English    Türkçe    فارسی   

1
1274-1298

  • That which shatters every thing it comes upon, tears up every tree from root and bottom;
  • آن که در هر چه در آید بشکند ** هر درخت از بیخ و بن او بر کند

  • There has come upon me that by which man and animal, mineral and plant have been checkmated. 1275
  • در من آمد آن که از وی گشت مات ** آدمی و جانور جامد نبات‌‌

  • These indeed are (only) parts, (but) wholes (too) are by him (Doom) made yellow in hue and corrupt in odour,
  • این خود اجزایند کلیات از او ** زرد کرده رنگ و فاسد کرده بو

  • So that the world is now patient, now thankful; the garden now puts on a robe (of verdure) and again is bare.
  • تا جهان گه صابر است و گه شکور ** بوستان گه حله پوشد گاه عور

  • The sun, which rises fire-coloured, at another hour sinks headlong.
  • آفتابی کاو بر آید نارگون ** ساعتی دیگر شود او سر نگون‌‌

  • Stars shining in the four quarters (of the sky) are, from time to time, afflicted with (consumed by) burning.
  • اختران تافته بر چار طاق ** لحظه لحظه مبتلای احتراق‌‌

  • The moon, which excels the stars in beauty, becomes like a phantom from the malady of a phthisis. 1280
  • ماه کاو افزود ز اختر در جمال ** شد ز رنج دق او همچون خیال‌‌

  • This earth, quiet and controlled, is thrown by earthquakes into feverish tremors.
  • این زمین با سکون با ادب ** اندر آرد زلزله‌‌ش در لرز تب‌‌

  • Oh, from this inherited woe many a mountain in the world has become tiny fragments and (grains of) sand.
  • ای بسا که زین بلای مرده‌‌ریگ ** گشته است اندر جهان او خرد و ریگ‌‌

  • This air is conjoined with the (vital) spirit, (but) when the Divine destiny comes, it turns pestilential and stinking.
  • این هوا با روح آمد مقترن ** چون قضا آید وبا گشت و عفن‌‌

  • The sweet water that was a sister (congenial) to the spirit, (after standing) in a pool, became yellow and bitter and turbid.
  • آب خوش کاو روح را همشیره شد ** در غدیری زرد و تلخ و تیره شد

  • The fire that has wind in its moustache—a single puff of wind calls death upon it. 1285
  • آتشی کاو باد دارد در بروت ** هم یکی بادی بر او خواند یموت‌‌

  • The state of the sea (is such that) from its agitation and commotion (you may) perceive the changes of its mind.
  • حال دریا ز اضطراب و جوش او ** فهم کن تبدیلهای هوش او

  • The whirling heaven, which is (ever engaged) in seeking and searching—its state is like the state of its children;
  • چرخ سر گردان که اندر جستجوست ** حال او چون حال فرزندان اوست‌‌

  • Now nadir, now middle, now zenith: therein are host on host of stars fortunate and unlucky.
  • گه حضیض و گه میانه گاه اوج ** اندر او از سعد و نحسی فوج فوج‌‌

  • From thyself, O part made up of wholes, apprehend the state of every simple (uncompounded) thing.
  • از خود ای جزوی ز کلها مختلط ** فهم می‌‌کن حالت هر منبسط

  • Inasmuch as wholes suffer grief and pain, how should their part not be pale-faced (sick and subject to decay)? 1290
  • چون که کلیات را رنج است و درد ** جزو ایشان چون نباشد روی زرد

  • Especially a part which is composed of contraries—of water and earth and fire and air.
  • خاصه جزوی کاو ز اضداد است جمع ** ز آب و خاک و آتش و باد است جمع‌‌

  • It is no wonder that the sheep recoiled from the wolf; the wonder is that this sheep set its heart on (became friendly with) the wolf.
  • این عجب نبود که میش از گرگ جست ** این عجب کاین میش دل در گرگ بست‌‌

  • Life is the peace (harmony) of contraries; death is the fact that war arose between them.
  • زندگانی آشتی ضدهاست ** مرگ آن کاندر میانشان جنگ خاست‌‌

  • The grace of God has given amity to this lion and wild-ass— these two far distant contraries.
  • لطف حق این شیر را و گور را ** الف داده ست این دو ضد دور را

  • Since the world is sick and a prisoner, what wonder if the sick one is passing away?” 1295
  • چون جهان رنجور و زندانی بود ** چه عجب رنجور اگر فانی بود

  • From this point of view he (the hare) recited counsels to the lion. “I have lagged behind,” said he, “because of these bonds.”
  • خواند بر شیر او از این رو پندها ** گفت من پس مانده‌‌ام زین بندها

  • How the lion asked the reason of the hare's drawing back.
  • پرسیدن شیر از سبب پای واپس کشیدن خرگوش‌‌

  • The lion said to him, “Amongst (all) the causes of your malady tell (me) the special cause, for this is my object.”
  • شیر گفتش تو ز اسباب مرض ** این سبب گو خاص کاین استم غرض‌‌

  • “That lion,” he said, “lives in this well: within this fortress he is safe from harms.”
  • گفت آن شیر اندر این چه ساکن است ** اندر این قلعه ز آفات ایمن است‌‌