عقل هر که را نبود رسوخ ** پیش عاقل او چو سنگست و کلوخ

چون حمارست آنک نانش امنیتست ** صحبت او عین رهبانیتست 485

زانک غیر حق همه گردد رفات ** کل آت بعد حین فهو آت

حکم او هم حکم قبله‌ی او بود ** مرده‌اش خوان چونک مرده‌جو بود

هر که با این قوم باشد راهبست ** که کلوخ و سنگ او را صاحبست

خود کلوخ و سنگ کس را ره نزد ** زین کلوخان صد هزار آفت رسد

گفت مرغش پس جهاد آنگه بود ** کین چنین ره‌زن میان ره بود 490

از برای حفظ و یاری و نبرد ** بر ره ناآمن آید شیرمرد