English    Türkçe    فارسی   

1
1005-1029

  • The company (of beasts) said to him: “O donkey, listen (to us)! Keep thyself within the measure of a hare! 1005
  • قوم گفتندش که ای خر گوش دار ** خویش را اندازه‌‌ی خرگوش دار

  • Eh, what brag is this—(an idea) which thy betters never brought into their minds?
  • هین چه لاف است این که از تو بهتران ** در نیاوردند اندر خاطر آن‌‌

  • Thou art self-conceited, or Destiny is pursuing us; else, how is this speech suitable to one like thee?
  • معجبی یا خود قضامان در پی است ** ور نه این دم لایق چون تو کی است‌‌

  • How the hare again answered the beasts.
  • جواب خرگوش نخجیران را

  • He said: “O friends, God gave me inspiration: to a weakling there came a strong judgement (wise counsel).”
  • گفت ای یاران حقم الهام داد ** مر ضعیفی را قوی رایی فتاد

  • That which God taught to the bees is not (belonging) to the lion and the wild ass.
  • آن چه حق آموخت مر زنبور را ** آن نباشد شیر را و گور را

  • It (the bee) makes houses of juicy halwá (sweetmeat): God opened to it the door of that knowledge; 1010
  • خانه‌‌ها سازد پر از حلوای تر ** حق بر او آن علم را بگشاد در

  • That which God taught to the silkworm—does any elephant know such a device?
  • آن چه حق آموخت کرم پیله را ** هیچ پیلی داند آن گون حیله را

  • Adam, created of earth, learned knowledge from God: (his) knowledge shot beams up to the Seventh Heaven.
  • آدم خاکی ز حق آموخت علم ** تا به هفتم آسمان افروخت علم‌‌

  • He (Adam) broke the name and fame (pride) of the angels, to the confusion of that one who is in doubt concerning God.
  • نام و ناموس ملک را در شکست ** کوری آن کس که در حق درشک است‌‌

  • He (God) made the ascetic of six hundred thousand years (Iblís) a muzzle for that young calf (Adam),
  • زاهد چندین هزاران ساله را ** پوز بندی ساخت آن گوساله را

  • That he (Adam) might not be able to drink the milk of knowledge of religion, and that he might not roam around that lofty castle. 1015
  • تا نتاند شیر علم دین کشید ** تا نگردد گرد آن قصر مشید

  • The sciences of the followers of (external) sense became a muzzle, so that he (the believer in sense-perception) might not receive milk from that sublime knowledge.
  • علمهای اهل حس شد پوز بند ** تا نگیرد شیر ز آن علم بلند

  • (But) into the blood-drop (core) of the heart there fell a jewel which He (God) gave not to the seas and skies.
  • قطره‌‌ی دل را یکی گوهر فتاد ** کان به دریاها و گردونها نداد

  • How long (this regard for) form? After all, O form-worshipper, has thy reality-lacking soul not (yet) escaped from form?
  • چند صورت آخر ای صورت پرست ** جان بی‌‌معنیت از صورت نرست‌‌

  • If a human being were a man in virtue of form, Ahmad (Mohammed) and Bú Jahl would be just the same.
  • گر به صورت آدمی انسان بدی ** احمد و بو جهل خود یکسان بدی‌‌

  • The painting on the wall is like Adam: see from the (pictured) form what thing in it is wanting. 1020
  • نقش بر دیوار مثل آدم است ** بنگر از صورت چه چیز او کم است‌‌

  • The spirit is wanting in that resplendent form: go, seek that jewel rarely found!
  • جان کم است آن صورت با تاب را ** رو بجو آن گوهر کمیاب را

  • The heads of all the lions in the world were laid low when They (God) gave a hand to (bestowed favour on) the dog of the Companions (of the Cave).
  • شد سر شیران عالم جمله پست ** چون سگ اصحاب را دادند دست‌‌

  • What loss does it suffer from that abhorred shape, inasmuch as its spirit was plunged in the ocean of light?
  • چه زیان استش از آن نقش نفور ** چون که جانش غرق شد در بحر نور

  • ’Tis not in pens to describe (the outward) form: (what is written) in letters is (qualities like) “learned” and “just”;
  • وصف صورت نیست اندر خامه‌‌ها ** عالم و عادل بود در نامه‌‌ها

  • (And qualities like) “learned” and “just” are only the spiritual essence which thou wilt not find in (any) place or in front or behind. 1025
  • عالم و عادل همه معنی است بس ** کش نیابی در مکان و پیش و پس‌‌

  • The sun of the spirit strikes (with its beams) on the body from the quarter where (the relation of) place does not exist: it (that sun) is not contained in the sky.
  • می‌‌زند بر تن ز سوی لامکان ** می‌‌نگنجد در فلک خورشید جان‌‌

  • An account of the knowledge of the hare and an explanation of the excellence and advantages of knowledge.
  • ذکر دانش خرگوش و بیان فضیلت و منافع دانستن‌‌

  • This topic hath no end. Give heed! Attend to the story of the hare.
  • این سخن پایان ندارد هوش دار ** گوش سوی قصه‌‌ی خرگوش دار

  • Sell your asinine (corporeal) ear and buy another ear, for the asinine ear will not apprehend this discourse.
  • گوش خر بفروش و دیگر گوش خر ** کاین سخن را در نیابد گوش خر

  • Go, behold the foxy tricks played by the hare; behold the cunning of the hare and how he overthrew the lion.
  • رو تو روبه بازی خرگوش بین ** مکر و شیر اندازی خرگوش بین‌‌