عاشقی کو در غم معشوق رفت ** گر چه بیرونست در صندوق رفت

عمر در صندوق برد از اندهان ** جز که صندوقی نبیند از جهان

آن سری که نیست فوق آسمان ** از هوس او را در آن صندوق دان

چون ز صندوق بدن بیرون رود ** او ز گوری سوی گوری می‌شود

این سخن پایان ندارد قاضیش ** گفت ای حمال و ای صندوق‌کش 4500

از من آگه کن درون محکمه ** نایبم را زودتر با این همه

تا خرد این را به زر زین بی‌خرد ** هم‌چنین بسته به خانه‌ی ما برد

ای خدا بگمار قومی روحمند ** تا ز صندوق بدنمان وا خرند

خلق را از بند صندوق فسون ** کی خرد جز انبیا و مرسلون

از هزاران یک کسی خوش‌منظرست ** که بداند کو به صندوق اندرست 4505

او جهان را دیده باشد پیش از آن ** تا بدان ضد این ضدش گردد عیان

زین سبب که علم ضاله‌ی مومنست ** عارف ضاله‌ی خودست و موقنست

آنک هرگز روز نیکو خود ندید ** او درین ادبار کی خواهد طپید

یا به طفلی در اسیری اوفتاد ** یا خود از اول ز مادر بنده زاد

ذوق آزادی ندیده جان او ** هست صندوق صور میدان او 4510

دایما محبوس عقلش در صور ** از قفس اندر قفس دارد گذر

منفذش نه از قفس سوی علا ** در قفس‌ها می‌رود از جا به جا

در نبی ان استطعتم فانفذوا ** این سخن با جن و انس آمد ز هو

گفت منفذ نیست از گردونتان ** جز به سلطان و به وحی آسمان

گر ز صندوقی به صندوقی رود ** او سمایی نیست صندوقی بود 4515

فرجه صندوق نو نو مسکرست ** در نیابد کو به صندوق اندرست

گر نشد غره بدین صندوق‌ها ** هم‌چو قاضی جوید اطلاق و رها

آنک داند این نشانش آن شناس ** کو نباشد بی‌فغان و بی‌هراس

هم‌چو قاضی باشد او در ارتعاد ** کی برآید یک دمی از جانش شاد

آمدن نایب قاضی میان بازار و خریداری کردن صندوق را از جوحی الی آخره

نایب آمد گفت صندوقت به چند ** گفت نهصد بیشتر زر می‌دهند 4520

من نمی‌آیم فروتر از هزار ** گر خریداری گشا کیسه بیار

گفت شرمی دار ای کوته‌نمد ** قیمت صندوق خود پیدا بود

گفت بی‌ریت شری خود فاسدیست ** بیع ما زیر گلیم این راست نیست

بر گشایم گر نمی‌ارزد مخر ** تا نباشد بر تو حیفی ای پدر

گفت ای ستار بر مگشای راز ** سرببسته می‌خرم با من بساز 4525

ستر کن تا بر تو ستاری کنند ** تا نبینی آمنی بر کس مخند

بس درین صندوق چون تو مانده‌اند ** خوش را اندر بلا بنشانده‌اند

آنچ بر تو خواه آن باشد پسند ** بر دگر کس آن کن از رنج و گزند

زانک بر مرصاد حق واندر کمین ** می‌دهد پاداش پیش از یوم دین

آن عظیم العرش عرش او محیط ** تخت دادش بر همه جانها بسیط 4530

گوشه‌ی عرشش به تو پیوسته است ** هین مجنبان جز بدین و داد دست

تو مراقب باش بر احوال خویش ** نوش بین در داد و بعد از ظلم نیش

گفت آری اینچ کردم استم است ** لیک هم می‌دان که بادی اظلم است

گفت نایب یک به یک ما بادییم ** با سواد وجه اندر شادییم

هم‌چو زنگی کو بود شادان و خوش ** او نبیند غیر او بیند رخش 4535

ماجرا بسیار شد در من یزید ** داد صد دینار و آن از وی خرید

هر دمی صندوقیی ای بدپسند ** هاتفان و غیبیانت می‌خرند

در تفسیر این خبر کی مصطفی صلوات‌الله علیه فرمود من کنت مولاه فعلی مولاه تا منافقان طعنه زدند کی بس نبودش کی ما مطیعی و چاکری نمودیم او را چاکری کودکی خلم آلودمان هم می‌فرماید الی آخره

زین سبب پیغامبر با اجتهاد ** نام خود وان علی مولا نهاد

گفت هر کو را منم مولا و دوست ** ابن عم من علی مولای اوست

کیست مولا آنک آزادت کند ** بند رقیت ز پایت بر کند 4540

چون به آزادی نبوت هادیست ** مومنان را ز انبیا آزادیست

ای گروه مومنان شادی کنید ** هم‌چو سرو و سوسن آزادی کنید

لیک می‌گویید هر دم شکر آب ** بی‌زبان چون گلستان خوش‌خضاب

بی‌زبان گویند سرو و سبزه‌زار ** شکر آب و شکر عدل نوبهار

حله‌ها پوشیده و دامن‌کشان ** مست و رقاص و خوش و عنبرفشان 4545