English    Türkçe    فارسی   

1
1897-1921

  • Behold the garden of the heart, green and moist and fresh, full f buds and roses and ctpresses and jasmines;
  • باغ دل را سبز و تر و تازه بین ** پر ز غنچه‌‌ی ورد و سرو و یاسمین‌‌

  • Boughs hidden by the multitude of leaves, vast plain and high palace hidden by the multitude of flowers.
  • ز انبهی برگ پنهان گشته شاخ ** ز انبهی گل نهان صحرا و کاخ‌‌

  • These words, which are from Universal Reason, are the scent of those flowers and cypresses and hyacinths.
  • این سخنهایی که از عقل کل است ** بوی آن گلزار و سرو و سنبل است‌‌

  • Didst thou (ever) smell the scent of a rose where no rose was? Didst thou (ever) see the foaming of wine where no wine was? 1900
  • بوی گل دیدی که آن جا گل نبود ** جوش مل دیدی که آن جا مل نبود

  • The scent is thy guide and conducts thee on thy way: it will bring thee to Eden and Kawthar.
  • بو قلاووز است و رهبر مر ترا ** می‌‌برد تا خلد و کوثر مر ترا

  • The scent is a remedy for the (sightless) eye; (it is) light-making: the eye of Jacob was opened by a scent.
  • بو دوای چشم باشد نور ساز ** شد ز بویی دیده‌‌ی یعقوب باز

  • The foul scent darkens the eye, the scent of Joseph succours the eye.
  • بوی بد مر دیده را تاری کند ** بوی یوسف دیده را یاری کند

  • Thou who art not a Joseph, be a Jacob: be (familiar), like him, with weeping and sore distress.
  • تو که یوسف نیستی یعقوب باش ** همچو او با گریه و آشوب باش‌‌

  • Hearken to this counsel from the Sage of Ghazna, that thou mayst feel freshness in thy old body: 1905
  • بشنو این پند از حکیم غزنوی ** تا بیابی در تن کهنه نوی‌‌

  • “Disdain needs a face like the rose; when thou hast not (such a face), do not indulge in ill-temper.
  • ناز را رویی بباید همچو ورد ** چون نداری گرد بد خویی مگرد

  • Ugly is disdain in an uncomely face, grievous is eye-ache in an unseeing eye.”
  • زشت باشد روی نازیبا و ناز ** سخت باشد چشم نابینا و درد

  • In the presence of Joseph do not give thyself airs and behave like a beauty: offer nothing but the supplication and sighs of Jacob.
  • پیش یوسف نازش و خوبی مکن ** جز نیاز و آه یعقوبی مکن‌‌

  • The meaning of dying (as conveyed) by the parrot was supplication (self-abasement): make thyself dead in supplication and poverty (of spirit),
  • معنی مردن ز طوطی بد نیاز ** در نیاز و فقر خود را مرده ساز

  • That the breath of Jesus may revive thee and make thee fair and blessed as itself. 1910
  • تا دم عیسی ترا زنده کند ** همچو خویشت خوب و فرخنده کند

  • How should a rock be covered with verdure by the Spring? Become earth, that thou mayst display flowers of many a hue.
  • از بهاران کی شود سر سبز سنگ ** خاک شو تا گل برویی رنگ رنگ‌‌

  • Years hast thou been a heart-jagging rock: once, for the sake of experiment, be earth!
  • سالها تو سنگ بودی دل خراش ** آزمون را یک زمانی خاک باش‌‌

  • The story of the old harper who in the time of ‘Umar, may God be well-pleased with him, on a day when he was starving played the harp for God's sake in the graveyard.
  • داستان پیر چنگی که در عهد عمر از بهر خدا روز بی‌‌نوایی چنگ زد میان گورستان‌‌

  • Hast thou heard that in the time of ‘Umar there was a harper, a fine and glorious minstrel?
  • آن شنیده ستی که در عهد عمر ** بود چنگی مطربی با کر و فر

  • The nightingale would be made beside herself by his voice: by his beautiful voice one rapture would be turned into a hundred.
  • بلبل از آواز او بی‌‌خود شدی ** یک طرب ز آواز خوبش صد شدی‌‌

  • His breath was an ornament to assembly and congregation, and at his song the dead would arise. 1915
  • مجلس و مجمع دمش آراستی ** وز نوای او قیامت خاستی‌‌

  • (He was) like Isráfíl (Seraphiel), whose voice will cunningly bring the souls of the dead into their bodies,
  • همچو اسرافیل کاوازش به فن ** مردگان را جان در آرد در بدن‌‌

  • Or he was (like) an accompanist to Isráfíl, for his music would make the elephant grow wings.
  • یا رسیلی بود اسرافیل را ** کز سماعش پر برستی فیل را

  • One day Isráfíl will make a shrill sound and will give life to him that has been rotten for a hundred years.
  • سازد اسرافیل روزی ناله را ** جان دهد پوسیده‌‌ی صد ساله را

  • The prophets also have (spiritual) notes within, whence there comes life beyond price to them that seek (God).
  • انبیا را در درون هم نغمه‌‌هاست ** طالبان را ز آن حیات بی‌‌بهاست‌‌

  • The sensual ear does not hear those notes, for the sensual ear is defiled by iniquities. 1920
  • نشنود آن نغمه‌‌ها را گوش حس ** کز ستمها گوش حس باشد نجس‌‌

  • The note of the peri is not heard by man, for he is unable to apprehend the mysteries of the peris,
  • نشنود نغمه‌‌ی پری را آدمی ** کاو بود ز اسرار پریان اعجمی‌‌