English    Türkçe    فارسی   

1
1700-1724

  • O tongue, thou art both the fire and the stack: how long wilt thou dart this fire upon this stack? 1700
  • ای زبان هم آتش و هم خرمنی ** چند این آتش در این خرمن زنی‌‌

  • Secretly my soul is groaning because of thee, although it is doing whatsoever thou biddest it.
  • در نهان جان از تو افغان می‌‌کند ** گر چه هر چه گویی‌‌اش آن می‌‌کند

  • O tongue, thou art a treasure without end. O tongue, thou art also a disease without remedy.
  • ای زبان هم گنج بی‌‌پایان تویی ** ای زبان هم رنج بی‌‌درمان تویی‌‌

  • Thou art at once a whistle and decoy for birds, and a comforter in the desolation of absence (from the Beloved).
  • هم صفیر و خدعه‌‌ی مرغان تویی ** هم انیس وحشت هجران تویی‌‌

  • How long wilt thou grant me mercy, O merciless one, O thou who hast drawn the bow to take vengeance on me?
  • چند امانم می‌‌دهی ای بی‌‌امان ** ای تو زه کرده به کین من کمان‌‌

  • Lo, thou hast made my bird fly away. Do not browse (any more) in the pasture of injustice! 1705
  • نک بپرانیده ای مرغ مرا ** در چراگاه ستم کم کن چرا

  • Either answer me or give redress or mention to me (what will be) the means of (producing) joy.
  • یا جواب من بگو یا داد ده ** یا مرا ز اسباب شادی یاد ده‌‌

  • Oh, alas for my darkness-consuming light! Oh, alas for my day-enkindling dawn!
  • ای دریغا نور ظلمت سوز من ** ای دریغا صبح روز افروز من‌‌

  • Oh, alas for my bird of goodly flight, that has flown from my end (my last state) to my beginning (my first state).
  • ای دریغا مرغ خوش پرواز من ** ز انتها پریده تا آغاز من‌‌

  • The ignorant man is in love with pain unto everlasting. Arise and read (in the Qur’án) I swear as far as (the words) in trouble.
  • عاشق رنج است نادان تا ابد ** خیز لا أقسم بخوان تا فی کبد

  • With thy face I was free from trouble, and in thy river I was unsoiled by froth. 1710
  • از کبد فارغ بدم با روی تو ** وز زبد صافی بدم در جوی تو

  • These cries of ‘Alas’ are (caused by) the phantasy (idea) of seeing (the Beloved) and (by) separation from my present existence.
  • این دریغاها خیال دیدن است ** وز وجود نقد خود ببریدن است‌‌

  • ’Twas the jealousy of God, and there is no device against God: where is a heart that is not (shattered) in a hundred pieces by God's love?
  • غیرت حق بود و با حق چاره نیست ** کو دلی کز حکم حق صد پاره نیست‌‌

  • The jealousy (of God) is this, that He is other than all things, that He is beyond explanation and the noise of words.
  • غیرت آن باشد که او غیر همه ست ** آن که افزون از بیان و دمدمه ست‌‌

  • Oh, alas! Would that my tears were an ocean, that they might be strewn as an offering to the fair charmer!
  • ای دریغا اشک من دریا بدی ** تا نثار دل بر زیبا بدی‌‌

  • My parrot, my clever-headed bird, the interpreter of my thought and inmost consciousness, 1715
  • طوطی من مرغ زیرکسار من ** ترجمان فکرت و اسرار من‌‌

  • She has told me from the first, that I might remember it, whatsoever should come to me as my allotted portion of right and wrong.”
  • هر چه روزی داد و ناداد آیدم ** او ز اول گفته تا یاد آیدم‌‌

  • The parrot whose voice comes from (Divine) inspiration and whose beginning was before the beginning of existence—
  • طوطیی کاید ز وحی آواز او ** پیش از آغاز وجود آغاز او

  • That parrot is hidden within thee: thou hast seen the reflexion of her upon this and that (the things of the phenomenal world).
  • اندرون تست آن طوطی نهان ** عکس او را دیده تو بر این و آن‌‌

  • She takes away thy joy, and because of her thou art rejoicing: thou receivest injury from her as though it were justice.
  • می‌‌برد شادیت را تو شاد از او ** می‌‌پذیری ظلم را چون داد از او

  • O thou who wert burning the soul for the body's sake, thou hast burned (destroyed) the soul and illumined (delighted) the body. 1720
  • ای که جان را بهر تن می‌‌سوختی ** سوختی جان را و تن افروختی‌‌

  • I am burning (with love of God): does any one want tinder, let him set his rubbish ablaze with fire from me.
  • سوختم من سوخته خواهد کسی ** تا ز من آتش زند اندر خسی‌‌

  • Inasmuch as tinder is combustible, take tinder that catches fire (readily).
  • سوخته چون قابل آتش بود ** سوخته بستان که آتش کش بود

  • O alas, O alas, O alas that such a moon became hidden under the clouds!
  • ای دریغا ای دریغا ای دریغ ** کانچنان ماهی نهان شد زیر میغ‌‌

  • How should I utter a word?—for the fire in my heart is grown fierce, the lion of separation (from the Beloved) has become raging and blood-shedding.
  • چون زنم دم کاتش دل تیز شد ** شیر هجر آشفته و خون ریز شد